ଏବେ ଚାଷୀଙ୍କ ଚାଷ ସହିତ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଆହୁରି ନିକଟତର କରାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରତି ଜିଲ୍ଲାରେ କାମ କରୁଛି କେନ୍ଦ୍ରୀୟ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର l ଏହି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର କୃଷକମାନଙ୍କୁ ନୂଆ କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ସହ ପରିଚିତ କରାଇ କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଦେଶରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା । କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ରର ପ୍ରମୁଖ ଦାୟିତ୍ୱ ହେଉଛି କୃଷକମାନଙ୍କୁ ନୂଆ ନୂଆ ତାଲିମ ଯୋଗାଇବା ସହ କୃଷି ସହିତ ଜଡିତ ଥିବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ କୃଷି ଆନୁସଙ୍ଗିକ ବସ୍ତୁ ସହ କୃଷକଙ୍କୁ ପରିଚିତ କରାଇବା ।
ତେବେ ସମଗ୍ର ଭାରତ ବର୍ଷରେ ମୋଟ ୭୩୧ଟି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ରହିଛି ଯାହା ପ୍ରତି ଜିଲ୍ଲାରେ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛି । ଏଥି ସହ ଓଡ଼ିଶାରେ ମୋଟ୍ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର (KVK) ସଂଖ୍ୟା ହେଉଛି ୩୩ । ଓଡ଼ିଶାରେ ପାଖାପାଖି ୬୦ ପ୍ରତିଶତ ଲୋକ କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥିବା ବେଳେ ଏମାନଙ୍କୁ କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟ ଦ୍ୱାରା ଆଗକୁ ବଢ଼ାଇବା ପାଇଁ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ରର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ନିରନ୍ତର କାର୍ଯ୍ୟ କରି ଆସୁଛନ୍ତି । ଏହି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନର ସମସ୍ତ କାର୍ଯ୍ୟକର୍ତା ଜିଲ୍ଲାର ଚାଷୀଙ୍କୁ ଚାଷ ପ୍ରଣାଳୀରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଚାଷ ଶୈଳୀ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁ କାର୍ଯ୍ୟରେ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଛନ୍ତି l
ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରର ବିକାଶ ପାଇଁ ଭାରତୀୟ କୃଷି ଅନୁସନ୍ଧାନ ପରିଷଦ (ICR) ଏବଂ ଏହାର ଅନୁବନ୍ଧିତ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ଏକ କୃଷି ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କେନ୍ଦ୍ର ହେଉଛି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର (KVK) । ଯାହାକି ଶତ ପ୍ରତିଶତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଅନୁମୋଦିତ । ଏହି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ଆଇସିଆର ଅନୁଷ୍ଠାନ, ସମ୍ପୃକ୍ତ ସରକାରୀ ବିଭାଗ ଏବଂ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ସମସ୍ତ ଅଣ-ସରକାରୀ ସଂଗଠନ ଦ୍ୱାରା ମଞ୍ଜୁର ହୋଇଥାଏ । ତେବେ ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଆମ ରାଜ୍ୟର ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାରେ ନିୟୋଜିତ ଥିବା ସମସ୍ତ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ରର ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ପରିଚୟ ଏବଂ ସେହି ଜିଲ୍ଲାରେ କୃଷିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ନିଆଯାଇଥିବା ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ।‘କୃଷି ଜାଗରଣ’ ମାଧ୍ୟମରେ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଭାଗ ଭାଗ କରି ସମସ୍ତ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ରର ବୈଜ୍ଞାନିକ ଓ ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ସମ୍ପର୍କରେ କହିବୁ ।ଯଦ୍ୱାରା କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ନିୟୋଜିତ ଥିବା ଓ କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ମନ ବଳାଉଥିବା ଯୁବପିଢ଼ୀ ଲାଭବାନ ହୋଇପାରିବେ । ତେବେ ଆମେ କୃଷି ଜାଗରଣ ସଂସ୍ଥା ତରଫରୁ ଆପଣ ମାନଙ୍କୁ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ବିଷୟରେ ଆମ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଅନୁଛେଦରେ ଉପସ୍ଥାପନା କରିବା ପାଇଁ ଚେଷ୍ଟା କରିଛୁ l ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଖୋର୍ଦ୍ଧା କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ସମ୍ପର୍କରେ -
କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର, ଖୋର୍ଦ୍ଧା –
ଖୋର୍ଦ୍ଧା ଓଡିଶା ରାଜ୍ୟର ୩୦ଟି ଜିଲ୍ଲା ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ | ଏହି ଜିଲ୍ଲା ଆର୍ଥିକ ବିକାଶରେ କୃଷି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି | ଉତ୍ପାଦିତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବସାୟିକ ଫସଲ ହେଉଛି ଧାନ, ଡାଲି ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ତୈଳ ମଞ୍ଜି ଉତ୍ପାଦନ | ସେହିପରି ଚିନାବାଦାମ , ରାଶି , ସୂର୍ଯ୍ୟମୁଖୀ, ସୋରିଷ ଇତ୍ୟାଦି | ପନିପରିବା ହେଉଛି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପନିପରିବା ଫସଲ ଏହି ଜିଲ୍ଲାର | ସପେଟା ଏବଂ ଗୁଆ ପରି ଫଳ ମଧ୍ୟ ହେଉଛି ଏହି ଜିଲ୍ଲାରେ ଚାଷ | ଜିଲ୍ଲାର ଜଳସେଚିତ କ୍ଷେତ୍ର ହେଉଛି ପାଖାପାଖି ୫୨,୬୧,୦୦୦ ହେକ୍ଟର | ପଶୁପାଳନ ହେଉଛି ଜିଲ୍ଲାର ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ କୃଷକ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଲାଇଫ୍ ଲାଇନ୍ । ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରାମୀଣ ସମ୍ପ୍ରଦାୟର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଜୀବିକା ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ଏଜି ଜିଲ୍ଲାରେ | ତିନୋଟି ସମ୍ଭାବ୍ୟ ବ୍ଲକ ରହିଛି ଜିଲ୍ଲାରେ ଯେଉଁଠାରେ ମତ୍ସ୍ୟଚାଷ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଜୀବିକା ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି | ଜିଲ୍ଲାର ମଧୁର ଜଳ କ୍ଷେତ୍ର ହେଉଛି ୧୯୨୯.୨୪ ହେକ୍ଟର |
କେ.ଭି.କେ-ଖୋର୍ଦ୍ଧା, ଭୁବନେଶ୍ୱରର Central Institute Of Freshwater Aquaculture (CIFA) ର ପ୍ରଶାସନିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି | ଇଣ୍ଡିଆନ୍ କୃଷି ଅନୁସନ୍ଧାନ (ICAR), ନୂଆଦିଲ୍ଲୀ ଅଧୀନରେ ଦେଶର Central Institute Of Freshwater Aquaculture ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅନୁସନ୍ଧାନ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ଅଟେ | ଏହି କେନ୍ଦ୍ର ଧୀରେ ଧୀରେ ଏହାର ପୂର୍ଣ୍ଣ କ୍ଷମତାକୁ ବିକଶିତ କରିବା ପରେ 1987 ମସିହାରେ Central Institute Of Freshwater Aquaculture (CIFA) ଭାବରେ ଏକ ଅନ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ ସ୍ୱାଧୀନ ଭାବେ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହେଲା | ୟୁନାଇଟେଡ୍ ନେସନର ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ କୃଷି ସଂଗଠନ (FAO) ଅଧୀନରେ ଥିବା ଏସିଆ-ପାସିଫିକ୍ (NACA) ର ନେଟୱାର୍କ ଅଫ୍ ଆକ୍ୱାକଲଚର୍ ସେଣ୍ଟର୍ ଅନ୍ତର୍ଗତ ‘ଭାରତରେ କାର୍ପ ଫାର୍ମିଂ’ ଉପରେ ଏହି ଅନୁଷ୍ଠାନ ଏକ ଅଗ୍ରଣୀ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରେ |
୧୯୭୭ ମସିହାରେ ଭାରତୀୟ କୃଷି ଅନୁସନ୍ଧାନ (ICAR) ର ଖୋର୍ଦ୍ଧା “କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର” ଖୋର୍ଦ୍ଧା ପ୍ରତିଷ୍ଠା ହୋଇଥିଲା। ଯାହା KVK - Central Institute Of Freshwater Aquacultureର ବିସ୍ତୃତ କ୍ୟାମ୍ପସରେ ଅବସ୍ଥିତ | KVK ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି କୃଷି ଏବଂ ସହଯୋଗୀ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟାର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ, ବିଶୋଧନ ଏବଂ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଏବଂ ଜିଲ୍ଲାର କୃଷକ / କୃଷି ମହିଳାମାନଙ୍କ ପାଇଁ କୃଷି ଏବଂ ସହଯୋଗୀ କ୍ଷେତ୍ରଗୁଡିକରେ ତାଲିମ ମାଧ୍ୟମରେ ଦକ୍ଷତା ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଉପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା | ଜିଲ୍ଲର ପୁରୁଷ ଚାଷୀଙ୍କ ସହିତ ମହିଳା ଚାଷୀଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା l ମହିଳାଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ନିୟୋଜିତ କରିବାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି l କାରଣ ମହିଳାଙ୍କୁ ରାଜ୍ୟରେ ସରକାର ଅନେକ ଯୋଜନା ମାଧ୍ୟମରେ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଅନୁଦାନ ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି l ଯାହାଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ ହୋଇପାରିବେ ଏବଂ ରୋଜଗାରକ୍ଷମ ମଧ୍ୟ ହୋଇପାରିବେ l
ଏହାର ପ୍ରମୁଖ କାର୍ଯ୍ୟ ହେଉଛି ଅବସ୍ଥାନ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ସ୍ଥାୟୀ ଜମି ବ୍ୟବହାର ପ୍ରଣାଳୀରେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଚିହ୍ନଟ କରିବା ପାଇଁ “ଅନ୍ ଫାର୍ମ ଟେଷ୍ଟିଂ” କରିବା | ଉତ୍ପାଦନ ତଥ୍ୟ ଏବଂ ମତାମତ ସୂଚନା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ଫସଲ ଉପରେ ଆଗ ଧାଡ଼ି ପ୍ରଦର୍ଶନର ଆୟୋଜନ କରିବା | ନିୟମିତ ବ୍ୟବଧାନରେ କୃଷି ଅନୁସନ୍ଧାନରେ ଉଦୀୟମାନ ଅଗ୍ରଗତି ସହିତ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଅଦ୍ୟତନ କରିବା ପାଇଁ ତାଲିମ ଆୟୋଜନ କରିବା | କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ଏବଂ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଧନ୍ଦାମୂଳକ ତାଲିମ ପାଠ୍ୟକ୍ରମର ଆୟୋଜନ କରିବା ଏବଂ କୃଷକ ଏବଂ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଯୁବକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ମିଳିତ ବୃତ୍ତିଗୁଡିକ ଚାଷ ଉପରେ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ସ୍ୱୟଂ ନିଯୁକ୍ତି ସୃଷ୍ଟି ଉପରେ “କରିବା ଦ୍ୱାରା ଶିଖିବା” ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଆଯାଉଛି | କୃଷି ପ୍ରଯୁକ୍ତିର ଉତ୍ସ ଏବଂ ଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଭାବରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଛି ଏହି ସଂସ୍ଥା |