ଦେଶର ଅଧିକାଂଶ ସ୍ଥାନରେ ରବି ଫସଲ ଅମଳ ହୋଇସାରିଛି। ଅବଶିଷ୍ଟ ଫସଲ କୃଷକମାନେ ଖୁବ୍ ଶୀଘ୍ର କାଟିବାରେ ନିୟୋଜିତ ଅଛନ୍ତି ।ବର୍ତ୍ତମାନ ଖରିଫ ଫସଲ ପାଇଁ କ୍ଷେତରେ ବିହନ ବୁଣିବା ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯିବ । ନୂଆ ଖରିଫ ଋତୁରେ କେଉଁ ପ୍ରକାର ଚାଷ ଭଲ ହେବ ଏଥିପାଇଁ ଆମେ କୃଷି ବିଶେଷଜ୍ଞଙ୍କ ମତାମତ ନେଉଛୁ। ଏଥି ସହିତ କିଛି ଆମ ଦେଶ ଅନେକ କୃଷକ ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତ୍ତିରେ ଚାଷ କରୁଥିବାର ଦେଖିବାକୁ ମିଳିଥାଏ । ଅନ୍ୟପଟେ ଏପରି ଅନେକ ଚାଷୀ ଅଛନ୍ତି ଯେଉଁମାନେ ନିଜ କ୍ଷେତରେ ଚାଷ ସମୟରେ ନୂଆ ନୂଆ ପରୀକ୍ଷଣ କରିଥାନ୍ତି ।
ତେବେ ଧାନ ହେଉଛି ଖରିଫ ଋତୁର ମୁଖ୍ୟ ଫସଲ ।ଏହି ସମୟରେ କୃଷକମାନେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଧାନ ଚାଷ କରିଥାନ୍ତି ।ତେବେ ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି କି ମାଛ ଚାଷ ମଧ୍ୟ ଧାନ କ୍ଷେତରେ କରାଯାଇପାରିବ । ଅନେକ ଦେଶରେ ଏହି ପ୍ରକାର ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଉଛି । କୃଷକମାନେ ଏଥିରୁ ଭଲ ରୋଜଗାର ମଧ୍ୟ କରିପାରିବେ।
ଧାନ ଚାଷ ପାଇଁ ପ୍ରଚୁର ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଏହି ଫସଲରେ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାକୁ ପଡିବ। ମାଛଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି । ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଚାଷୀଙ୍କୁ ମାଛ ପାଇଁ ଜଳ ପାଇଁ ଅଲଗା ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ । ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଧାନ କ୍ଷେତରେ ଜଳ ହେତୁ କୀଟପତଙ୍ଗ ଏବଂ କୀଟନାଶକ ଜନ୍ମ ହୋଇଥାନ୍ତି ।ମାଛମାନେ ଏହାକୁ ଖାଇ ସେମାନଙ୍କ ପେଟ ଭରି ପାରିବେ । ଯଦ୍ୱାରା ମାଛ ଚାଷ ପାଇଁ କୃଷକଙ୍କୁ ଅଲଗା ରୂପେ ଅର୍ଥ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାକୁ ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ।
ବଢ଼ିଥାଏ ଚାଷ ଜମିର ଉର୍ବରତା-
ଅନେକ ପ୍ରକାରର କୀଟପତଙ୍ଗ ଧାନ ଗଛ ମୂଳରେ ପ୍ରବେଶ କରନ୍ତି ।ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ପୃଥକ ଭାବରେ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାକୁ ପଡିବ । ଯେହେତୁ ମାଛ ସେମାନଙ୍କୁ ଖାଇ କୀଟନାଶକକୁ ନଷ୍ଟ କରିଦିଏ, ତେଣୁ ପୃଥକ କୀଟନାଶକର ଆବଶ୍ୟକତା ପଡ଼ିବ ନାହିଁ ।ଏହି କାରଣରୁ, କୀଟନାଶକ ଉପରେ ପୃଥକ ଭାବରେ ଖର୍ଚ୍ଚ କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ । ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷ ମଧ୍ୟ ଚାଷ ଜମିର ଉର୍ବରକ କ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ । ଏହା ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଥାଏ ।
ଏହି ଦେଶରେ ଧାନ କ୍ଷେତରେ ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଏ-
ଧାନ ଚାଷ କରିବାର ଏହା ଏକ ପାରମ୍ପାରିକ ପଦ୍ଧତି । ଏଥିରେ ଚାରା ରୋପଣ କରାଯାଏ । ଏଥି ସହିତ, ମାଛ ଚାଷ କରିବା ମଧ୍ୟ ବହୁତ ପାରମ୍ପାରିକ ଅଟେ । ବାଂଲାଦେଶ, ମାଲେସିଆ, ଚୀନ୍, ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, କୋରିଆ, ଥାଇଲ୍ୟାଣ୍ଡ ସମେତ ଅନେକ ଦେଶରେ ଧାନ ସହିତ ମାଛ ଚାଷ କରାଯାଏ । ଭାରତରେ ମଧ୍ୟ ଧାନ ଚାଷ ସହିତ ଦୀର୍ଘ ଦିନ ଧରି ମାଛ ଚାଷ କରାଯାଉଛି। ଭାରତରେ ବିହାର, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ, ଛତିଶଗଡ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶରେ ଧାନ ସହିତ ମତ୍ସ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଇଥାଏ।