କୋଳଥ ଡାଲି ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଫସଲ । 'ଡାଲି' ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, 'ରସମ୍' ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ ଏବଂ ଗୋରୁଗାଈଙ୍କ ପାଇଁ ଖାଦ୍ୟ ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ। ଏହାକୁ ସବୁଜ ସାର ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ। ସାଧାରଣତଃ ଯେତେବେଳେ ଚାଷୀମାନେ ସମୟାନୁସାରେ ବର୍ଷା ଅଭାବରୁ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଫସଲ ବୁଣି ପାରନ୍ତି ନାହିଁ ସେତେବେଳେ ଏହି ଫସଲ ଚାଷ କରାଯାଏ ଏବଂ ଏହା ଲେମ୍ବୁ ବଗିଚାର ଖାଲି ସ୍ଥାନରେ ମଧ୍ୟ ଚାଷ କରାଯାଏ।
ଏହି ଡାଲି ଜାତୀୟ ଶସ୍ୟରେ ଅଧିକ ମାତ୍ରାରେ ଭିଟାମିନ ,ପ୍ରୋଟିନ ରହିଛି l ଏହି ଡାଲି ଶରୀର ପାଇଁ ଖୁବ ଲାଭକାରୀ l ଓଡ଼ିଶାରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଡାଲି ଚାଷ କରୁଛନ୍ତି ଚାଷୀ l ଭାରତରେ, ମୁଖ୍ୟତଃ କର୍ଣ୍ଣାଟକ, ଆନ୍ଧ୍ର ପ୍ରଦେଶ, ଓଡ଼ିଶା, ତାମିଲନାଡୁ, ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶ, ଛତିଶଗଡ଼, ବିହାର, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ଝାଡ଼ଖଣ୍ଡ ଏବଂ ଉତ୍ତରାଞ୍ଚଳ ଏବଂ ହିମାଚଳ ପ୍ରଦେଶର ପାହାଡ଼ିଆ ଅଞ୍ଚଳରେ କୋଳଥ ଚାଷ କରାଯାଏ।
ଜଳବାୟୁ ଆବଶ୍ୟକତା
କୋଳଥ ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ମରୁଡ଼ି ପ୍ରତିରୋଧୀ ଫସଲ । ଏହାର ସର୍ବୋତ୍ତମ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ମଧ୍ୟମ ଉଷ୍ମ, ଶୁଷ୍କ ଜଳବାୟୁ ଉପଯୁକ୍ତ । ଥଣ୍ଡା ଏବଂ ଆର୍ଦ୍ର ଜଳବାୟୁ ହେତୁ ଏହା ଅଧିକ ଉଚ୍ଚତାରେ ଭଲ ଭାବରେ ବଢ଼ିପାରେ ନାହିଁ । ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନରୁ ୧୦୦୦ ମିଟର ଉଚ୍ଚତା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୋଳଥ ଚାଷ କରାଯାଇପାରିବ । ଏହାର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ୨୫ - ୩୦°C ତାପମାତ୍ରା ଏବଂ ୫୦ ରୁ ୮୦% ମଧ୍ୟରେ ଆପେକ୍ଷିକ ଆର୍ଦ୍ରତା ଉପଯୁକ୍ତ । ଏହାର ସଫଳ ଚାଷ ପାଇଁ ପ୍ରାୟ ୮୦୦ ମିମିର ଏକ ଭଲ ବର୍ଷା ଯଥେଷ୍ଟ, କିନ୍ତୁ ଏହା କମ ବର୍ଷା ହେଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ମଧ୍ୟ ଭଲ ଫଳ ଦିଏ।
ମାଟିର ପ୍ରକାର
ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତରେ ଏହା ସାଧାରଣତଃ ଲାଟେରାଇଟ୍ ମାଟିରେ ଚାଷ କରାଯାଏ । ଏହି ଫସଲକୁ ହାଲୁକା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଭାରୀ ମାଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମାଟିରେ ଚାଷ କରାଯାଇପାରିବ ଯାହା କ୍ଷାରମୁକ୍ତ । ଏହି ଫସଲ ପାଇଁ ସର୍ବନିମ୍ନ କ୍ଷେତ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆବଶ୍ୟକ । କେବଳ ୧ ରୁ ୨ ଥର ହଳ କରି ଏବଂ କ୍ଷେତକୁ ସମତଳ କରି ବିହନ ଶଯ୍ୟା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରାଯାଏ । ସାଧାରଣତଃ ଶସ୍ୟ ଏବଂ ଚାରା ପାଇଁ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୪୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ବିହନ ବୁଣାଯାଏ । ଶସ୍ୟ ଫସଲ ପାଇଁ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୨୫-୩୦ କିଲୋଗ୍ରାମ ଧାଡି ବୁଣା ପାଇଁ ଯଥେଷ୍ଟ। ଧାଡି ବ୍ୟବଧାନ: ଖରିଫ ଋତୁରେ ୪୦-୪୫ ସେମି ଏବଂ ରବି ଋତୁରେ ୨୫-୩୦ ସେମି ଏବଂ ଗଛରୁ ଗଛ ଦୂରତା ପ୍ରାୟ ୫ ସେମି ହେବା ଉଚିତ। ଫୁଲ ଫୁଟିବା ଏବଂ ଶସ୍ୟ ଗଠନ ପୂର୍ବରୁ ଜଳସେଚନ କରାଯିବା ଉଚିତ।
ଅମଳ
ଅନ୍ୟ ଖରିଫ ଡାଲି ପରି, ସଫା କରାଯାଇଥିବା ବିହନଗୁଡ଼ିକୁ ୩-୪ ଦିନ ପାଇଁ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣରେ ଶୁଖାଇବା ଉଚିତ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କର ଆର୍ଦ୍ରତା ୯-୧୦ % କୁ ହ୍ରାସ ପାଇବ ଏବଂ ତା'ପରେ ଉପଯୁକ୍ତ ପାତ୍ରରେ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ସଂରକ୍ଷଣ କରାଯିବ। ଏହାକୁ ମୁଗ ଡାଲି ଭଳି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ l ଅଧିକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ଗୁଣ ଥିବାରୁ ପ୍ରତିଦିନ ଏହାକୁ ଖାଇବା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଭଲ ହୋଇଥାଏ l
Read more: