ନଳିତା ବା କାଉଁରିଆକୁ ଆମ ରାଜ୍ୟ ଓଡ଼ିଶାରେ କେତେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଷ କରାଯାଉଛି l ଏହା ଏକ ଖରିଫ ଋତୁର ଫସଲ ଅଟେ l ଏହାର ବକଳରୁ ଝୋଟ ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୁଏ । ଝୋଟରୁ ତିଆରି ବସ୍ତା ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟଶାସ୍ୟା, ରାସାୟନିକ ସାର, ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ, ସିମେଣ୍ଟ, ତୁଳା, ପଶମ ଇତ୍ୟାଦି ସାଇତି ରଖିବାରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ନଳିତା ଚାଷୀମାନେ କିପରି ବୈଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରଣାଳୀ ଅବଲମ୍ବନ କରି ଚାଷ କଲେ କମ୍ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଅଧିକ ଲାଭବାନ ହୋଇ ପାରିବେ ତାହା ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ।
ବିହନ
ସ୍ଥାନୀୟ ଜଳବାୟୁକୁ ନେଇ ବିହନ ନିର୍ବାଚନ କରିବା ନଳିତା ଚାଷ ପାଇଁ ନିହାତି ଆବଶ୍ୟକ । ସାଧାରଣତଃ ନଳିତା ଦୁଇ ପ୍ରକାରର। ପିତା ନଳିତା ଏବଂ ମଧୁର ନଳିତା । ବର୍ତ୍ତମାନ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ପିତା ନଳିତାର କିସମ ଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ସବୁଜ ସେନା, ସୋନାଲୀ, ଶ୍ୟାମଳୀ, ବଳଦେବ, ଏବଂ ଜୟଦେବ l ସେହି ପରି ମଧୁର ନଳିତାର କିସମଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି ବୈଶାଖୀ ତୋଷା, ଚୈତାଳୀ ତୋଷା, ନବୀନ, ବାସୁଦେବ, ମହାଦେବ, ରେବତୀ
ଜମି ପ୍ରସ୍ତୁତି
ନଳିତା ଗଛର ଚେର ମାଟି ଭିତରକୁ ଯାଇଥାଏ । ତେଣୁ ଏହା ଗଭୀର ଚାଷ ଦରକାର କରେ । ଏହାର ମଞ୍ଜି ଗୁଡ଼ିକ ଖୁବ୍ ଛୋଟ ହୋଇଥିବାରୁ ପରିଷ୍କାର ଗୁଣ୍ଡମାଟି ଗଛ ଉତାରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ । ମାଟିକୁ ୫-୬ଥର ଗଭୀର ଚାଷ କରି ମଇ ଦେଇ ମାଟି ଗୁଣ୍ଡ କରାଯାଏ । ମଞ୍ଜି ଗଜା ହେବା ପାଇଁ ଶତକଡ଼ା ୧୮-୧୦ ଭାଗ ଜଳୀୟ ଅଂଶ ଦରକାର ପଡ଼େ । ମଧୁର ନଳିତା ପାଇଁ ଏପ୍ରିଲ ୧୫ ତାରିଖରୁ ମୋ ମାସ ୧୨ ତାରିଖ ଓ ପିତା ନଳିତା ପାଇଁ ମାର୍ଚ୍ଚ ଶେଷରୁ ଏପ୍ରିଲ ୧୫ ତାରିଖ ହେଉଛି ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ । ମାତ୍ର ପରୀକ୍ଷା କରି ଦେଖାଯାଇଛି। ଏପ୍ରିଲ ମାସର ମଧ୍ୟଭାଗରୁ ନଳିତା ବୁଣିଲେ ଫସଲର କାଣ୍ଡ, ପତ୍ର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଅଧିକ ସମୟ ମିଳିବା ଦ୍ଵାରା ଅଧିକ ତନ୍ତୁ ଓ କାଠ, ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ । ମେ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ମଞ୍ଜି ବୁଣାଗଲେ ପ୍ରାୟ ସମସ୍ତ କିସମ ବିହନ ପାକଳ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ଫୁଲ ଫଳ ଧାରଣ କରନ୍ତି । ତେଣୁ ମାର୍ଚ୍ଚ ମାସ ପୂର୍ବରୁ ବିହନ ବୁଣିବା ଉଚିତ ନୁହେଁ ।
ବିହନ ପରିମାଣ ଓ ବୁଣିବା ପ୍ରଣାଳୀ
କିସମ ଓ ବୁଣିବା ପ୍ରଣାଳୀ ଅନୁସାରେ ବିହନ ଦରକାର ପଡ଼େ । ଧାଡ଼ିବୁଣା ପ୍ରଣାଳୀରେ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ପିତା ନଳିତା ୭.୫ କି.ଗ୍ରା ଦରକାର ହେଉଥିବା ବେଳେ ଛଟା ବୁଣା ପ୍ରଣାଳୀରେ ବୁଣିଲେ ୧୦ କି.ଗ୍ରା ନଳିତା ବିହନ ଦରକାର ପଡ଼େ l ଧାଡ଼ିବୁଣା ପ୍ରଣାଳୀରେ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ମଧୁର ନଳିତା ୫ କି.ଗ୍ରା ଦରକାର ହେଉଥିବା ବେଳେ ଛଟା ବୁଣା ପ୍ରଣାଳୀରେ ବୁଣିଲେ ୭.୫ କି.ଗ୍ରା ନଳିତା ବିହନ ଦରକାର ପଡ଼େ l ପିତା ନଳିତା ପାଇଁ ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି ୨୫ ସେ.ମି ଓ ଗଛକୁ ଗଛ ୫-୭ ସେ.ମି ବ୍ୟବଧାନ ରଖାଯାଏ । ମଧୁର ନଳିତା ପାଇଁ ଧାଡ଼ିକୁ ଧାଡ଼ି ୩୦ ସେ.ମି ଓ ଗଛକୁ ଗଛ ୫-୭ ସେ.ମି ବ୍ୟବଧାନ ରଖାଯାଏ । ମଞ୍ଜିକୁ ସର୍ବଦା ୨୩ ସେ.ମି ଗଭୀରରେ ବୁଣାଯାଏ । ମଞ୍ଜି ବୁଣା ଯନ୍ତ୍ରର ଅଭାବରେ ଦେଶୀ ଲଙ୍ଗଳର ସିଆରରେ ମଞ୍ଜି ବୁଣାଯାଇପାରେ ।
ଯେଉଁ ଅଞ୍ଚଳରେ କେନାଲ କିମ୍ବା ଉଠା ଜଳସେଚନର ସୁବିଧା ଅଛି ସେଠାରେ ମାର୍ଚ୍ଚ ୧୫ ତାରିଖରୁ ବୁଣାବୁଣି କାର୍ଯ୍ୟ ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇପାରିବ। ନଳିତା ବୁଣିବା ପାଇଁ ଜମି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ । ମାଟିକୁ ଭଲ ଭାବରେ ଗୁଣ୍ଡ କରି ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୧୨ ଶଗଡ଼ ଶଢା ଗୋବର ଖତ ବା କମ୍ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ। ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ପିତା ନଳିତା ପାଇଁ ୬୦ କି.ଗ୍ରା ଯବକ୍ଷାରଜାନ , ୩୦ କି.ଗ୍ରା ଫସଫରସ ଓ ୩୦ କି.ଗ୍ରା ପଟାସ୍ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ମଧୁର ନଳିତାରେ ୪୦ କି.ଗ୍ରା ଯବକ୍ଷାରଜାନ, ୨୦ କି.ଗ୍ରା ଫସଫରସ୍ ଓ ୨୦ କି.ଗ୍ରା ପଟାସ୍ ସାର ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ। ଶେଷ ଓଡ ଚାଷ ସମୟରେ ସମୁଦାୟ ଫସଫରସ୍ ଓ ପଟାସ୍ ସାରକୁ ମାଟିରେ ମିଶାଇ ଦିଅନ୍ତୁ। ଯବକ୍ଷାରଜାନ ସାରର ଅର୍ଦ୍ଧେକ ବୁଣିବାର ୨୦–୨୫ ଦିନ ପରେ ଘାସ ବଛା ଓ କୋଡ଼ିବା ସମୟରେ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ l