କଟନ୍ ଭାରତର ପ୍ରମୁଖ ବାଣିଜ୍ୟ ଫସଲ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ। ଭାରତୀୟ କୃଷି ଅର୍ଥନୀତିରେ କଟନ୍ର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଅବଦାନ ରହିଛି। କଟନ୍ ଉତ୍ପାଦନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଲକ୍ଷଲକ୍ଷ ପରିବାରରେ ଜୀବିକା ନିର୍ବାହ ହୋଇଥାଏ। ଫଳସ୍ୱରୂପ, କଟନ୍ ଚାଷ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି। ଏହି ଆର୍ଟିକିଲରେ ଆମେ କଟନ୍ ଚାଷ ପାଇଁ କିଛି ପଦକ୍ଷେପ ଉପରେ ଆଲୋକପାତ କରିବା ।
ମାଟି ପ୍ରସ୍ତୁତି:କଟନ୍ ଚାଷ କରିବା ପାଇଁ ମାଟିର ଗୁଣବତ୍ତା ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। କଟନ୍ ଫସଲ ପାଇଁ ଏକ ବନ୍ୟା ଜଳ ନିକାସ ପ୍ରଣାଳୀ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ। ଚାଷ କରିବା ପୂର୍ବରୁ, ଜମିକୁ ପାଖାପାଖି 20 ସେମି ଗଭୀରରେ ଗୋଡ଼ାଇ ହାଲୁଆ କରାଯିବା ଉଚିତ୍। ଯଦି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ଜମିକୁ କମ୍ପୋଷ୍ଟ ସାର ଦ୍ୱାରା ସମୃଦ୍ଧ କରାଯାଇପାରିବ।
ବିହନ ନିର୍ବାଚନ ଏବଂ ବୁଣାବୁଣି:କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଉଚ୍ଚ ମାନର ବିହନ ବାଛିବା ଉଚିତ୍। ଏହା ଫସଲର ଗୁଣବତ୍ତା ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିବ। ବୁଣାବୁଣି ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପର୍ଯ୍ୟାୟ। ବିହନଗୁଡିକୁ 90 ସେମି ଦୂରରେ ବୁଣାଯିବା ଉଚିତ୍, କାରଣ ଏହା ପ୍ରଜାତିର ସମୃଦ୍ଧି ନିଶ୍ଚିତ କରିବ ଏବଂ ଯଥେଷ୍ଟ ଆଲୋକ ଏବଂ ବାୟୁପ୍ରବାହ ପ୍ରଦାନ କରିବ।
ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା:କଟନ୍ ଗଛ ଶୁଖିଲା ପାଗକୁ ଭଲ ପାଇଥାଏ। ତେଣୁ କୃତ୍ରିମ ଜଳସେଚନ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରିବା ଦରକାର। ଗଛଗୁଡିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ସମୟରେ 6ରୁ 8 ଦିନ ବ୍ୟବଧାନରେ ସେଚନ ଆବଶ୍ୟକ ହୋଇଥାଏ। ତେବେ ଅତ୍ୟଧିକ ସେଚନ କରିବା ନୁହେଁ, କାରଣ ଏହା ଫସଲ ବିକାଶକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିପାରେ।
ତୃଣକ ପରିଚାଳନା:
କଟନ୍ ଫସଲ ପାଇଁ ତୃଣକ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଚିନ୍ତା ବିଷୟ। ଆର୍ଦ୍ର ତାପମାତ୍ରା କୀଟ ପ୍ରକୋପକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ।
1. ଜୈବିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ: କୃତ୍ରିମ କୀଟନାଶକ ବଦଳରେ ଜୈବିକ କୀଟନାଶକ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ। ଏଗୁଡ଼ିକ ପରିବେଶକୁ କମ୍ କ୍ଷତି କରେ ଏବଂ ମାନବ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷିତ।
2. ଫସଲ ଚକ୍ରାନୁକ୍ରମ: କଟନ୍ ପରେ ଦାନାଶସ୍ୟ ଜାତୀୟ ଫସଲ ଚାଷ କରି ଅଳିଆଙ୍କ ବୃଦ୍ଧିକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରିବ।
3. ମିଶ୍ରିତ କୃଷି ପ୍ରଣାଳୀ: ଏକକ ଫସଲ ଚାଷ ବଦଳରେ ବିଭିନ୍ନ ଫସଲ ଏକତ୍ର ଚାଷ କରି ତୃଣକ ସଂକ୍ରମଣକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରିବ।
4. ଜୈବିକ ନିୟନ୍ତ୍ରକ: ପ୍ରାକୃତିକ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଦ୍ୱାରା କୀଟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯାଇପାରିବ। ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ପରୋପକାରୀ କୀଟ ଓ ପକ୍ଷୀମାନଙ୍କ ବାସସ୍ଥାନକୁ ସଂରକ୍ଷିତ କରାଯାଇପାରିବ।
5. ନିରାପଦ କୀଟନାଶକ: ଯଦି ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ, ତେବେ କମ୍ ବିଷାକ୍ତ ଓ ପରିବେଶ ଅନୁକୂଳ କୀଟନାଶକ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ।
ଅମଳ
କଟନ୍ କାପିବା ଏବଂ ଗୁଦାମଜାତ କରିବା ବିଷୟରେ ମଧ୍ୟ ସାବଧାନତା ଆବଶ୍ୟକ। ଫଳ ପୂର୍ଣ୍ଣ ପକ୍କ ହେଲା ପରେ କାଟିବା ଉଚିତ୍। ଗୁଦାମରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ଓ ତାପମାତ୍ରା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ କାରଣ ଏହା ଫସଲର ଗୁଣବତ୍ତାକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରିଥାଏ। ଏହିପରି ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କରି କୃଷକମାନେ କଟନ୍ ଚାଷରେ ଉଚ୍ଚ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ଲାଭ ପାଇପାରିବେ। ଆପଣ ଏହାକୁ ସରକାରୀ ଦାମରେ ସରକାରଙ୍କୁ ବା ଅନ୍ୟ ବେସରକାରୀ କମ୍ପନୀ ବା ଆପଣ କପାକୁ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରି ମଧ୍ୟ ବିକ୍ରୟ କରିପାରିବେ l
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ -