ଭାରତୀୟ କୃଷି ଅନୁସନ୍ଧାନ ପରିଷଦ (ICAR) ଏବଂ ଦେଶର ଜିଲ୍ଲା ସ୍ତରରେ ଏହାର ଅନୁବନ୍ଧିତ ଅନୁଷ୍ଠାନ ଦ୍ୱାରା ସୃଷ୍ଟି କୃଷି ସମ୍ପ୍ରସାରଣର କେନ୍ଦ୍ର ହେଉଛି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର (KVK) |କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଗୁଡିକ ଜାତୀୟ କୃଷି ଅନୁସନ୍ଧାନ ପ୍ରଣାଳୀ (NARS) ର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଙ୍ଗ ଏବଂ NARS ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଲିଙ୍କ୍ ସ୍ଥାପନରେ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଅନୁଷ୍ଠାନ ରୂପରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରେ | କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଗୁଡିକ ଦେଶର କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଚାଷ ସହାୟତା ଯୋଗାଇବା ସହିତ ଏବଂ ଉନ୍ନତ କୃଷି ଜ୍ଞାନ କୌଶଳ ଏବଂ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରେ |
ଆମ ଦେଶର ପ୍ରଥମ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର 1974 ମସିହାରେ କୋଏମ୍ବାଟୁରର ତାମିଲନାଡୁ କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟର ପ୍ରଶାସନିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ ଥିବା ପୁଡୁଚେରୀ (ପଣ୍ଡିଚେରୀ) ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା। କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ, ଆଇସିଆର ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ, ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ସରକାରୀ ବିଭାଗ ଏବଂ ଅଣ-ସରକାରୀ ସଂଗଠନ ମାନଙ୍କୁ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ମଞ୍ଜୁର କରାଯାଇଛି। ସାଧାରଣତ ଏବେ ଆମଦେଶର ସମସ୍ତ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଏକ ସ୍ଥାନୀୟ କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ସହିତ ଜଡିତ | ଏହି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା 100% ଆର୍ଥିକ ଅନୁଦାନ ପ୍ରାପ୍ତ ଏବଂ ନିକଟ ଭବିଷ୍ୟତରେ କୃଷକଙ୍କ ଆୟ ଦ୍ୱିଗୁଣିତ କରିବା ଲକ୍ଷ୍ୟ ପୂରଣ କରିବାରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି ।
କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ନୂଆ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଏବଂ ବିଭିନ୍ନ ଜ୍ଞାନ କୌଶଳ ପହଞ୍ଚାଇବାପାଇଁ ସରକାର ଦେଶରେ 731ଟି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର 2021 ମସିହାରେ ସ୍ଥାପନ କରିଥିଲେ l ସେହିଭଳି ଓଡ଼ିଶାରେ କୃଷିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ , ଓଡ଼ିଶା ୟୁନିଭର୍ସିଟି ଅଫ୍ ଅଗ୍ରିକଲଚର ଆଣ୍ଡ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର (OUAT) କୁଳପତି ପ୍ରଫେସର ପ୍ରଭାତ କୁମାର ରାଉଳ ,ଓଡ଼ିଶା ୟୁନିଭର୍ସିଟି ଅଫ୍ ଅଗ୍ରିକଲଚର ଆଣ୍ଡ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ଡିନ୍ ଅଫ୍ ଏକ୍ସଟେନ୍ସନ୍ ଡକ୍ଟର ପ୍ରଶ୍ନଜିତ ମିଶ୍ର ଏବଂ ଡ଼କ୍ଟର ସୁବ୍ରତ କୁମାର ରୟ ,ଡ଼ାଇରେକ୍ଟର ,ATARI,କୋଲକତାଙ୍କ ଅଧକ୍ଷତାରେ ସମଗ୍ର ରାଜ୍ୟରେ 33ଟି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର କାର୍ଯ୍ୟକରୁଛି l
ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଏହି ଆର୍ଟିକିଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଓଡ଼ିଶାରେ ଥିବା କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡିକ କିପରି କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ସହିତ ଜିଲ୍ଲାର ଚାଷୀମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ମାନଦଣ୍ଡର ବିକାଶ, ତାଲିମ
ଶିବିର ମାଧ୍ୟମରେ ସଚେନତନତା ସମ୍ପର୍କରେ ଜଣେଇବୁ l ସେଥିମଧ୍ୟରୁ ଜିଲ୍ଲାର କୃଷକମାନଙ୍କ ଉନ୍ନତି , ଅନ୍-ଫାର୍ମ ପରୀକ୍ଷଣ, ଫ୍ରଣ୍ଟଲାଇନ ପ୍ରଦର୍ଶନ, ତାଲିମ, ଯୁବ ଗତିଶୀଳ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କ ସହିତ ନୂତନ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଏକ୍ସପୋଜର ମାଧ୍ୟମରେ ଚାଷ ସମ୍ପ୍ରଦାୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ଉଦ୍ୟମ ଜାରି ରଖିଛି କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର,ସୋନପୁର l ଡ଼କ୍ଟର ଜୀବନଜିତ ସେନ,ମୁଖ୍ୟ ବରିଷ୍ଠ ବୈଜ୍ଞାନିକଙ୍କ ଅଧ୍ୟକ୍ଷତାରେ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ଭଦ୍ରକ କୃଷି, କୃଷି ମହିଳା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ହିତାଧିକାରୀଙ୍କ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ଲକ୍ଷ୍ୟରେ କୃଷି, ଉଦ୍ଭିଦ ସୁରକ୍ଷା, ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନେକ ବ୍ୟାପକ ଏବଂ ଗଭୀର କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି |
କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର, ସୋନପୁରର ସଫଳତା
କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ,ସୋନପୁର ସାରର ସନ୍ତୁଳିତ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ଟାସ୍କ ଫୋର୍ସର ସୁପାରିଶ ଉପରେ ଆଧାର କରି, ନୂତନ କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ପ୍ରାୟୋଜିତ ଯୋଜନା ଶୀର୍ଷକ "ମୃତ୍ତିକା ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପରିଚାଳନା ଉପରେ ଜାତୀୟ ପ୍ରକଳ୍ପ ଏବଂ ଉର୍ବରତା (NPMSF) ଏହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ସହିତ ନ୍ୟାୟପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବହାର ମାଧ୍ୟମରେ ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ୍ ପୁଷ୍ଟିକର ପରିଚାଳନା (INM) କୁ ସୁଗମ ଏବଂ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ,ଆଳୁ, ପନିପରିବା ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ବିହନ ବା ମଞ୍ଜି ଯୋଗାଣ, ସବସିଡି ହାରରେ ରାଜ୍ୟ ଚାଷୀଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ମସଲା ଚାଷ ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଦିଗରେ କାର୍ଯ୍ୟକରି ରାଜ୍ୟ କୃଷିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ଏକ ନିଆରା ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛି |
ଗବେଷକ ଏବଂ କୃଷକମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ସିଧାସଳଖ ଇଣ୍ଟରଫେସ୍ ଯୋଗାଇବା ପାଇଁ ଫ୍ରଣ୍ଟ ଲାଇନ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ (FLD) ହେଉଛି ଏକ ଅନନ୍ୟ ଉପାୟ, କାରଣ ଏହା ଦ୍ୱାରା ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ବିକଶିତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ପାଇଁ ପ୍ରଦର୍ଶନର ଯୋଜନା, କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଏବଂ ମନିଟରିଂରେ ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷ ଭାବେ ଜଡ଼ିତ ହୋଇପାରିଛନ୍ତି ଏବଂ କୃଷକମାନେ ଏହାଦ୍ୱାରା ସିଧାସଳଖ ଭାବରେ ନିଜର ଅସୁବିଧା ଏବଂ ଏହାର ନିରାକରଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ ହୋଇପାରୁଛନ୍ତି | ଏହି ଅନୁସନ୍ଧାନ ପ୍ରୋଗ୍ରାମ ବୈଜ୍ଞାନିକମାନଙ୍କୁ ଇମ୍ପ୍ରୋଭାଇଜ୍ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ କରେ | ଫ୍ରଣ୍ଟ ଲାଇନ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନୀ (FLD)ଗୁଡ଼ିକରେ, ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ପ୍ରଦର୍ଶନର ଆୟୋଜନ ପାଇଁ ବିସ୍ତାରିତ ବୈଷୟିକ ଇନପୁଟ୍ ପ୍ରଦାନ କରନ୍ତି | ଏହା କୃଷକ ସମ୍ବଳ ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ କ୍ଷେତରେ ସହଜ ଅନୁକୂଳତା ପାଇଁ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିକୁ ସୁଧାରିବା କିମ୍ବା ରୂପାନ୍ତର କରିବାର ଆବଶ୍ୟକତାକୁ ବୁଝିବାପାଇଁ FLD ଅନୁସନ୍ଧାନକାରୀ ଏବଂ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ ଏକ ନୂଆ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ |
ଫାର୍ମ ଟେଷ୍ଟିଂ (OFT) ହେଉଛି କୃଷକଙ୍କ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଅନୁସନ୍ଧାନ ଷ୍ଟେସନର ଅନୁସନ୍ଧାନ ଫଳାଫଳକୁ ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ କରିବା ଏବଂ ଯଦି କୃଷକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଉତ୍ତମ କିସମ ଚାଷ ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ତେବେ ନୂତନ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଏବଂ ନୂଆ କିସମକୁ ବିଶୋଧନ ଏବଂ ରୂପାନ୍ତର କରିବା | କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ,ସୋନପୁର, ଇଣ୍ଟିଗ୍ରେଟେଡ୍ ପୋକ ଏବଂ ରୋଗ ପରିଚାଳନା, ଏବଂ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ଫସଲ ଏବଂ ଉତ୍ପାଦନ ମୂଲ୍ୟକୁ କମ୍ କରିବାକୁ ଚାଷ ଯାନ୍ତ୍ରିକରଣକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରିବାରେ ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଛି | ଜିଲ୍ଲାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରୁଥିବା ବିଭିନ୍ନ ଏଜେନ୍ସି ସହିତ ସମନ୍ୱୟ ରକ୍ଷା କରି କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଗୁଣାତ୍ମକ ମଞ୍ଜି ଏବଂ ବୃକ୍ଷ ରୋପଣ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଉଛି। କେନ୍ଦ୍ରର ବୈଜ୍ଞାନିକମାନେ ଜିଲ୍ଲାର ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ସହଯୋଗ କରିବା ସହିତ ଜୈବିକ ଚାଷକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେଉଛନ୍ତି l
ବାସ୍ତବରେ ଜିଲ୍ଲାର କୃଷିର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ,ସୋନପୁର ନେଇଥିବା ପଦକ୍ଷେପ ସଦାସର୍ବଦା ସ୍ୱାଗତଯୋଗ୍ୟ ଏବଂ ଏହା ଓଡ଼ିଶାର କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟର ଉନ୍ନତିରେ ଏକ ନିଆରା ଛାପ ଛାଡ଼ିବ ଏଥିରେ ତିଳେହେଲେ ସନ୍ଦେହ ନାହିଁ l ଜିଲ୍ଲାର ଅଧିକ ଚାଷ ସମ୍ବଦ୍ଧିୟ ସୂଚନାପାଇଁ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର ,ସୋନପୁର ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତୁ l
ଯୋଗାଯୋଗ : କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର,ସୋନପୁର, ଓଡିଶା
ଇମେଲ୍: kvksonepur.ouat@gmail.com
ଠିକଣା: ସୋନପୁର, ଓଡିଶା,767017
ନମସ୍କାର ଦେବଗଡ଼ , ଆପଣଙ୍କ ଅଞ୍ଚଳରେ କୃଷି ବିଜ୍ଞାନ କେନ୍ଦ୍ର କିପରି କରୁଛି କାର୍ଯ୍ୟ ?