ମୁଞ୍ଜ ଘାସ ଏହା ଏକ ବହୁ ବର୍ଷର ଏବଂ ତୃଣକ ଜାତୀୟ ଘାସ | ଏହା ଆଖୁ ପ୍ରଜାତି ଏବଂ ଗ୍ରାମିନୀ ବଂଶର ଏକ ଘାସ l ମୁଞ୍ଜ ଘାସର ଉଦ୍ଭିଦ ପ୍ରତ୍ୟେକ ଋତୁରେ ସବୁଜ ରହିଥାଏ l ଏହାର ଲମ୍ବ ପ୍ରାୟ ୫ ମିଟର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ | ମୁଞ୍ଜ ଘାସ ମାଟିରେ ସହଜରେ ବଢ଼ିବାରେ ଯେଉଁଠାରେ ଅନ୍ୟ କୌଣସି ଫସଲ ଏବଂ ଉଦ୍ଭିଦ ବଢ଼ିପାରିବ ନାହିଁ l ଉଦ୍ଭିଦ, ପତ୍ର, ମୂଳ ଏବଂ ଷ୍ଟେମ୍ ପରି ଏହାର ସମସ୍ତ ଅଂଶ ଔଷଧୀୟ l ତେଣୁ ଏହି ଘାସ ଚାଷରୁ ଭଲ ଆୟ ହୋଇପାରିବ l
ଖାଲ, ବାଲି, ନଦୀ କୂଳ ଏବଂ ହାଲୁକା ମାଟି ଥିବା ଅଞ୍ଚଳରେ ସହଜରେ ଏହି ଘାସ ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରିବ l ଏହାକୁ ଏକ ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଭିଦ ରୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ ୨୫ ରୁ ୪୦ ଛୋଟ ମୂଳ ଆକାରରେ ସହଜରେ ରୋପଣ କରାଯାଇପାରିବ | ଜୁଲାଇରେ, ଯେତେବେଳେ ମୁଞ୍ଜ ଘାସର ପୁରୁଣା ଉଦ୍ଭିଦରୁ ନୂତନ ଗଛର ମୂଳ ଏବଂ ଚେର ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ l ସେହି ସମୟରେ ଏହାକୁ ଭାଗ ଭାଗ କରି ରୋପଣ କରନ୍ତୁ ଭୂଇଁରେ l
ନୂତନ ମୂଳରୁ ବଢୁଥିବା ଉଦ୍ଭିଦଗୁଡିକ ୨ ମାସରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିପକ୍ୱ ହୋଇଯାଏ l ଗୋଟିଏ ଫୁଟ ଗଭୀର, ଗୋଟିଏ ଫୁଟ ଲମ୍ବ ଏବଂ ଏକ ଫୁଟ ଚଉଡା ଗର୍ତ୍ତ ଖୋଳିବା ଉଚିତ୍ ଏହି ଚାରା ରୋପଣ ସମୟରେ l ଗର୍ତ୍ତଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ଦୂରତା ଅଢେଇ ଫୁଟ ହେବା ଉଚିତ l ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୩୦ ରୁ ୩୫ ହଜାର ଗଛ ଲଗାଯାଇପାରିବ | କ୍ଷେତରେ ଏହି ଘାସ ରୋପଣପରେ, ସେମାନଙ୍କୁ ୨ ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପଶୁ ଚରିବା ଠାରୁ ରକ୍ଷା କରାଯିବା ଉଚିତ୍ | ଯଦି ଶୁଖିଲା ସ୍ଥାନରେ ରୋପଣ କରୁଛନ୍ତି ତେବେ ପରେ ସେହି ସ୍ଥାନରେ ଜଳ ଦେବା ଜରୁରୀ | ଏହି କାରଣରୁ ଉଦ୍ଭିଦ ସବୁଜ ଏବଂ ସୁସ୍ଥ ରହିଥାଏ ଏବଂ ଚେରଗୁଡିକ ଭଲ ଭାବରେ ବିକଶିତ ମଧ୍ୟ ହୁଏ l
ମୁଞ୍ଜ ଉଦ୍ଭିଦଗୁଡିକର ମୂଳରୁ ଅଧିକ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ ହୁଏ ନାହିଁ l ମାଟିରେ ଅତ୍ୟଧିକ ଆର୍ଦ୍ରତା ମୂଳ ପାଇଁ କ୍ଷତିକାରକ ହୋଇଥାଏ ବେଳେବେଳେ ସେଥିପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଉଚିତ |
ଏହି କାରଣରୁ, ସେମାନଙ୍କର ବିକାଶ ମଧ୍ୟ ମନ୍ଥର ହୋଇପାରେ, ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ମୁଞ୍ଜ ଚାଷ ମରୁଡ଼ି ପ୍ରବଣ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ହୋଇପାରେ | ପ୍ରାୟ ୧୨ ମାସ ପରେ ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ମୁଞ୍ଜ ମୂଳରୁ ୩୦ ସେମି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କାଟିବା ଉଚିତ୍ | ସାଧାରଣତଃ ମୁଞ୍ଜ ଚାଷରେ ରାସାୟନିକ ସାରର ଆବଶ୍ୟକତା ନାହିଁ l କିନ୍ତୁ ଯଦି ମୁଞ୍ଜ ଉଦ୍ଭିଦଗୁଡିକର ବିକାଶ ଦୃଶ୍ୟମାନ ହୁଏ ନାହିଁ, ତେବେ ହେକ୍ଟର ପ୍ରତି ୧୫ ରୁ ୨୦ ଟନ୍ ଦେଶୀ ଖତ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଇପାରିବ |