ଡ୍ରୋନ୍ ବହୁଶୀଘ୍ର ଭାରତୀୟ ବଜାରରେ ପ୍ରବେଶ କରିଛି | ଯାହାକି ଚାଷ କ୍ଷେତ୍ର ଚାଷୀଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ ତାଙ୍କ ସମୟ କୁ ମଧ୍ୟ ସଂଚୟ କରିବ l ବେସାମରିକ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଅଗଷ୍ଟ 2021 ରେ ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର ନୀତିକୁ ଉଦାର କରି କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଡ୍ରୋନ୍ କୁ ପୂର୍ବରୁ ଲାଗୁ ହୋଇଥିବା ନିୟମାବଳୀ ବିନା କାର୍ଯ୍ୟ କରିବାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲା । ପରେ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ କୀଟନାଶକ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ପାଇଁ ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ଏକ ମାନକ ଅପରେଟିଂ ପଦ୍ଧତି (Standard operating procedure) ଉପରେ କୃଷି ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ନିୟମାବଳୀ ପ୍ରକାଶ ପାଇଲା |
ଆପଣମାନେ କୃଷିରେ ଡ୍ରୋନ୍ ର ବ୍ୟବହାର ତଥା କାର୍ଯ୍ୟ କ'ଣ ଜାଣିଛନ୍ତି କି ? ଅଧିକାଂଶ ଲୋକ ଡ୍ରୋନ୍ ବିଷୟରେ ଭାବନ୍ତି ଫସଲର ମୂଲ୍ୟାଙ୍କନ ଏବଂ ଜମି ରେକର୍ଡକୁ ଡିଜିଟାଲାଇଜ୍ କରିବା ପାଇଁ କ୍ୟାମେରା ଏବଂ ଲାଇଟ ଡିଟେକ୍ସନ ଏଣ୍ଡ ରେଞ୍ଜିଙ୍ଗ (LIDAR) ଭଳି ସେନ୍ସର ଥିବା ଉପକରଣ | ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ କହି ରଖୁଛୁ ଯେ , ଏହାଠାରୁ ଅଧିକ ଡ୍ରୋନ୍ ଆମେ କୃଷିକାର୍ଯ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରିପାରିବା | ଏହାର ଏକ ଉତ୍ତମ ଉଦାହରଣ ହେଉଛି କିସାନ ଡ୍ରୋନ୍ l ଏଥିରେ ଥିବା ଟ୍ୟାଙ୍କଗୁଡିକ 5 ରୁ 10 କିଲୋଗ୍ରାମ କୀଟନାଶକ ଏବଂ ତରଳ ସାର ବହନ କରିପାରେ | ଏଥିସହ ଡ୍ରୋନ୍ ଗୁଡିକ କମ ସମୟ ଏବଂ ପରିଶ୍ରମ ଖର୍ଚ୍ଚ କରନ୍ତି l ଯାହା ଚାଷୀ ଆଗରୁ ନିଜ ଚାଷ ଜମିରେ ବିତାଉଥିବା ଅଧିକ ସମୟ କୁ ସଞ୍ଚୟ କରିପାରିବ l ଆପଣ ଜାଣିଛନ୍ତି କି , ଏହା ଦ୍ୱାରା ଆପଣମାନେ ଦିନକୁ ପାଖାପାଖି 15 ଏକର ଜମିରେ କୀଟନାଶକ ଔଷଧ ସ୍ପ୍ରେ କରିପାରିବେ |
ଭାରତରେ କୃଷି ଡ୍ରୋନ୍ ମୂଲ୍ୟ -
କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର ରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ଡ୍ରୋନ୍ ପ୍ରାୟତଃ ଇଣ୍ଟରନେଟ୍ ଆଧାରିତ ସ୍ମାର୍ଟ ଟେକ୍ନୋଲୋଜି ଦ୍ୱାରା ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଫସଲର ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ଏବଂ ଯାଞ୍ଚ କରିବା ପରି ସଠିକ୍ ଚାଷ କାର୍ଯ୍ୟ ସୁଚାରୁ ରୂପେ ସମ୍ପାଦିତ କରେ | ଏକ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର ରେ ବ୍ୟବହାର ହେଉଥିବା ଡ୍ରୋନର ମୂଲ୍ୟ 5 ଲକ୍ଷରୁ 10 ଲକ୍ଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ହୋଇପାରେ | ପ୍ରଥମେ ଡ୍ରୋନ୍ ସେବାର ମୂଲ୍ୟ ଅଧିକ ଥିଲା | ଭାରତର ଅର୍ଥନୀତି ଏବେ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ହେବାକୁ ଯାଉଥିବାରୁ ଏହା ଆଗାମୀ କିଛି ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଏହାର ମୂଲ୍ୟ ଶସ୍ତା ହେବା ନେଇ ସୂଚନା ରହିଛି l ନିକଟରେ କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ବିଭାଗ ଡ୍ରୋନ୍ କିଣିଲେ ସବସିଡି ମିଳିବା ନେଇ ମଧ୍ୟ ଘୋଷଣା କରିଛନ୍ତି l ସବୁଠାରୁ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କଥା ହେଉଛି, ଆମକୁ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ପଡିବ ଯେ ହାତରେ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ଦ୍ୱାରା ଏହା ସିଧାସଳଖ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ଯାହାକି ଡ୍ରୋନ୍ ଏଥିରେ ସେମାନଙ୍କୁ ସୁରକ୍ଷା ଦେବ |
କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ସରକାରଙ୍କ ପଦକ୍ଷେପ-
ନିକଟରେ ଏକ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ରାଷ୍ଟ୍ରାୟତ୍ତ ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡିକ ଫାର୍ମ ଡ୍ରୋନ୍ କ୍ରୟ ପାଇଁ କିଛି ସରକାରୀ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି | କୃଷକ ଉତ୍ପାଦକ ସଂଗଠନ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ବୃହତ ଗୋଷ୍ଠୀ ଏକ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଡ୍ରୋନ୍ ମୂଲ୍ୟର 25 ଭାଗ ନଗଦ ମୂଲ୍ୟ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କମ କରିପାରିବେ | ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିବା ଏବଂ ସେଗୁଡିକୁ କିଣିବାକୁ ଚାହୁଁନଥିବା ଏଜେନ୍ସିଗୁଡିକ ପାଇଁ ସରକାର ଏକର ପିଛା 6,000 ଟଙ୍କା ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି । ଜଣେ ସରକାରୀ ଅଧିକାରୀ କହିଛନ୍ତି ଯେ "ଯଦି ସବୁ କିଛି ସୂଚାରୁ ଭାବେ ସମ୍ପାଦନା ହୁଏ ତେବେ ଡ୍ରୋନ୍ ପ୍ରଦର୍ଶନ ପାଇଁ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରୁଥିବା ଏଜେନ୍ସିଗୁଡିକ ଏକର ପିଛା 3000 ଟଙ୍କା କମ କରିବେ ବୋଲି ପ୍ରତିଶୃତି ଦେଇଛନ୍ତି । ଡ୍ରୋନ୍ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ଏହି ଅନୁଦାନ ମାର୍ଚ୍ଚ 31, 2023 ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଉପଲବ୍ଧ ହେବ।" ଡ୍ରୋନ୍ ଭଡାରେ ଦେଉଥିବା କରୁଥିବା କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡିକ ମଧ୍ୟ ଅତିରିକ୍ତ ଟଙ୍କା ପାଇବେ ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସେମାନେ ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର କରି ଚାଷୀଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିପାରିବେ । ଏଥିରେ ଡ୍ରୋନ୍ ଏବଂ ଏହାର ଆନୁଷଙ୍ଗିକ ସାମଗ୍ରୀର 40% କିମ୍ବା 4 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ହୋଇଛି l
ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଅପରେଟିଂ ପ୍ରଣାଳୀ(SOP)
ବେସାମରିକ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏକ SOP (ଷ୍ଟାଣ୍ଡାର୍ଡ ଅପରେଟିଂ ପ୍ରଣାଳୀ) ବାହାର କରିଛନ୍ତି ଯାହା ଡ୍ରୋନ୍, ଡ୍ରୋନ୍ ପାଇଲଟ୍ ଏବଂ ଡ୍ରୋନ୍ ଅପରେଟରମାନଙ୍କୁ ଏକ ଏରିଲ୍ କୀଟନାଶକ ସ୍ପ୍ରେ ଅପରେସନ୍ ସମୟରେ କ’ଣ କରିବାକୁ ହେବ ତାହା ବିଷୟରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି | ଏହି SOP ନିୟମଗୁଡିକରେ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ ଥିବା କୀଟନାଶକ ଔଷଧ କେବଳ ବାୟୁରେ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯାଇ ପାରିବ | 1971 ର କୀଟନାଶକ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ, ଡ୍ରୋନ୍ ବାୟୁରୁ କୀଟନାଶକ ଔଷଧ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ନିୟମାବଳୀ ଅବଲମ୍ବନ କରିବେ ।
ନିମ୍ନଲିଖିତଗୁଡ଼ିକ ହେଉଛି କେତେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିୟମ:
- ଉଡ଼ାଣ ପୂର୍ବରୁ, ଡ୍ରୋନର ଦାୟିତ୍ୱରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଅଞ୍ଚଳକୁ ଚିହ୍ନିବା ଉଚିତ୍, ଯେଉଁଠାରେ କୀଟନାଶକ ଔଷଧ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯିବ |
- କେବଳ ବଗ୍ ସ୍ପ୍ରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ଯାହା ସରକାରଙ୍କ ନିର୍ଦେଶନାମାରେ ସଂଶ୍ଲିଷ୍ଟ ରହିଛି |
- ଅପରେଟରମାନେ କୀଟନାଶକକୁ , ନିଷ୍କାସନ ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ସହାୟତା ପାଇଁ ସ୍ଥାନ ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ |
- ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପରିମାଣ ପାଇଁ ସମୟ, ପଶୁ କିମ୍ବା ଲୋକ ଯେଉଁମାନେ ଅପରେସନ୍ ର ଅଂଶ ନୁହଁନ୍ତି ସେମାନଙ୍କୁ ସ୍ପ୍ରେ କରାଯାଉଥିବା କ୍ଷେତ୍ରକୁ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଆଯିବ ନାହିଁ |
- ଡ୍ରୋନ୍ ପାଇଲଟ୍ ମାନେ କୀଟନାଶକ ଔଷଧ ଉପରେ ବିଶେଷ ତାଲିମ ପାଇବେ, ଯେଉଁଥିରେ କୀଟନାଶକଗୁଡିକର କ୍ଲିନିକାଲ୍ ପ୍ରଭାବ ଅନ୍ତର୍ଭୂକ୍ତ ରହିବ |
କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଡ୍ରୋନ୍ କିଣିବା ଲାଗି କେନ୍ଦ୍ର ଦେବ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା