ସାର ହେଉ କି ବିହନ ସବୁଥିରେ ରାଜ୍ୟ ଏବଂ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ସବସିଡି ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି l ଚାଷ କୁ ଆହୁରି ସରଳ ଏବଂ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଚାଷ ପ୍ରତି ଆକୃଷ୍ଟ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ପ୍ରଣୟନ କରୁଛନ୍ତି l କାରଣ ଏବେ ଅନେକ ଅସୁବିଧାର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇ ଚାଷ ପ୍ରତି ଦୁରେଇ ଯାଉଥିବାର ମଧ୍ୟ ଦେଖିବାକୁ ମିଳୁଛି l ତେବେ ଏଭଳି ସ୍ଥିତିକୁ ନଜର ରେ ରଖି ସରକାର ସବସିଡି ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ଯୋଜନା ଜାରି କରୁଛନ୍ତି ପଞ୍ଚାୟତ ରୁ ଆରମ୍ଭ କରି କେନ୍ଦ୍ର ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ l
ଦେଶର ଅନେକ ଏପରି ରାଜ୍ୟ ଅଛି ଯେଉଁଠାରେ ଲୋକେ କେବଳ ଚାଷ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରୁଛନ୍ତି l ସେହିପରି ବିହାର ସରକାର ଏକ ନୂଆ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥବାର ସୂଚନା ମିଳିଛି l ପୂର୍ବରୁ ଅନେକ ଚାଷ ସହିତ ଜଡିତ ସାର ଓ ବିହନ ଉପରେ ବିହାର ସରକାର ସବସିଡି ଦେଉଥିବା ବେଳେ ଏବେ ଆଉ ଏକ ବିହନ ଉପରେ ସବସିଡି ପ୍ରଦାନ ନେଇ ସୂଚନା ମିଳିଛି l
ଏବେ ବିହାର ସରକାର ରାଜ୍ୟରେ ମଖାନା ( fox nut ) ଚାଷକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି । ତେବେ ଏହି ଚାଷରେ ସ୍ୱଳ୍ପ ଖର୍ଚ୍ଚ ଏବଂ ଭଲ ଲାଭ ହେତୁ ରାଜ୍ୟର କୃଷକମାନେ ମଧ୍ୟ ଏଥିରେ ଆଗ୍ରହ ଦେଖାଉଛନ୍ତି । ବିହାର ସରକାର ମଖନା ଚାଷ ଆରମ୍ଭ କରୁଥିବା ଚାଷୀଙ୍କୁ ବମ୍ପର ସବସିଡି ଯୋଗାଇବାକୁ ଯାଉଛନ୍ତି ଯାହା ମଖାନା ଚାଷୀକୁ ଉପକୃତ କରିବ । ମଖାନାର ଉଚ୍ଚମାନର ମଞ୍ଜି କିଣିବା ପାଇଁ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ବିଭାଗ ଦ୍ୱାରା ୭୫ ପ୍ରତିଶତ ସବସିଡି ଦିଆଯାଉଥିବା ନେଇ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ବିହାର ସରକାର । ଏହାର ୟୁନିଟ୍ ମୂଲ୍ୟ ହେଉଛି ୯୭ ହଜାର ଟଙ୍କା | ଏହି ସବସିଡିର ଲାଭ ପାଇବା ପାଇଁ କୃଷକ ଭାଇମାନେ ବିହାର କୃଷି ବିଭାଗର ଅଫିସିଆଲ୍ ୱେବସାଇଟ୍ ପରିଦର୍ଶନ କରି ଆବେଦନ କରିପାରିବେ l
ସରକାରଙ୍କ ଦ୍ୱାରା ଦିଆଯାଇଥିବା ପରାମର୍ଶଦାତା ଅନୁଯାୟୀ, ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ନିବେଶକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ୧୫ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଏବଂ କୃଷକ ଉତ୍ପାଦକ ସଂଗଠନଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ୨୫ ପ୍ରତିଶତ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦିଆଯାଉଛି | ବିହାରର ଜଳବାୟୁ ମଖାନା ଚାଷ ପାଇଁ ସବୁଠାରୁ ଉପଯୁକ୍ତ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ | ତେଣୁ ସରକାରଙ୍କ ଏଭଳି ପଦକ୍ଷେପ ଏହି ରାଜ୍ୟରେ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଅନେକ ଲାଭ ଦେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି l ସମଗ୍ର ଦେଶର ମାଖାନାର ୮୦ ପ୍ରତିଶତ କେବଳ ବିହାରରେ ଉତ୍ପାଦିତ ହୁଏ | ଏହା ବ୍ୟତୀତ ଆସାମ, ମେଘାଳୟ ଏବଂ ଓଡିଶାରେ ମଧ୍ୟ ଏହି ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ନଜିର ରହିଛି |
ମଖାନା ଜଳଭଣ୍ଡାର ମଧ୍ୟରେ , ପୋଖରୀ ଏବଂ ନିମ୍ନଭୂମିର ସ୍ଥିର ଜଳରେ ଚାଷ କରାଯାଏ | ମୃଦୁ ମାଟି ଏହା ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ | ଏହା ଧାନ ସହିତ ମଧ୍ୟ ବଢିପାରେ | ବର୍ତ୍ତମାନ କୃଷକମାନେ ଏହାର ଚାଷ ଦ୍ୱାରା ହେକ୍ଟର ପିଛା ୩ ରୁ ୪ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ସହଜରେ ରୋଜଗାର କରିପାରିବେ | ଅଳ୍ପ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ଅଧିକ ଲାଭ ଆୟ କରିପାରିବ ଚାଷୀ l ଶାରୀରିକ ସମସ୍ୟା ସହିତ ମାନସିକ ସନ୍ତୁଳନ ମଧ୍ୟ ଏହାର ବ୍ୟବହାର ଦ୍ୱାରା ପରିଚାଳିତ ହୋଇଥାଏ | ଓଜନ, ମଧୁମେହ, ପେଟ ସମସ୍ୟା ଇତ୍ୟାଦି ହ୍ରାସ କରିବାରେ ଏହା ଲାଭଦାୟକ ଅଟେ | ଏହା ପ୍ରୋଟିନର ଏକ ଉତ୍ତମ ଉତ୍ସ ଅଟେ | ମଖାନା ଭାରତରେ ତଥା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇଥାଏ | ଏହା ଶୁଖିଲା ଫଳ ବର୍ଗ ମଧ୍ୟରେ ଆସେ | ଲୋକମାନେ ଏହାକୁ ଫ୍ରାଏ କରି ଖାଇବାକୁ ପସନ୍ଦ କରନ୍ତି l ଏହା କ୍ଷୀରରେ ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ | ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ପାଇଁ ଏହା ଖୁବ ଉପକାରୀ l ତେବେ ଉପଯୁକ୍ତ ପ୍ରୋତ୍ସାହନରୁ ବଞ୍ଚିତ ହୋଇ ଚାଷୀ ଏହି ଚାଷଠୁ ଦୂରାଉଥିବା ବେଳେ ବିହାର ସରକାରଙ୍କ ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଉପଯୁକ୍ତ ରୋଜଗାର ଦେବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବ l ଏହି ଚାଷ ପାଇଁ ବିହାର ପାଣିପାଗ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଉପଯୁକ୍ତ ଅଟେ l