ସରକାର ଚାଷ ଏବଂ ଚାଷୀଙ୍କର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ସବୁବେଳେ ଚେଷ୍ଟା କରିଆସିଛନ୍ତି l କେନ୍ଦ୍ର ସବସିଡି ସମେତ 750 କୋଟି ଟଙ୍କା ବିନିଯୋଗରେ ପାଇଲଟ୍ ଆଧାରରେ ପ୍ରାୟ 50,000 ହେକ୍ଟରରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ଫସଲର କ୍ଲଷ୍ଟର ଚାଷ କରିବାକୁ କେନ୍ଦ୍ର ପାଞ୍ଚଟି ବେସରକାରୀ ସଂସ୍ଥାକୁ ଅନୁମତି ଦେଇଛି - ଯାହା ଭାରତୀୟ ଉତ୍ପାଦନକୁ ବିଶ୍ୱସ୍ତରୀୟ ପ୍ରତିଯୋଗିତାମୂଳକ କରିବା ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ। । ଦେଶାଇ ଏଗ୍ରିଫୁଡ୍ସ, ଏଫଆଇଏଲ୍ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଜ୍, ସାହିଦ୍ରି ଫାର୍ମ, ମେଘାଳୟ ବେସିନ ମ୍ୟାନେଜମେଣ୍ଟ ଏଜେନ୍ସି ଏବଂ ପ୍ରସାଦ ବିହନ କ୍ଲଷ୍ଟର ଚାଷ ପାଇଁ ମନୋନୀତ ପାଞ୍ଚଟି କମ୍ପାନୀ ଅଟେ।ଜାତୀୟ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ବୋର୍ଡ ଦ୍ୱାରା 2200 କୋଟି ଟଙ୍କା ବ୍ୟୟ ଅଟକଳ ସହିତ ସମ୍ପ୍ରତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିବା କେନ୍ଦ୍ରୀୟ ଯୋଜନା, କ୍ଲଷ୍ଟର ବିକାଶ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ (Cluster Development Programme) ଅଧୀନରେ ପ୍ରକଳ୍ପର ଆକାର ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି କେନ୍ଦ୍ର 100 କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଯୋଗାଇଦେବାର ବ୍ୟବସ୍ଥା ରହିଛି।
କୃଷି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ଯୁଗ୍ମ ସଚିବ ପ୍ରିୟ ରଂଜନ କହିଛନ୍ତି ଯେ କ୍ଲଷ୍ଟର ଭିତ୍ତିକ ପଦ୍ଧତି ସାରା ବିଶ୍ୱରେ ଚଷାକାର୍ଯ୍ୟରେ ଅଦ୍ଭୁତପୂର୍ବ ସଫଳତା ହାସଲ କରିଛି। ଭାରତରେ ସରକାର ପ୍ରଥମ ଥର ପାଇଁ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ଦେଇ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଉଦ୍ୟାନ କୃଷି ଫସଲର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ମୂଲ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳାର ବଜାର-ନେତୃତ୍ୱ ବିକାଶକୁ ଉତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି।
ଏହି ପାଞ୍ଚଟି କମ୍ପାନୀ ପ୍ରାୟ 50,000 ହେକ୍ଟର ଅଞ୍ଚଳରେ ବ୍ୟାପିଛି ଏବଂ ପ୍ରାୟ 55,000 କୃଷକଙ୍କୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରିଛି। ଏହି କ୍ଲଷ୍ଟରଗୁଡିକ ମଧ୍ୟରେ ବିନିଯୋଗ ପ୍ରାୟ 750 କୋଟି ଟଙ୍କା ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ଉଦାହରଣ ସ୍ୱରୂପ, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଅନନ୍ତପୁରରେ ଦେଶାଇ ଏଗ୍ରିଫୁଡ୍ସର 103 କୋଟି ଟଙ୍କା 'କଦଳୀ କ୍ଲଷ୍ଟର' ପ୍ରକଳ୍ପ ବିକଶିତ ହେବ, ସାହିଦ୍ରି ଫାର୍ମଗୁଡିକର 205 କୋଟି ଟଙ୍କା 'ଅଙ୍ଗୁର କ୍ଲଷ୍ଟର' ପ୍ରକଳ୍ପ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରର ନାସିକରେ ଆସିବ ଏବଂ ମେଘାଳୟ ବେସିନ ପରିଚାଳନା ଏଜେନ୍ସିର 52 କୋଟି ଟଙ୍କା ହେବ ପଶ୍ଚିମ ଜନ୍ତିଆ ପାହାଡରେ 'ହଳଦୀ କ୍ଲଷ୍ଟର' ପ୍ରକଳ୍ପ ବିକଶିତ ହେବ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।
ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଶୋପିଆନ୍, ଜାମ୍ମୁ କାଶ୍ମୀରରେ FIL ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଜ୍ ଏକ 'ଆପଲ୍ କ୍ଲଷ୍ଟର' ବିକାଶ କରିବ ଏବଂ ପ୍ରସାଦ ବିହନ ତେଲେଙ୍ଗାନାର ମହାବୁବନଗରରେ ଏକ 'ଆମ୍ବ କ୍ଲଷ୍ଟର' ବିକାଶ କରିବ। କଦଳୀ, ଆପଲ୍, ଅଙ୍ଗୁର, କଦଳୀ ଏବଂ ଆମ୍ବ ହେଉଛି ମୁଖ୍ୟ ଫସଲ ଯାହା ପ୍ରତି ଏହି କମ୍ପାନୀଗୁଡିକ ଧ୍ୟାନ ଦେବେ | ପ୍ରକଳ୍ପର କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟକାରିତା ପାଇଁ ସମୟ ସୀମା ଚାରି ବର୍ଷ ହେବ |
ପ୍ରତ୍ୟେକ ଦେଶରେ ଏହାର ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଫସଲ ସହିତ ଚିହ୍ନିତ 55 ଟି ବିଭିନ୍ନ କ୍ଲଷ୍ଟର ବିକାଶ କରିବାକୁ ସରକାର ଲକ୍ଷ୍ୟ ରଖିଛନ୍ତି। ପ୍ରାରମ୍ଭରେ, ପାଇଲଟ୍ ପାଇଲଟ୍ ଆଧାରରେ ସାତଟି ଫୋକସ୍ ଫସଲ ସହିତ 12 ଟି କ୍ଲଷ୍ଟରରେ ରହିବେ | ସିଡିପିଓ (Cluster Development Programme) ଅଧୀନରେ 5000 ହେକ୍ଟରରୁ ଅଧିକ ମିନି କ୍ଲଷ୍ଟର, 5000-10,000 ହେକ୍ଟର ମଧ୍ୟରେ ମଧ୍ୟମ କ୍ଲଷ୍ଟର ପାଇଁ 50 କୋଟି ଟଙ୍କା ଏବଂ 15,000 ହେକ୍ଟରରୁ ଅଧିକ ମେଗା କ୍ଲଷ୍ଟର ପାଇଁ 100 କୋଟି ଟଙ୍କା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଆର୍ଥିକ ସହାୟତା ପ୍ରଦାନ କରାଯିବ ।
କ୍ଲଷ୍ଟର ଚାଷର କାର୍ଯ୍ୟକାରୀକାରୀ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରମୁଖ ପ୍ରକ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ମନୋନୀତ: ପୂର୍ବ ଉତ୍ପାଦନ ; ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ଯୋଗ; ଏବଂ ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ସ, ମାର୍କେଟିଂ ଏବଂ ବ୍ରାଣ୍ଡିଂ |ବେସରକାରୀ କମ୍ପାନୀ ବ୍ୟତୀତ କୃଷକ ଉତ୍ପାଦକ ସଂଗଠନ (FPOs), କୃଷକ ଉତ୍ପାଦକ କମ୍ପାନୀ (FPCs), ବିଭିନ୍ନ ଫେଡେରେସନ୍, ସମବାୟ ସମିତି, ସମାଜ ସହଭାଗୀତା ସଂସ୍ଥା, ମାଲିକାନା ସଂସ୍ଥା, ରାଜ୍ୟ କୃଷି ଏବଂ ମାର୍କେଟିଂ ବୋର୍ଡ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ସାର୍ବଜନୀନ କ୍ଷେତ୍ର ସଂସ୍ଥା,ଏଥିରେ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ସଂସ୍ଥା ହେବା ପାଇଁ ଯୋଗ୍ୟ ଅଟନ୍ତି |
ଡିସିପିର ମୂଳ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି କୃଷକମାନଙ୍କୁ ସ୍ୱଚ୍ଛ, ଗୁଣାତ୍ମକ ବୃକ୍ଷରୋପଣ ସାମଗ୍ରୀ ପାଇଁ ସୁବିଧା ଯୋଗାଇବା | ଏହି ବୃକ୍ଷରୋପଣ ସାମଗ୍ରୀର ଯୋଗାଣ ଚାଷ ସ୍ତରରେ ଉତ୍ପାଦର ଗୁଣବତ୍ତା ବୃଦ୍ଧି କରିବ ଏବଂ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ଫସଲ ରପ୍ତାନି କରିବାର ଲାଭ ମଧ୍ୟ ପାଇବାକୁ ଅନୁମତି ଦେବ | ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ମାନକ ସହିତ ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନର ଏକ ଉତ୍ତମ ପରିଚାଳନା ହେତୁ ଏହା ସମ୍ଭବ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି |
ଏହି ତିନୋଟି ବ୍ୟବସାୟ Lifestyleକୁ କରିଦେବ ଚେଞ୍ଜ
ରୋଜଗାର ଦେଇଛି ପିଜୁଳିଚାଷ , ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର