କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ନିକଟରେ କୀଟନାଶକ(ହର୍ବିସାଇଡ ବ୍ୟତୀତ)ର ଡ୍ରୋନ ସ୍ପ୍ରେକୁ ଦେଇଥିବା ଅନୁମତିର ବିଜ୍ଞପ୍ତି ନୂତନ ଟେକ୍ନୋଲୋଜୀକୁ ଏକ ବୁଷ୍ଟର ଯୋଗାଇଛି । କୃଷି ରାସାୟନିକ ଉଦ୍ୟେଗ ବିଭିନ୍ନ କୀଟନାଶକର ଡ୍ରୋନ ସ୍ପ୍ରେର ବ୍ୟବସାୟୀକରଣ ସାମ୍ନାରେ ଥିବା ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ପୁରା କରିବା ପାଇଁ ଅଣ୍ଟା ଭିଡିଛି । ଡ୍ରୋନ୍ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ପାଇଁ ଏହାର ଫସଲ ସୁରକ୍ଷା ଉତ୍ପାଦଗୁଡିକର ନିୟାମକ ଅନୁମୋଦନ ଦିଗରେ କରୋମଣ୍ଡଳ ଇଣ୍ଟରନ୍ୟାସନାଲ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଆରମ୍ଭ କରିଛି ।
ନିକଟରେ ଭାରତ ସରକାର ଚାଷୀଙ୍କୁ ଲାଭ ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ଦକ୍ଷତାରେ ସୁଧାର ନେଇ ଡ୍ରୋନ ଦ୍ବାରା କୀଟନାଶକ ସ୍ପ୍ରେକୁ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କରିଛନ୍ତି । ଏହି ନୂଆ ଟେକ୍ନୋଲୋଜୀକୁ ସମୟର ଆବଶ୍ୟକତା ରୂପେ ପ୍ରୟୋଗ କରିଛନ୍ତି ସରକାର । ଏହାସହିତ କୃଷିରେ ଡ୍ରୋନର ବ୍ୟବହାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ପାଇଁ ସରକାର ଅନେକ ଯୋଜନା ଆରମ୍ଭ କରିଛନ୍ତି ।
1.ଡ୍ରୋନ୍ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ପାଇଁ ବିଦ୍ୟମାନ ଏବଂ ନୂତନ ଉତ୍ପାଦଗୁଡିକର ସ୍ତର ବିସ୍ତାର ପାଇଁ CIBRC ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଜାରି କରିଥିଲା (ଅକ୍ଟୋବର 2021)
- କୃଷି ସ୍ପ୍ରେରେ ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାର ପାଇଁ କେନ୍ଦ୍ର କୃଷି ମନ୍ତ୍ରୀ SOP ଜାରି କରିଥିଲେ (ଡିସେମ୍ବର 2021)
- କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ନିର୍ଦ୍ଦେଶନାମା ଜାରି କରି ହର୍ବିସାଇଡ୍ ବ୍ୟତୀତ ସମସ୍ତ କୀଟନାଶକ ଡ୍ରୋନ୍ ସ୍ପ୍ରେକୁ ଦୁଇ ବର୍ଷ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦେଇଥିଲେ। (ଏପ୍ରିଲ୍ 2022)
- ଅନେକ ଯୋଜନା ଏବଂ ସବସିଡି ସହିତ ଡ୍ରୋନ୍ ଉତ୍ପାଦନ ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟିକରଣକୁ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି । କୃଷି ସ୍ପ୍ରେ ପାଇଁ ଡ୍ରୋନ୍ ବ୍ୟବହାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରିବା ଦିଗରେ ରାଜ୍ୟ ସରକାର ମଧ୍ୟ ପଦକ୍ଷେପ ଘୋଷଣା କରୁଛନ୍ତି ।
ଆଗ୍ରୋ କେମିକାଲ୍ସ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରି ଏହି ଘୋଷଣାକୁ ଉତ୍ସାହର ସହ ଗ୍ରହଣ କରିଛି । ଫସଲ ନିରାପତ୍ତା ନିର୍ଣ୍ଣୟ କରିବା ଏବଂ ନିୟାମକ ଅନୁମୋଦନ ପାଇବା ପାଇଁ କରୋମାଣ୍ଡେଳ ସକ୍ରିୟ ଭାବରେ ପରୀକ୍ଷଣ କରୁଛି ।
ଚାଷରେ ପରିବର୍ତ୍ତନ ଆଣିବା ପାଇଁ ଏହି ଟେକ୍ନୋଲୋଜିର ବିପୁଳ ସମ୍ଭାବନା ରହିଛି । ଏଥିରେ ଅନେକ ସୁବିଧା ଅଛି ଯେପରିକି ଜଳ ସଞ୍ଚୟ, ସମୟ ସଞ୍ଚୟ, ଅପଚୟ ବିନା ସଠିକ ପ୍ରୟୋଗ ଏବଂ ଅପରେଟରଙ୍କ ସୁରକ୍ଷା ସୁନିଶ୍ଚିତ ।
ଏଥି ସହିତ, କୀଟନାଶକ ଡ୍ରୋନ ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ଦ୍ୱାରା ପାଇଲଟମାନେ ଡ୍ରୋନ୍ ଚଳାଇବାରେ ପାରଙ୍ଗମ ଏବଂ ଆଗ୍ରୋକେମିକାଲ୍ସର ନିରାପଦ ଏବଂ ଉପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାରରେ ତାଲିମ ପାଇବେ । ତେଣୁ, ପାଇଲଟ୍ ଲାଇସେନ୍ସ ଏବଂ ଅଭିଜ୍ଞତା ସହିତ, ସ୍ପ୍ରେ କରାଯାଉଥିବା ଉତ୍ପାଦଗୁଡିକର ନିରାପଦ ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଅପରେଟରଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ ଜଟିଳ ଦିଗ ବିଷୟରେ ଅବଗତ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର ଦେଇଥିବା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ ସଠିକ ଭାବରେ ପାଳନ କରିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ। ଏହି ଗାଇଡଲାଇନଗୁଡିକ ହେଉଛି ଏକ ବିସ୍ତୃତ ସେଟ୍ ଯାହା ସ୍ପ୍ରେ ଅପରେସନ୍ ପୂର୍ବରୁ, ପରେ ଅନୁପାଳନ କରାଯିବ ।
କୃଷି ରସାୟନରେ ଡ୍ରୋନ ସ୍ପ୍ରେ ଓ ତଦାରଖ- କୀଟନାଶକର ନିରାପଦ ଏବଂ ଦାୟିତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ବ୍ୟବହାର ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ SOP
କ'ଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ ସେ ବିଷୟରେ ଏକ ମୌଳିକ ଧାରଣା ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଆମେ ଏଠାରେ କେତେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିନ୍ଦୁ ତାଲିକାଭୁକ୍ତ କରୁଛୁ
ଡ୍ରୋନ୍ ମାଧ୍ୟମରେ ଏରିଅଲ୍ ସ୍ପ୍ରେ ଅପରେସନ୍ ନିମ୍ନଲିଖିତ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ହେବ
- ଅନୁମୋଦିତ କୀଟନାଶକର ବ୍ୟବହାର ।
- ଅନୁମୋଦିତ ଉଚ୍ଚତା ଏବଂ ସାନ୍ଧ୍ରତା ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ।
- ପରିଶୋଧନ ଏବଂ ପ୍ରାଥମିକ ଚିକିତ୍ସା ସୁବିଧା ।
- କୀଟନାଶକଗୁଡିକର କ୍ଲିନିକାଲ୍ ପ୍ରଭାବ ଉପରେ ଡ୍ରୋନ୍ ପାଇଲଟମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦିଅନ୍ତୁ ।
- ଡିଜିସିଏ ଏବଂ ବେସାମରିକ ବିମାନ ଚଳାଚଳ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ ଡ୍ରୋନ୍ ଚଲାନ୍ତୁ ।
ଡ୍ରୋନ୍ ଆଧାରିତ କୀଟନାଶକ ପ୍ରୟୋଗ ପାଇଁ ସତର୍କତା
ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ପୂର୍ବରୁ
- ପାଇଲଟ୍ ସୁରକ୍ଷିତ କୀଟନାଶକ ବ୍ୟବହାର ଉପରେ ତାଲିମ ପ୍ରାପ୍ତ ।
- ଲେବଲ୍ ଡୋଜ୍ ସଠିକ୍ ଭାବରେ ପ୍ରୟୋଗ ହୋଇଛି କି ନାହିଁ ନିଶ୍ଚିତ କରିବାକୁ ସ୍ପ୍ରେକୁ କାଲିବ୍ରେଟ୍ କରନ୍ତୁ ।
- ସ୍ପ୍ରେ ସିଷ୍ଟମରେ କୌଣସି ଲିକେଜ ନ ଥାଇ ଡ୍ରୋନ୍ ଭଲ ସ୍ଥିତିରେ ଅଛି କି ନାହିଁ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ ।
- ଉଡାଣ, ଅବତରଣ ଏବଂ ଟ୍ୟାଙ୍କ-ମିଶ୍ରଣ କାର୍ଯ୍ୟ ପାଇଁ ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ସ୍ଥାନ ଚୟନ କରନ୍ତୁ ।
- ଉପଚାରିତ କ୍ଷେତ୍ର ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଚିହ୍ନିତ କରନ୍ତୁ ।
- ଉପଚାରିତ କ୍ଷେତ୍ର ଏବଂ ଅଣ ଲକ୍ଷିତ ଫସଲ ମଧ୍ୟରେ ବଫର୍ ଜୋନ୍ ସେଟ୍ ଅପ୍ କରନ୍ତୁ ।
- ଜଳ ପ୍ରଦୂଷଣରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ ଜଳ ଉତ୍ସ ନିକଟରେ ସ୍ପ୍ରେ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
- ଅପରେସନ ଆରମ୍ଭର 24 ଘଣ୍ଟା ପୂର୍ବରୁ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଜଣାନ୍ତୁ । ସ୍ପ୍ରେ ଅପରେସନ୍ ପାଇଁ ଚିହ୍ନିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ପଶୁ ଏବଂ ଲୋକମାନଙ୍କର ପ୍ରବେଶକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରନ୍ତୁ ।
ସ୍ପ୍ରେ ସମୟରେ
- ସୁରକ୍ଷା ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ବୁଝିବା ପାଇଁ ଲେବଲଗୁଡିକ ଭଲଭାବେ ପଢନ୍ତୁ |
- PPE ପିନ୍ଧନ୍ତୁ । ଫିଲ୍ଡ ଏବଂ ବ୍ୟାକ୍ ଲାଇଟ୍ ଦିଗର ନିମ୍ନଭାଗରେ ରହିବାକୁ ଅପରେଟିଂ ଟିମ ରହିବେ ।
- ପରୀକ୍ଷଣ କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରଥମେ ପାଣି ସହିତ ସ୍ପ୍ରେ କରନ୍ତୁ ।
- କୀଟନାଶକକୁ ସଂପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବେ ମିଶ୍ରଣ ପାଇଁ ଦୁଇ ପର୍ଯ୍ୟାୟ ମିଶ୍ରଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ ।
- ଉପଯୁକ୍ତ ପବନର ଗତି / ଆର୍ଦ୍ରତା / ତାପମାତ୍ରା ପାଇଁ ପାଣିପାଗ ଯାଞ୍ଚ କରନ୍ତୁ ।
- ଉପଯୁକ୍ତ ଉଡ଼ାଣ ଉଚ୍ଚତା, ଗତି, ଜଳ ପରିମାଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ ।
- ଜୀବମାନଙ୍କ ପାଇଁ ବିଷାକ୍ତ କୀଟନାଶକର ଲେବଲ୍ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ କଠୋର ଭାବରେ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତୁ ।
- ଆଣ୍ଟ୍ରି ଡ୍ରିଫ୍ଟ ନୋଜଲ୍ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ ।
ସ୍ପ୍ରେ କରିବା ପରେ
- ଠିକ୍ ସମୟରେ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ଏବଂ ତାଜା ପବନର ସ୍ଥାନାନ୍ତର ।
- କ୍ଷୁଦ୍ର ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ, ସ୍ଥାନୀୟ ନିୟମ ଅନୁଯାୟୀ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ନିଷ୍କାସନ କରନ୍ତୁ, ବିପଜ୍ଜନକ ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁକୁ କେବେ ବି ପୋଡନ୍ତୁ ନାହିଁ କିମ୍ବା ପୋତି ଦିଅନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
- ଉଦ୍ଭିଦ ସୁରକ୍ଷା ଉତ୍ପାଦକୁ ଅନଧିକୃତ ବ୍ୟକ୍ତି, ପଶୁ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟଠାରୁ ଦୂରରେ ରଖନ୍ତୁ । ତୁରନ୍ତ ଯେକୌଣସି ଆବର୍ଜନାକୁ ନିରାପଦରେ ନଷ୍ଟ କରନ୍ତୁ ।
ଗୁରୁତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ପାରାମିଟରଗୁଡିକ ବିବେଚନା କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ
କୀଟନାଶକ ସହିତ ଡ୍ରୋନ୍ ସ୍ପ୍ରେ ସିଷ୍ଟମର ସୁସଙ୍ଗତତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରନ୍ତୁ ।
a.ମିଶ୍ରଣ
b.ସୁତ୍ରୀକରଣ ସ୍ଥିରତା
c.ଡ୍ରୋନରେ ନୋଜାଲ ସ୍ପ୍ରେ କରିବାର କ୍ଷମତା
d.ଯେଉଁଠି ଆବଶ୍ୟକ, ସେଠାରେ ମିଶ୍ରିତ ଦିଶା ନିର୍ଦ୍ଦେଶର ପାଳନ କରନ୍ତୁ
- କୀଟନାଶକ ସ୍ପ୍ରେ ଡ୍ରୋନ୍ ଚଳାଉଥିବା ପାଇଲଟମାନଙ୍କ ପାଇଁ NIPHM, ହାଇଦ୍ରାବାଦ ଦ୍ୱାରା ଏକ ଟ୍ରେନିଂ ମଡ୍ୟୁଲ୍ ବାଧ୍ୟତାମୂଳକ ହେବ । ମଡ୍ୟୁଲ୍ କୀଟନାଶକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ, ଏଗ୍ରି-ମିଶନ୍ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ହ୍ୟାଣ୍ଡଲିଂ ପ୍ରୋଟୋକଲ୍, ପ୍ରାସଙ୍ଗିକ ଫସଲ ସୁରକ୍ଷା ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀକୁ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରେ ।
ଉତ୍ପାଦ ପରିଚାଳନା ଏବଂ ଚାଷୀ ସୁରକ୍ଷା
ପରିଚାଳନା ଏକ ନୈତିକତା ଯାହା ସଂସାଧନର ଦାୟୀତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଜନା ଓ ପ୍ରବନ୍ଧନର ପ୍ରତୀକ
ଆଗ୍ରୋକେମିକାଲ୍ ଉତ୍ପାଦଗୁଡିକ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସଠିକ ମାର୍ଗଦର୍ଶନ ପାଇଁ, ପ୍ରବନ୍ଧନ R&D,ଉତ୍ପାଦନ, ଲଜିଷ୍ଟିକ୍ (ସଂରକ୍ଷଣ, ପରିବହନ ଏବଂ ବଣ୍ଟନ), ମାର୍କେଟିଂ ଏବଂ ବିକ୍ରୟ ସମୟରେ ଦାୟିତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୋଜନା ଏବଂ ପରିଚାଳନା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ । ଯେହେତୁ ଏଗ୍ରୋକେମିକାଲ୍ସ ସବୁ ସ୍ତରରେ ଅତି ଯତ୍ନଶୀଳ ପରିଚାଳନା ଆବଶ୍ୟକ କରେ, ଉତ୍ପାଦ ଜୀବନଚକ୍ରର ବିଭିନ୍ନ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ବିଭିନ୍ନ ଦିଗ ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ । ଏହା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଯେ ଶେଷ ଉପଭୋକ୍ତା, ଅର୍ଥାତ୍ ଚାଷୀ, ଉତ୍ପାଦକୁ ଦାୟିତ୍ବପୂର୍ଣ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରିବା ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହେବା ଆବଶ୍ୟକ ।
ଏହାର ଷ୍ଟିୱାର୍ଡଶିପ୍ ପ୍ରୟାସର ଏକ ଅଂଶ ଭାବରେ କରୋମଣ୍ଡଳ ସରକାରଙ୍କ SOP ଏବଂ ନିର୍ଦ୍ଦେଶାବଳୀ ଅନୁସରଣ କରିବା ଓ ସମସ୍ତ ଚାଷୀଙ୍କ ନିକଟରେ ବାର୍ତ୍ତା ପହଞ୍ଚାଇବା ପାଇଁ ପ୍ରୟାସ କରିଛି । ଏହା ଦ୍ବାରା ସେମାନେ ଏକ ଦାୟିତ୍ବପୂର୍ଣ୍ଣ ଭାବରେ ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରୁ ଉପକୃତ ହୋଇପାରିବେ ।