ପୃଥିବୀର ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନରେ ଏଲ୍ ନିନୋ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ଏହା ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରର ଦକ୍ଷିଣ-ପଶ୍ଚିମାଞ୍ଚଳରେ ସାମୁଦ୍ରିକ ପାଣିର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧିର ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟା। ପ୍ରତି ୨ରୁ ୭ ବର୍ଷରେ ଏହି ପ୍ରକ୍ରିୟା ଘଟିଥାଏ। ଏହା ଭାରତର ବାୟୁମଣ୍ଡଳକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରି ବର୍ଷାଧାରକୁ ବିପର୍ଯ୍ୟସ୍ତ କରିଥାଏ। ଫଳସ୍ୱରୂପ କୃଷି ଉତ୍ପାଦନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିଥାଏ।
ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଏଲ୍ ନିନୋ ପ୍ରଭାବ କଣ ?
ଏଲ ନିନୋ ପ୍ରଭାବ ହେଉଛି ପ୍ରକୃତିର ଏକ ଘଟଣା ଯାହା ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ପାଣିର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି କରିଥାଏ। ଏହା ପ୍ରାୟ ୨-୭ ବର୍ଷରେ ଥରେ ଘଟିଥାଏ। ପାଣିର ତାପମାତ୍ରା ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା ଫଳରେ ଆବହାଉଆ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ତାହା ବିଶ୍ୱର ବିଭିନ୍ନ ଅଞ୍ଚଳରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ। ଏଲ ନିନୋ ପ୍ରଭାବ ସମୟରେ, ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରର ପୂର୍ବାଂଶ ଉପକୂଳରେ ଥିବା ପେରୁ ଓ ଇକ୍ୱାଡ୍ର ଆଦି ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ ବୃଷ୍ଟିପାତ ବହୁତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ। କିନ୍ତୁ ଏହି ସମୟରେ ଇଣ୍ଡୋନେସିଆ, ଆଷ୍ଟ୍ରେଲିଆ ଓ ଦକ୍ଷିଣ-ପୂର୍ବ ଏସିଆର ବିଭିନ୍ନ ଦେଶରେ ଖରାପଡ଼ିଥାଏ।
ଏଲ ନିନୋ ପ୍ରଭାବର କାରଣ ହେଉଛି ପଶ୍ଚିମ ପବନ ଦୁର୍ବଳ ହେବା। ଫଳସ୍ୱରୂପ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରରେ ଉତ୍ତର-ଦକ୍ଷିଣ ମୁଖି ଧାରାବାହିକ ପ୍ରବାହ ହ୍ରାସ ପାଇଥାଏ। ତାପ ଓ ଆର୍ଦ୍ର ବାୟୁ ପ୍ରଶାନ୍ତ ମହାସାଗରର ପୂର୍ବାଂଶ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଯାଇଥାଏ।ଏଲ ନିନୋ ପ୍ରଭାବ ଫଳରେ କୃଷିଜାତ ଉତ୍ପାଦନରେ କ୍ଷତି ହୋଇଥାଏ, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହୋଇଥାଏ, ଜଙ୍ଗଲ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ବନ୍ୟାପ୍ରବଣ ଅଞ୍ଚଳରେ ବନ୍ୟା ଆସିଥାଏ। ଏହାକୁ ପ୍ରତିରୋଧ କରିବା ପାଇଁ ବଭିନ୍ନ ଉପାୟ ଅବଲମ୍ବନ କରାଯାଇଥାଏ।
ପୂର୍ବ ବର୍ଷ ଓଡ଼ିଶା ଏଲ୍ ନିନୋ ପ୍ରଭାବର ସମ୍ମୁଖୀନ ହୋଇଥିଲା। ଜୁନ୍ ମାସଠାରୁ ରାଜ୍ୟରେ ବର୍ଷା ଅନିୟମିତ ହେବାରେ ଲାଗିଥିବାର ଦେଖାଯାଇଥିଲା। ଜୁଲାଇ ଓ ଅଗଷ୍ଟ ମାସରେ କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ବହୁତ ଅଧିକ ବର୍ଷା ହୋଇଛି ଏବଂ ଅନ୍ୟ କିଛି ଅଞ୍ଚଳରେ ବର୍ଷା ଖୁବ୍ କମ୍ ହୋଇଛି। ଏପ୍ରିଲରୁ ସେପ୍ଟେମ୍ବର ମାସ ମଧ୍ୟରେ ରାଜ୍ୟର ମୋଟ୍ ୩୦୦ରୁ ଅଧିକ ବ୍ଲକରେ ବର୍ଷା ହ୍ରାସ ପାଇଛି। ବିଶେଷତଃ କଟକ, ଭଦ୍ରକ, ବାଲେଶ୍ୱର, କନ୍ଧମାଳ, ରାୟଗଡ଼ା, ଗଞ୍ଜାମ, ଝାରସୁଗୁଡ଼ା, ପୁରୀ, ଖୁର୍ଦ୍ଧା, ନୟାଗଡ଼ ଓ କଳାହାଣ୍ଡି ଜିଲ୍ଲାଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷାର ଅଭାବ ସହିଥିଲେ।
ଏହି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଧାନଚାଷ ଖୁବ୍ ଅଧିକ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଥିଲା। ବିଭିନ୍ନ ଜିଲ୍ଲାରେ ଅନାବନା ଆଖଡ଼ ଫସଲ ଭଲ ଭାବେ ଅଙ୍କୁରିତ ହୋଇପାରି ନଥିଲା l ବହୁ ଚାଷୀଙ୍କ ଫସଲ କ୍ଷେତ୍ର ଶୁଖିଯାଇଥିଲା। ବର୍ଷାର ଅଭାବ ଓ ଅତ୍ୟଧିକ ବର୍ଷା ଦୁଇଟି ବିପରୀତ ପରିସ୍ଥିତିରେ ଧାନ ଫସଲ ନଷ୍ଟ ହୋଇଥିଲା। ଅନେକ ଚାଷୀ ତାଙ୍କ ଆଖଡ଼ ଖେତରୁ ଫସଲ କାଟି ଆଣିବାକୁ ସମର୍ଥ ହୋଇପାରି ନଥିଲେ ।
କୃଷକଙ୍କ ପାଇଁ କିଛି ପରାମର୍ଶ:
୧. ଷ୍ଟେଡ୍ ପାଇପ୍ ଓ ବୋରୱେଲ୍ ପାଣିକୁ ବ୍ୟବହାର କରି ନିଜ ଫସଲକୁ ସେଚନ କରନ୍ତୁ। ଏହାଦ୍ୱାରା ବର୍ଷା ନଥିବା ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ଫସଲକୁ ପାଣି ମିଳିପାରିବ।
୨. ମିଶ୍ରିତ ଚାଷ ପଦ୍ଧତି ଅବଲମ୍ବନ କରନ୍ତୁ। ଏହାଦ୍ୱାରା ଜମିର ଆର୍ଦ୍ରତା ବଜାୟ ରହିଥାଏ ଏବଂ ପାଣିର ଆବଶ୍ୟକତା କମ୍ ପଡ଼େ।
୩. ପାଣି ସଂରକ୍ଷଣକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦିଅନ୍ତୁ। ଜଳସଞ୍ଚୟ ପ୍ରଣାଳୀ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତୁ।
୪. ଶୀଘ୍ର ପରିପକ୍ୱ ହେଉଥିବା ଧାନ ଚାଷ ପଦ୍ଧତି ଅବଲମ୍ବନ କରନ୍ତୁ। ଏଥିରେ କମ୍ ପାଣି ଲାଗିଥାଏ।
୫. ଭାରପ୍ରାପ୍ତ ସମ୍ପ୍ରସାରଣ କର୍ମଚାରୀଙ୍କ ସହ ନିୟମିତ ଭାବେ ଯୋଗାଯୋଗ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଅନୁସାରେ କାର୍ଯ୍ୟ କରନ୍ତୁ।
୬. ଖରାପ ପରିସ୍ଥିତିରେ ସହକାରୀ ମନୋଭାବ ହରାଇ ନଦେବା ଉଚିତ୍। ଆଶାବାଦୀ ରହନ୍ତୁ ଏବଂ ପରିଶ୍ରମୀ ହୁଅନ୍ତୁ।
୭. ଫସଲ ବିମା କରାନ୍ତୁ, ଯାହାଦ୍ୱାରା ଫସଲ କ୍ଷତି ହେଲେ କିଛି ଆର୍ଥିକ କ୍ଷତିପୂରଣ ମିଳିପାରିବ।
ଏହି ଧରଣର ପଦକ୍ଷେପ ଗ୍ରହଣ କଲେ କୃଷକମାନେ ପ୍ରାକୃତିକ ବିପର୍ଯ୍ୟୟ ଭଳି ଏଲ୍ ନିନୋ ପ୍ରଭାବକୁ ସହଜରେ ମୁକାବିଲା କରିପାରିବେ। ଏହି ବର୍ଷ ଆପଣ ଏହି ସବୁ ତଥ୍ୟକୁ ସଠିକତାର ସହ ଅନୁସରଣ କଲେ ଆପଣ ମଧ୍ୟ ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନର ମୁକାବିଲା କରିପାରିବେ l
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ -