ଭାରତର କୃଷକମାନେ ପାରମ୍ପାରିକ ଫସଲ ସହିତ ଔଷଧୀୟ ଫସଲ ଚାଷ(medicinal palant cultivation) ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେଉଛନ୍ତି। ଔଷଧୀୟ ଫସଲ ଚାଷ(medicinal palant cultivation)ର ସବୁଠାରୁ ବଡ ସୁବିଧା ହେଉଛି ଯେ ସେମାନେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ କମ୍ ପରିଶ୍ରମ ଏବଂ କମ୍ ସମ୍ବଳ ସହିତ ଭଲ ରୋଜଗାର କରିବାରେ ସହାୟକ ହୋଇଥାଏ । ଏହି କାର୍ଯ୍ୟରେ ଭାରତ ସରକାର ଆରୋମା ମିଶନ ଭଳି ଯୋଜନା ଅନ୍ତର୍ଗତ କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ତାଲିମ ଏବଂ ସବସିଡି ମଧ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା କରିଛନ୍ତି। ଏହି ଯୋଜନା ଅଧୀନରେ ଥିବା ଫସଲରେ ଖସ୍(khus plant) ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ ।
ଖସ୍ କଣ
ଖସ୍ ଏକ ଔଷଧୀୟ ଉଦ୍ଭିଦ, ଯାହାର ମୂଳ, ପତ୍ର ଏବଂ ଫୁଲ ଆୟୁର୍ବେଦିକ ଔଷଧ, ଅତର, ପ୍ରସାଧନ ସାମଗ୍ରୀ ଏବଂ କନଫ୍ରେସନାରୀ ଉତ୍ପାଦ ତିଆରିରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ । ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ସହିତ ଏହା କୃଷକଙ୍କୁ ଲାଭ ପହଞ୍ଚାଇଥାଏ । ଏହି କାରଣ ହେଉଛି ଆରୋମା ମିଶନ ଅଧୀନରେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଖସ ଚାଷ କରିବା ସହିତ ଏହାର ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରାଯାଉଛି ।
କେଉଁଠାରେ କରିବେ ଖସ ଚାଷ
ଯଦିଓ ଖସ୍ ଚାଷ କରି, ଯେକୌଣସି ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ମାଟିରେ ଭଲ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଏହାକୁ ନିଛାଟିଆ ବନ୍ଧ୍ୟାଜମି ଏବଂ ସ୍ୱଳ୍ପ ଜଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ଚାଷ କରିବା ଉପଯୋଗୀ ।
ଖସ୍ ଚାଷ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ସମୟ
କୃଷକମାନେ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ମାଟିରେ ଖସ୍ ଚାଷ କରିପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଶୀତ ଋତୁରେ ଏହି ଉଦ୍ଭିଦଗୁଡିକ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବା କଷ୍ଟକର, ତେଣୁ ଶୀତ ବ୍ୟତୀତ ଅନ୍ୟ ଋତୁରେ ଖସ୍ ଚାଷ କରିହେବ ।
ଯକୃତ ରୋଗର ରାମବାଣ ବିରଳ ବ୍ରହ୍ମକମଳ, ଜାଣନ୍ତୁ କେଉଁଠି ହୁଏ ଚାଷ ?
ଖସ୍ ଚାଷରୁ ଆୟ
କୃଷକମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଆବଶ୍ୟକତା ଅନୁଯାୟୀ ଖସ ଚାଷ କରିପାରିବେ, କିନ୍ତୁ ଖସର ବ୍ୟବସାୟିକ ଚାଷ କରି ଭଲ ଲାଭ କମାଇ ହେବ, କାରଣ ଏହି ସମୟରେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ କମ ଖର୍ଚ୍ଚରେ ମଞ୍ଜି, ସାର ଏବଂ ତାଲିମ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଉଛି ।
- ଘରୋଇ ଖସ ଚାଷ ପାଇଁ ଏକ ଏକର ଜମିରେ ପ୍ରାୟ 60 ରୁ 65 ହଜାର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଖର୍ଚ୍ଚ ହୋଇଥାଏ, ଯାହା 10 ଲିଟର ତେଲ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କରିହେବ ।
- ସୂଚନା ପାଇଁ, ଆପଣଙ୍କୁ କହିରଖୁଛୁ ଯେ ବଜାର ଏବଂ ଅନଲାଇନ୍ ସାଇଟରେ କେବଳ ଏକ ଲିଟର ଖସ ମଞ୍ଜି ତେଲ 20,000 ଟଙ୍କା ମୂଲ୍ୟରେ ବିକ୍ରି ହୁଏ ।
- ଏହିପରି ଏକ ଏକର ଚାଷ ଜମିରୁ ପ୍ରାୟ 2 ଲକ୍ଷ ରୋଜଗାର ହୋଇପାରିବ ଏବଂ ଅଧିକ ଆୟ ଚାଷର ଆକାର, ଫସଲର ଉପଯୋଗିତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରେ ।