ଗହମ ପରେ ଚିନିକୁ ନେଇ ବଡ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି କେନ୍ଦ୍ର ସରକାର(Central Government) । ଚିନି ରପ୍ତାନୀ(sugar exports) ଉପରେ ଲାଗିଲା ରୋକ । ଜୁନ ପହିଲାରୁ ଚିନି ରପ୍ତାନୀ ଉପରେ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ ହେବ । ଆସନ୍ତା ଅକ୍ଟୋବର ୩୧ ତାରିଖ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚିନି ରପ୍ତାନୀ(sugar exports) ଉପରେ କଟକଣା ବଳବତ୍ତର ରହିବ । କିଛି ଦିନ ପୂର୍ବରୁ ଗହମ ରପ୍ତାନି ଉପରେ ଭାରତ ପ୍ରତିବନ୍ଧକ ଲଗାଇଥିଲା।
ଘରୋଇ ଉପଲବ୍ଧତାକୁ ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ମୂଲ୍ୟ ସ୍ଥିରତା ରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ୨୦୨୧-୨୨ (ଅକ୍ଟୋବର – ସେପ୍ଟେମ୍ବର) ଅବଧିରେ ସରକାର ୧୦୦ ଏଲଏମଟି ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଚିନି ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନି(sugar exports) କରିବା ନିମନ୍ତେ ଅନୁମତି ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ଏ ସଂପର୍କରେ ଡିଜିଏଫଟି(DGFT) ପକ୍ଷରୁ ଜାରି ଆଦେଶନାମା ଅନୁସାରେ ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଜୁନ ୧, ୨୦୨୨ ତାରିଖ ଠାରୁ ଅକ୍ଟୋବର ୩୧, ୨୦୨୨ ତାରିଖ କିମ୍ବା ତତ୍ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଆଦେଶ ଯେଉଁଟି ପୂର୍ବରୁ ହେଉଥିବ, ସେପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବଳବତ୍ତର ରହିବ । ଖାଦ୍ୟ ଓ ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବିଭାଗ ଅଧୀନସ୍ଥ ଚିନି ନିର୍ଦ୍ଦେଶାଳୟଙ୍କ ଠାରୁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଅନୁମତି ସହ ଚିନି ରପ୍ତାନି ପାଇଁ ଅନୁମତି ମିଳିପାରିବ । ବିଦେଶକୁ ରେକର୍ଡ଼ ପରିମାଣର ଚିନି ରପ୍ତାନି ଦୃଷ୍ଟିରୁ ସରକାର ଏହି ନିଷ୍ପତ୍ତି ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି । ୨୦୧୭- ୧୮, ୨୦୧୮- ୧୯, ଏବଂ ୨୦୧୯- ୨୦ ଚିନି ଉତ୍ପାଦନ ବର୍ଷରେ ଯଥାକ୍ରମେ ପ୍ରାୟ ୬.୨ ଏଲଏମଟି, ୩୮ ଏଲଏମଟି, ଏବଂ ୫୯.୬୦ ଏଲଏମଟି ଚିନି ବିଦେଶକୁ ରପ୍ତାନି କରାଯାଇଥିଲା। ୨୦୨୦- ୨୧ ଚିନି ଉତ୍ପାଦନ ବର୍ଷରେ ୬୦ଏଲଏମଟି ଚିନି ରପ୍ତାନି କରାଯିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଥିବାବେଳେ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ୭୦ ଏଲଏମଟି ଚିନି ରପ୍ତାନି କରାଯାଇସାରିଛି । ଚଳିତ ୨୦୨୧- ୨୨ ଚିନି ଉତ୍ପାଦନ ବର୍ଷରେ ୯୦ ଏଲଏମଟି ଚିନି ରପ୍ତାନି କରାଯିବା ନିମନ୍ତେ ଚୁକ୍ତିନାମା ସ୍ୱାକ୍ଷରିତ ହୋଇସାରିଛି ଏବଂ ସେଥି ମଧ୍ୟରୁ ଏପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପ୍ରାୟ ୮୨ ଏଲଏମଟି ଚିନିକଳମାନଙ୍କରୁ ପଠାଯାଇସାରିଛି ଏବଂ ସେଥିରୁ ୭୮ ଏଲଏମଟି ଚିନି ବିଦେଶକୁ ପଠାଯାଇସାରିଛି । ଚଳିତ ୨୦୨୧- ୨୨ର ଚିନି ଉତ୍ପାଦନ ଋତୁରେ ଚିନି ରପ୍ତାନି ଐତିହାସିକ ଭାବେ ସର୍ବାଧିକ ସ୍ତର ଛୁଇଁଛି ।
ସରକାର ଏବେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିବା ନିଷ୍ପତ୍ତି ଚଳିତ ଚିନି ଋତୁ (ସେପ୍ଟେମ୍ବର ୩୦,୨୦୨୨) ଶେଷ ସୁଦ୍ଧା ଷ୍ଟକ୍ କ୍ଲୋଜିଂକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବ ଯାହାକି ୬୦- ୬୫ ଏଲଏମଟି ଏବଂ ତାହା ହେଉଛି ୨- ୩ ମାସର ଷ୍ଟକ୍ (ଏହି ମାସମାନଙ୍କରେ ମାସିକ ଆବଶ୍ୟକତା ୨୪ ଏଲଏମଟି ପାଖାପାଖି ହୋଇଥାଏ) ଘରୋଇ ଅବଶ୍ୟକତା ପୂରଣ ପାଇଁ ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ । କର୍ଣ୍ଣାଟକରେ ନୂତନ ଚିନି ଋତୁରେ ଆଖୁପେଡ଼ା କାମ ଅକ୍ଟୋବର ବାସ ଶେଷ ସପ୍ତାହରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ମହାରାଷ୍ଟ୍ରରେ ତାହା ଅକ୍ଟୋବର ଶେଷ ସପ୍ତାହ ଠାରୁ ନଭେମ୍ବର ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥିବାବେଳେ ଉତ୍ତର ପ୍ରଦେଶରେ ତାହା ନଭେମ୍ବର ମାସରେ କରାଯାଇଥାଏ । ତେଣୁ ସାଧାରଣତଃ, ନଭେମ୍ବର ମାସ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଗତବର୍ଷର ଷ୍ଟକ୍ରୁ ହିଁ ଚିନି ଯୋଗାଣ କରାଯାଇଥାଏ ।
ବିଦେଶକୁ ଚିନିର ଏଭଳି ମାତ୍ରାତିରିକ୍ତ ରପ୍ତାନି ବୃଦ୍ଧିକୁ ବିଚାର କରି ଏବଂ ଦେଶର ଘରୋଇ ଚିନି ଚାହିଦା ପୂରଣ ନିମନ୍ତେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ପରିମାଣର ଚିନି ଷ୍ଟକ୍ ରଖିବା ସକାଶେ ତଥା ଦେଶର ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥରକ୍ଷା ନିମନ୍ତେ ସରକାର ଚିନି ମୂଲ୍ୟକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରିତ ରଖିଛନ୍ତି । ଭାରତ ସରକାର ଏହି ମର୍ମରେ ଜୁନ ୦୧, ୨୦୨୨ ତାରିଖ ଠାରୁ ବିଦେଶକୁ ଚିନି ରପ୍ତାନି ଉପରେ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଲାଗୁ କରିବାକୁ ସ୍ଥିର କରିଛନ୍ତି । ବିଦେଶକୁ ଚିନି ରପ୍ତାନି କରିବା ସକାଶେ ଏହି ଅବଧି ମଧ୍ୟରେ ଚିିନିକଳମାନଙ୍କୁ ଏବଂ ରପ୍ତାନୀକାରୀମାନଙ୍କୁ ଖାଦ୍ୟ ଓ ସାଧାରଣ ବଣ୍ଟନ ବିଭାଗ ଅଧୀନସ୍ଥ ଚିନି ନିଦେ୍ର୍ଦଶାଳୟ ଠାରୁ ରପ୍ତାନି ରିଲିଜ୍ ଅର୍ଡର (ଓଆରଓ) ପାପ୍ତ ହେବାକୁ ପଡ଼ିବ ।
ସରକାର ଚିନି କ୍ଷେତ୍ରର ସ୍ଥିତି ଯେଉଁଥିରେ ଚିନି ଉତ୍ପାଦନ, ବ୍ୟବହାର, ରପ୍ତାନି ତଥା ମୂଲ୍ୟ ଧାରା ଏବଂ ପାଇକାରୀ ତଥା ଘରୋଇ ବଜାରକୁ ନିୟମିତ ଭାବେ ମନିଟର କରିଆସୁଛନ୍ତି । ଚଳିତ ବର୍ଷ ଭାରତ ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ୍ ଚିନି ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ତଥା ଦ୍ୱିତୀୟ ବୃହତ୍ତମ ରପ୍ତାନୀକାରୀ ରାଷ୍ଟ୍ରର ମାନ୍ୟତା ହାସଲ କରିଛି । ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ନିରବଚ୍ଛିନ୍ନ ପ୍ରୟାସ ଫଳରେ, ରେକର୍ଡ଼ ପରିମାଣର ଚିନି ଉତ୍ପାଦନ ସତ୍ତ୍ୱେ, ଗତ ୨୦୨୦- ୨୧ ଚିନି ବର୍ଷରେ ୯୯.୫% ଆଖୁ ମୂଲ୍ୟ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ଦିଆସରିଛି ଏବଂ ଚଳିତ ଚିନି ଋତୁ , ୨୦୨୧-୨୨ରେ ଏବେସୁଦ୍ଧା ୮୫% ଆଖୁ ମୂଲ୍ୟ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ମଂଜୁର କରାଯାଇସାରିଛି । ଭାରତ ସରକାର ଘରୋଇ ବଜାରରେ ଚିନି ମୂଲ୍ୟକୁ ସ୍ଥିର ରଖିବା ନିମନ୍ତେ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତିବଦ୍ଧ ଏବଂ ଗତ ୧୨ ମାସ ମଧ୍ୟରେ ଚିନି ମୂଲ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧୀନ ରହିଛି । ଭାରତରେ ଚିନିର ପାଇକାରୀ ମୂଲ୍ୟ କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ ପିଛା ୩୧୫୦ ଟଙ୍କାରୁ ୩୫୦୦ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ଯଦ୍ୟପି ଖାଉଟି ମୂଲ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣାଧୀନ ରହିବା ସହିତ ତାହା ଦେଶର ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ କିଲୋପିଛା ୩୬-୪୪ ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ରହିଛି ।