ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶ ହେଉଛି କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର। ଏହା ରାଷ୍ଟ୍ରର ଖାଦ୍ୟ ସୁରକ୍ଷାକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ସହିତ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଅର୍ଥନୈତିକ ବିକାଶରେ ମୁଖ୍ୟ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିଥାଏ। ତେଣୁ ଏହି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କାର୍ଯ୍ୟ। କୃଷି ଭିତ୍ତିକ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ସୁସଂହତ ଏବଂ ଧାରଣୀୟ କରିବାରେ କର୍ପୋରେଟ ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ୱ (ସିଏସଆର) ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ଏକ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରନ୍ତି।
ସିଏସଆର ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ କେବଳ ଏକ ନୈତିକ କର୍ତ୍ତବ୍ୟ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏଗୁଡ଼ିକ ବୃହତ୍ ପରିସରରେ ବିକାଶ ପାଇଁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ଭାରତରେ, କୃଷି କ୍ଷେତ୍ର ୨୦୨୩ ଆର୍ଥିକ ବର୍ଷରେ ପ୍ରାୟ ୩୯ ପ୍ରତିଶତ ଅବଦାନ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଘରୋଇ ଉତ୍ପାଦରେ। କୃଷି କାର୍ଯ୍ୟକଳାପଗୁଡ଼ିକର ସାମାଜିକ-ଆର୍ଥିକ ବିକାଶ ସହିତ ଅନ୍ତର୍ନିଭର ସମ୍ପର୍କ ନିଗମଗୁଡ଼ିକର ଏହି କ୍ଷେତ୍ରରେ ସିଏସଆର ଉଦ୍ୟମକୁ ଗୁରୁତ୍ୱ ପ୍ରଦାନ କରିଥାଏ। ଏହା ଧାରଣୀୟ କୃଷି ପନ୍ଥାଗୁଡ଼ିକୁ ପ୍ରସାରିତ କରିବା, ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ସମୁଦାୟଗୁଡ଼ିକର ଉନ୍ନତି ସାଧନ କରିବା, ଖାଦ୍ୟ ନିରାପତ୍ତା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଏବଂ ପରିବେଶଗତ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ସମାଧାନ କରିବାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରିପାରେ।
ସିଏସଆର ଉଦ୍ୟମଗୁଡ଼ିକ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ବହୁବିଧ ଉପାୟରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରନ୍ତି। ଏଗୁଡ଼ିକ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ଜୀବନଯାତ୍ରାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ଲାଗି କାର୍ଯ୍ୟ କରିପାରନ୍ତି। ଉନ୍ନତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଓ କୌଶଳ ବିକାଶ ଦ୍ୱାରା ଚାଷୀମାନଙ୍କର ଉତ୍ପାଦନକ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରାଯାଇପାରିବ। ସହଜଲଭ୍ୟ ଋଣ ଓ ପୁଞ୍ଜି ସହାୟତା ଦ୍ୱାରା ସେମାନଙ୍କର ଆର୍ଥିକ ସ୍ଥିତିରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିହେବ। ସିଏସଆର ଅନୁଷ୍ଠାନଗୁଡ଼ିକ ଚାଷୀ ସମୁଦାୟଗୁଡ଼ିକ ପାଇଁ ପରିଚାଳନା ଓ ବଜାର ସମ୍ପର୍କିତ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ଆୟୋଜନ କରିପାରିବେ। ଏହା ସେମାନଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତାକୁ ବୃଦ୍ଧି କରିବା ସହିତ ଲାଭଜନକ ମୂଲ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳା ଗଠନରେ ସହାୟକ ହେବ।
ଅଧିକନ୍ତୁ, କ୍ଷୁଦ୍ର ଓ ପ୍ରାନ୍ତୀୟ କୃଷକମାନଙ୍କ ଉତ୍ପାଦନକୁ ରପ୍ତାନି ବଜାରରେ ପ୍ରବେଶ କରାଇବାରେ ସିଏସଆର ପଦକ୍ଷେପଗୁଡ଼ିକ ସହାୟକ ହୋଇପାରିବେ। ଏଥିପାଇଁ ସେମାନେ ଦକ୍ଷ ମାନବ ସମ୍ପଦ, ସହଜ ବଣିକ୍ରୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଓ ବଜାର ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିପାରିବେ। ବୃହତ୍ ନିଗମମାନେ ସ୍ଥାନୀୟ ସଂସ୍ଥାଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ସହଭାଗିତା କରି କୃଷି ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକର ସଂଗ୍ରହ, ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଓ ବିପଣନ କରିପାରିବେ। ସିଏସଆର ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂତନ ପ୍ରଯୁକ୍ତି ଓ ଅଭିନବ ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରସାର କରିବାରେ ମଧ୍ୟ ସହାୟକ ହୋଇପାରନ୍ତି। ଜୈବିକ ଖେତି, କ୍ଷତିକର କୀଟନାଶକର ବ୍ୟବହାର ହ୍ରାସ, ଜଳସଞ୍ଚୟ, ବାୟୁମଣ୍ଡଳୀୟ ଉତ୍ସର୍ଜନ ହ୍ରାସ ପ୍ରଭୃତି ପଦ୍ଧତିଗୁଡ଼ିକ ଉପରେ ଗୁରୁତ୍ୱ ଦେବା ଦ୍ୱାରା ଏଗୁଡ଼ିକ ଧାରଣୀୟ କୃଷି ପ୍ରସାର କରିପାରିବେ।
କର୍ପୋରେଟ ନିଗମଗୁଡ଼ିକର ସିଏସଆର ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଅଞ୍ଚଳର ମୂଳଭିତ୍ତି ସୁବିଧାର ବିକାଶରେ ମଧ୍ୟ ଅବଦାନ ପ୍ରଦାନ କରିପାରନ୍ତି। କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ କାମିକ ଓ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆବାସ, ପାନୀୟ ଜଳ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ଓ ଶିକ୍ଷା ସୁବିଧାଗୁଡ଼ିକ ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇପାରେ। ତଥ୍ୟ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ବ୍ୟବହାର କରି କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ଜ୍ଞାନ ସଂଚାର ପାଇଁ ଉଦ୍ୟମ କରାଯାଇପାରେ।
ଏହିପରି ଭାବେ ନିଗମଗୁଡ଼ିକର ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ୱ ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ କୃଷନିଗମଗୁଡ଼ିକର ସାମାଜିକ ଦାୟିତ୍ୱ ପ୍ରୟାସଗୁଡ଼ିକ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ବହୁଭାବେ ଉପକୃତ କରିପାରନ୍ତି। ଏହାଦ୍ୱାରା କୃଷକମାନଙ୍କର ଆୟ ଓ ଜୀବନଧାରଣ ମାନ ଉନ୍ନତ ହେବା ସହିତ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଅଞ୍ଚଳର ସାମଗ୍ରିକ ବିକାଶ ଘଟିପାରିବ। ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରଶିକ୍ଷଣ, ସହଜ ଋଣ ଓ ବଜାର ସୁବିଧା ପ୍ରଦାନ କରିବା ସହିତ ଉନ୍ନତ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ଓ ପଦ୍ଧତି ପ୍ରଚଳନ କରାଯାଇପାରିବ। ଏଥିସହିତ ମୂଳଭିତ୍ତି ଅଞ୍ଚଳର ବିକାଶ କରାଯାଇ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ କାର୍ଯ୍ୟରତ ଶ୍ରମିକମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଉନ୍ନତ ସୁବିଧା ସୁନିଶ୍ଚିତ କରାଯାଇପାରିବ।
ସିଏସଆର ଉଦ୍ୟମଗୁଡ଼ିକର ପ୍ରଭାବ ବହୁମୁଖୀ ହେବା ସହିତ ଏଗୁଡ଼ିକ ଧାରଣୀୟ ବିକାଶକୁ ଗତି ପ୍ରଦାନ କରିବେ। ନିଗମଗୁଡ଼ିକର ଏହି ପ୍ରୟାସ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସୁସଂହତ ଓ ଆତ୍ମନିର୍ଭରଶୀଳ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ ଏବଂ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ଅର୍ଥନୀତିକୁ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କରିବାରେ ଅବଦାନ ପ୍ରଦାନ କରିବ। ସରକାର, ନାଗରିକ ସମାଜ ଓ କର୍ପୋରେଟ କ୍ଷେତ୍ରର ମିଳିତ ପ୍ରୟାସ କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରକୁ ଆହୁରି ସଶକ୍ତ କରିବାରେ ସହାୟକ ହେବ।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ -
CMFRI: ମିଳିଲା ନୂଆ ତଥ୍ୟ! ସାମୁଦ୍ରିକ ମାଛ ଚାଷରେ ଆସିବ ବୈପ୍ଲବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ