ଜାତିସଂଘ ଦ୍ୱାରା 2023କୁ ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ୍ ବର୍ଷ ଭାବେ ଘୋଷଣା କରାଯାଇଥିଲା, ଯାହାର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ମିଲେଟ୍ ଚାଷ ଓ ବ୍ୟବହାରକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା। ଏହି ବିଶେଷ ବର୍ଷ ଏବେ ସମାପ୍ତ ହେବାକୁ ଯାଉଛି, କିନ୍ତୁ ତାହାର ପ୍ରଭାବ ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ରହିବ। ଆସନ୍ତୁ ବୁଝିବା କିପରି ଏହି ବର୍ଷ ମିଲେଟ୍ ନେଇ ସଚେତନତା ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ମିଲେଟ୍ ହେଉଛି ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଏକ ବିରଳ ପ୍ରଜାତି। ଏଗୁଡ଼ିକ ଲଘୁ ଆକୃତିର ଶସ୍ୟ, ଯାହା ମୁଖ୍ୟତଃ ଶୁଖିଲା ଓ ଉଷ୍ଣ ପରିବେଶରେ ବଢ଼େ। ଏଗୁଡ଼ିକ ପୁଷ୍ଟିକର ଓ ସ୍ଥାୟୀ, କାରଣ ଏଗୁଡ଼ିକ କମ୍ ପାଣି ଲାଗିଥାଏ। ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରକାରଗୁଡ଼ିକ ହେଲା ବାଜରା, ରାଗି, ଝୁଣା, କୋଦୋ, ଖେସାରୀ ଆଦି। ଭାରତ ହେଉଛି ବିଶ୍ଵର ସର୍ବବୃହତ୍ ମିଲେଟ୍ ଉତ୍ପାଦକ ଓ ଉପଭୋକ୍ତା ଦେଶ।
ମିଲେଟ୍ ଖାଦ୍ୟଶସ୍ୟଗୁଡ଼ିକର ଅନେକ ଲାଭ ରହିଛି। ପ୍ରଥମତଃ, ଏଗୁଡ଼ିକ ପୁଷ୍ଟିକର। ଏଗୁଡ଼ିକ ଅଧିକ ପ୍ରୋଟିନ୍, ପ୍ରମୁଖ ଖଣିଜ ପଦାର୍ଥ ଓ ସ୍ଥାୟୀ ଫାଇବର ଯୋଗାଇଥାଏ। ଦ୍ଵିତୀୟତଃ, ଏଗୁଡ଼ିକ ଜଳବାୟୁ ପ୍ରତିକୂଳ ପରିସ୍ଥିତିରେ ବଞ୍ଚିପାରେ। ମିଲେଟ୍ ଚାଷ କମ ପାଣି ବ୍ୟବସ୍ଥା ତଥା ନିମ୍ନ ଖର୍ଚ୍ଚରେ କରାଯାଇପାରେ। ତୃତୀୟତଃ, ଏଗୁଡ଼ିକ ପର୍ଯ୍ୟାବରଣ ହିତକର। ଏଗୁଡ଼ିକ କମ୍ କାର୍ବନ୍ ଫୁଟପ୍ରିଣ୍ଟ ରଖିଥାଏ ଓ ମାଟିର ଉର୍ବରତା ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ। ଚତୁର୍ଥତଃ, ମିଲେଟ୍ ଚାଷ ଛୋଟ ଚାଷୀମାନଙ୍କ ପାଇଁ ଆୟ ନିଶ୍ଚିତ କରିପାରେ।
ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ୍ ବର୍ଷ (IYM 2023), ଯାହା ମିଲେଟର ଉତ୍ପାଦନ ଓ ପରିଭୋଗ ଚାହିଁବା ଲାଗି ଉଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଥିଲା, ଏବେ ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବରେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି।ରୋମସ୍ଥିତ ଖାଦ୍ୟ ଓ କୃଷି ସଂଗଠନ (ଏଫ୍ଏଓ) ମୁଖ୍ୟାଳୟରେ ମାର୍ଚ୍ଚ 29 ତାରିଖରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏକ ବୈଠକରେ, ପ୍ରମୁଖ ଅଂଶୀଦାରମାନେ ଗତିବିଧିକୁ ଅବ୍ୟାହତ ରଖିବା ଆବଶ୍ୟକତା ଉପରେ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା।
ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ଶୁଷ୍କାଞ୍ଚଳ ଶସ୍ୟ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (ଆଇସିଆରଆଇଏସଏଟି) ଏବଂ ଭାରତୀୟ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଲୋକ ଗବେଷଣା ପ୍ରତିଷ୍ଠାନ (ଆଇଆଇଏମଆର-ଆଇସିଏଆର) ମଧ୍ୟ ସେହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ, ଯାହା ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଅନୁଷ୍ଠିତ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକର ତଦାରଖ କରିଥିଲା। 35ଟି ଦେଶରେ 100ରୁ ଅଧିକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ମାଧ୍ୟମରେ, IYM 2023 ସମ୍ମିଳନୀରେ ମିଲେଟର ପୁଷ୍ଟିକର ଗୁଣାବଳୀ ଏବଂ ପାରିପାର୍ଶ୍ୱିକ ଲାଭଗୁଡ଼ିକୁ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲା। ସରକାରୀ, ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ସଂଗଠନ, ଚାଷୀ, ଗବେଷକ ଏବଂ ଗ୍ରାହକମାନେ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ପରିଭୋଗକୁ ବହନୀୟ କରିବାକୁ ଏକତ୍ରିତ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ ଶ୍ରେଷ୍ଠ ଲୋକମାନଙ୍କର ଦୀର୍ଘକାଳୀନ ଲକ୍ଷ୍ୟଗୁଡ଼ିକୁ ହାସଲ କରିବାରେ ତାହାର ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଉପରେ ମତାମତ ରଖିଥିଲେ।
ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ୍ ବର୍ଷ (IYM2023), ଯାହାର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ମିଲେଟ୍ ଉତ୍ପାଦନ ଓ ବ୍ୟବହାର ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ସୃଷ୍ଟି କରିବା, ଆନୁଷ୍ଠାନିକ ଭାବେ ସମାପ୍ତ ହୋଇଯାଇଛି। ଜାତିସଂଘ ପକ୍ଷରୁ ଅନୁଷ୍ଠିତ ଏହି ବର୍ଷବ୍ୟାପୀ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଟିର ମୁଖ୍ୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଥିଲା ବିଶ୍ଵବାସୀଙ୍କୁ ମିଲେଟ୍ ଚାଷ ଓ ଖାଦ୍ୟରେ ଏହାର ଉପଯୋଗ ବିଷୟରେ ସଚେତନ କରିବା।ଆନ୍ତର୍ଜାତିକ ମିଲେଟ୍ ବର୍ଷର ମୁଖ୍ୟ ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ଥିଲା ଦେଶଗୁଡ଼ିକୁ ମିଲେଟ୍ ଚାଷକୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦେବା ଏବଂ ଜନସାଧାରଣଙ୍କୁ ଏହାର ଲାଭ ସମ୍ପର୍କରେ ଅବଗତ କରାଇବା। ଏଥିପାଇଁ ଜାତିସଂଘ ତଥା ବିଭିନ୍ନ ସରକାର, ସ୍ଵେଚ୍ଛାସେବୀ ସଂଗଠନ ଏବଂ କୃଷି ବିଶେଷଜ୍ଞମାନେ ମିଶି ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଥିଲେ।
ପ୍ରଥମେ, ମିଲେଟ୍ ଚାଷକାରୀମାନଙ୍କୁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦିଆଗଲା। କିଛି ଦେଶମାନଙ୍କରେ ଚାଷୀମାନଙ୍କୁ ସବସିଡ଼ି ପ୍ରଦାନ କରାଗଲା, ଅନ୍ୟମାନଙ୍କରେ ଉନ୍ନତ ବିହନ ଓ କୃଷି ପ୍ରଣାଳୀର ସୁବିଧା ଦିଆଗଲା। ଏହାଦ୍ୱାରା ମିଲେଟ୍ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଲା। ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ମିଲେଟ୍ ବ୍ୟବହାର ନେଇ ସଚେତନତା କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ପରିଚାଳିତ ହେଲା। ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳରେ ସ୍ଵାସ୍ଥ୍ୟଶିବିର ଓ କୃଷକ ମେଳା ଆୟୋଜିତ ହେଲା, ଯେଉଁଠି ମିଲେଟର ପୁଷ୍ଟିଗୁଣ ସମ୍ପର୍କରେ ଶିକ୍ଷା ଦିଆଗଲା।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ -