ଆଜି ଓଡ଼ିଶାର ଅନ୍ୟତମ ପାରମ୍ପରିକ ପର୍ବ ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ପଡୁଥିବାବେଳେ ଏଥିପାଇଁ ଘରେ ଘରେ ପ୍ରସ୍ତୁତି ଆରମ୍ଭ ହୋଇଯାଇଛି। ଏହିଦିନ ଘରେ ଘରେ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ସନ୍ତାନଙ୍କ ସୁଖ ସମୃଦ୍ଧି ତଥା ନିରାମୟ ଜୀବନ କାମନା କରି ସ୍ବତନ୍ତ୍ର ପୂଜାପାଠ କରାଯାଏ ।
ଆଜି(ଶନିବାର) ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ । ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରରେ ପଢ଼ୁଆଁ ହେବେ ମହାପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀଜଗନ୍ନାଥ(Lord Jagannath)। ଏଥି ପାଇଁ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ମାମୁଁ ଘର କଟକ ନିଆଳି ଶ୍ରୀମାଧବନନ୍ଦଜୀଉ ମନ୍ଦିରରୁ ଆସିଛି ପୋଢ଼ୁଆଁ ଭାର । ଏହି ଭାରରେ ଅରୁଆ ଚାଉଳ, ବିରି, ନଡିଆ, ଗୁଡ, ଡାଲି, ପାଚିଲା କଦଳୀ, ଘିଅ, ଚନ୍ଦନ କାଠ, ପାନ, ଗୁଆ, ଅଳେଇଚ, ଲବଙ୍ଗ ଆଦି ଆସିଥିବା ବେଳେ ମହାପ୍ରଭୁଙ୍କ ଗୋପାଳବଲ୍ଲଭ ପାଇଁ ଫଳମୂଳ, ତୁଳସୀ ଓ ପଦ୍ମଫୁଲ ମାଳ ମଧ୍ୟ ଆସିଛି ।
ଏଥିପାଇଁ ଶୁକ୍ରବାର ଦିନ ମାମୁଁ ଘର ମାଧବାନନ୍ଦଜୀଉ ପକ୍ଷରୁ ଆସିଛି ପଢୁଆଁ ଭାର । ଆଜି ବଡଠାକୁର ଜଗନ୍ନାଥ ଓ ବଡ ଭାଇ ବଳଭଦ୍ର ମା' ସୁଭଦ୍ରା ପଢୁଆଁ ହେବେ । ନୂଆ ବସ୍ତ୍ର, ତୁଳସୀ ପତ୍ର ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ନୈବିଦ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବୁକିଛି କାନ୍ଧେଇ ନେଉଛନ୍ତି ସେବାୟତ । ପୁରାଣ ଓ ଲୋକକଥା ଅନୁସାରେ ବଡଠାକୁରଙ୍କ ମାମୁଁ ଘର ହେଉଛି କଟକ ଜିଲ୍ଲା ନିଆଳି ଅଞ୍ଚଳର ପ୍ରସିଦ୍ଧ ମାଧବାନନ୍ଦଜୀଉ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଶ୍ରୀମନ୍ଦିରକୁ ମାଧବାନନ୍ଦଜୀଉ ପକ୍ଷରୁ ପଢୁଆଁ କରାଯାଇଥାଏ ।
ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀ ପିଠାର ମଧ୍ୟ ସେମିତି କିଛି ସ୍ୱତନ୍ତ୍ରତା ରହିଛି । ପ୍ରଥମାଷ୍ଟମୀରେ ହଳଦୀ ପତ୍ରରେ ପିଠା ପ୍ରସ୍ତୁତ ହୋଇଥାଏ । ପିଠା ପାଇଁ ଏକ ଉଷୁଆଁ ଚାଉଳ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଭାବେ ତିଆରି କରାଯାଏ । ଏହାକୁ ଚୂନା କରି ନୂଆ ବିରିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ପିଠଉରେ ଗୋଳାଇ ଆଣ ତିଆରି କରାଯାଏ । ତା'ପରେ ପତ୍ରକୁ ପରିଷ୍କାର କରି ଥୋଇ ଛୋଟ ଆକାରରେ କଟାଯାଏ । ପିଠଉକୁ ୬/୮ ଘଣ୍ଟା ଖାଇବା ସୋଡ଼ା ଓ ଲୁଣ ପକାଇ ଛାଡ଼ି ଦିଆଯାଏ ଫୁଲିବା ପାଇଁ। ନଡ଼ିଆ କୋରାରେ ଗୁଡ଼, ଛେନା, ଗୁଜୁରାତି, ଗୋଲମରିଚ ପକାଇ ଭଲ ଭାବେ କରେଇରେ ବସାଯାଏ । ତା'ପରେ ଅଥାର ଗଢ଼ାଯାଏ ।
ପିଠା ସହିତ ଘାଣ୍ଟର ସ୍ୱାଦ ଅତି ନିଆରା । ବିଭିନ୍ନ ପରିବା ସହିତ ମୂଳା ଓ ନୂଆ ବିରିରେ ପ୍ରସ୍ତୁତ ବଡ଼ି ମୁଖ୍ୟ ହୋଇଥାଏ । ଏହି ଦିନ ପ୍ରଥମ ଛୁଆମାନେ ନୂଆ କରି ମୂଳାର ସ୍ୱାଦ ଚାଖନ୍ତି । ଘାଣ୍ଟ ଓ ପିଠା ହୋଇଗଲା ପରେ ପିଲାମାନେ ମାମୁ ଘରୁ ଆସିଥିବା ନୂଆ ଲୁଗାପଟା, ଡ୍ରେସ୍ ଆଦି ପିନ୍ଧିଥାନ୍ତି । ବଡ଼ ବଡ଼ୁଆଙ୍କ ପାଖରେ କଳସ ବସିଥାଏ । ବଡ଼ ପିଲାମାନେ ସେଠି ଆସନରେ ବସନ୍ତି । ଘରର ବୟସ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଲୋକ ତାଙ୍କୁ ବନ୍ଦାପନା କରନ୍ତି ଓ ଲମ୍ବା ଆୟୁଷ ଆଶୀର୍ବାଦ ଦିଅନ୍ତି । ପିଲାମାନେ ପୂଜା ହୋଇସାରିବା ପରେ ଗୁରୁଜନଙ୍କ ଆଶୀର୍ବାଦ ନେଇଥା'ନ୍ତି ।