ଶ୍ରୀ (SRI) ପ୍ରଣାଳୀରେ ଧାନ ଚାଷ, ଆପଣ ଜାଣନ୍ତି କି ? ?

Paddy

ଭାରତ ଅର୍ଥନୀତି ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ଏକ ବିକାଶଶୀଳ ଅର୍ଥନୀତି।  କୃଷି ହେଉଛି ଭାରତୀୟ ଅର୍ଥନୀତିର ମେରୁଦଣ୍ଡ | ଭାରତରେ କୃଷି ସିନ୍ଧୁ ସଭ୍ୟତା ସମୟରୁ ହୋଇଆସୁଛି | 1960 ମସିହା ପରେ, କୃଷି କ୍ଷେତ୍ରରେ ନୂତନ ଯୁଗ ଆସିଲା | ଫଳସ୍ୱରୂପ, ଭାରତୀୟ କୃଷିଜାତ ଦ୍ରବ୍ୟ ବାଣିଜ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥା ମାଧ୍ୟମରେ ବିଶ୍ୱ ବଜାରରେ ପହଞ୍ଚିବା ଆରମ୍ଭ କଲା। ଆଜି ଭାରତର ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ 138 କୋଟି ହୋଇଛି। ଗ୍ରାମୀଣ ଜୀବିକା ମିଶନ ଅଧୀନରେ ମହିଳା କୃଷକ ବିଜ୍ଞାନିକ ପ୍ରଯୁକ୍ତିବିଦ୍ୟା ସହିତ ଉନ୍ନତ ମଞ୍ଜି ବ୍ୟବହାର କରି କୃଷି ବିଷୟରେ ଅବଗତ ହେଉଛନ୍ତି। ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଚାଷୀଙ୍କ ଆୟ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି । ଭାରତର ମୋଟ କ୍ଷେତ୍ରର ପ୍ରାୟ 51 ପ୍ରତିଶତ କୃଷି, 4 ପ୍ରତିଶତ ଚାରଣଭୂମି, ପ୍ରାୟ 21 ପ୍ରତିଶତ ଜଙ୍ଗଲ ଏବଂ 24 ପ୍ରତିଶତ ବ୍ୟବହାର ଯୋଗ୍ୟ ନୁହେଁ।

ଭାରତର କୃଷିରେ ଧାନ ଏବଂ ଗହମର ପ୍ରମୁଖ ଭୂମିକା ରହୁଛି |  ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଧାନ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାରେ ସବୁଠାରୁ ବଡ ରାଜ୍ୟ | ଏହା ପରେ ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ ଏବଂ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ନାମ ଆସେ | ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ବାର୍ଷିକ 1.5 କୋଟି ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍ ଚାଉଳ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ । ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶ, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ତେଲେଙ୍ଗାନା ସମେତ ପଞ୍ଜାବ, ବିହାର, ହରିୟାଣା, ଓଡ଼ିଶା, ତାମିଲନାଡୁ ଇତ୍ୟାଦି ରାଜ୍ୟଗୁଡ଼ିକ ଚାଉଳ ଉତ୍ପାଦନର କରନ୍ତି l ବିଶ୍ୱରେ ଚାଉଳର ବାର୍ଷିକ ଉତ୍ପାଦନ ହେଉଛି 700 ନିୟୁତ ମେଟ୍ରିକ୍ ଟନ୍  | ଛତିଶଗଡକୁ ଚାଉଳର ପାତ୍ର କୁହାଯାଏ ।  କାରଣ ଏଠାରେ ଧାନ ବର୍ଷକୁ ଦୁଇଥର ଚାଷ କରାଯାଏ |

ଭାରତରେ ଶ୍ରୀ (SRI) ପ୍ରଣାଳୀ ଧାନ ଚାଷର ବିକାଶ 1980 ପୂର୍ବରୁ ଫ୍ରାନ୍ସର ଫାଦର ହେନେରୀଙ୍କ ଦ୍ବାରା ବିକଶିତ ହୋଇଥିଲା। ଏହି ପ୍ରଣାଳୀର ଧାନ ଚାଷ 15 ବର୍ଷ ପରୀକ୍ଷଣ ସହିତ ଛଅ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ 21ଟି ଦେଶକୁ ଦ୍ରୁତ ଗତିରେ ବିସ୍ତାର କରିଛି | 1997 ମସିହାରେ ଅନ୍ୟ ଦେଶ ଏହାର ବିକାଶ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲା ।  ଭାରତରେ ପ୍ରାକ୍ଟିକାଲ୍ ପରୀକ୍ଷଣ 2002-03 ମସିହାରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥିଲା । ଏହା ପରେ ତାମିଲନାଡୁ, ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶ, ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ, ଝାଡଖଣ୍ଡ, ଛତିଶଗଡ ଏବଂ ଗୁଜୁରାଟରେ "ଶ୍ରୀ ପଦ୍ଧତି" ଆରମ୍ଭ କରାଯାଇଥିଲା । ଏହି ଶୈଳୀରେ ଧାନର ଭଲ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇପାରେ | ଏହି ଶୈଳୀରେ ଗଛ ମୂଳରେ ଆର୍ଦ୍ରତା ବଜାୟ ରଖିଥାଏ । ଭୂମିରେ ଖାଲ ଦେଖାଯିବା ପରେ ଜଳସେଚନ କରନ୍ତୁ | ଏହି ଟେକ୍ନୋଲୋଜିରେ ଚାଷ କରିଲେ ଧାନ 300 ପ୍ରତିଶତରୁ ଅଧିକ ଉତ୍ପାଦନ ହୋଇଥାଏ |

ବିହନ ବିଶୋଧନ ପଦ୍ଧତି

ବିହନ ବିଶୋଧନ ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିରେ କରାଯାଏ ନାହିଁ | ବିହନ ଶୁଖିଲା ପରେ ସିଧାସଳଖ ବିହନ ବୁଣାଯାଏ । ଶ୍ରୀ ପଦ୍ଧତିରେ ଏକର ଜମି ପାଇଁ 2 କିଲୋଗ୍ରାମ ବିହନ ନିଆଯାଏ |  ଅଧା ବାଲ୍ଟି ପାଣିରେ ଲୁଣ ମିଶା ଯାଇଥାଏ ।  ବିହନ ହାଣ୍ଡିରେ ତିନୋଟି ସ୍ତରରେ ଦେଖାଯିବ |  ଉପର ଭାସମାନ ବିହନ ଫୋପାଡି ଦିଆଯାଏ |  ତଳ ସ୍ତର ବିହନ ସୁସ୍ଥ ବିହନ ହୋଇଥାଏ | ସୁସ୍ଥ ବିହନରୁ ଲୁଣ ବାହାର କରିବା ପାଇଁ ଏହାକୁ ବିଶୁଦ୍ଧ ପାଣିରେ ଧୋଇବା ଉଚିତ୍ |  ଧୋଇଥିବା ବିହନଗୁଡିକ ଏକ ଅଖାରେ ବାନ୍ଧି 18 ରୁ 20 ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପାଣିରେ ଛାଡି ଦିଆଦିନ୍ତୁ | ଏହା ପରେ, ଏକ ଝୋଟ ଅଖା ଉପରେ ବିହନ ରଖନ୍ତୁ । 5 ଗ୍ରାମ ବିମିଷ୍ଟାଇନ୍ ପାଉଡର ଏକ ଚାମଚ ମିଶାଇ ଅଖା ଭିତରେ ବାନ୍ଧି ଦିଅନ୍ତୁ । 24 ଘଣ୍ଟା ମଧ୍ୟରେ ଏହା ଗଜା ହୋଇଯିବ |  ଆର୍ଦ୍ରତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ, ଜଳକୁ ଛାଣି ଦିଅନ୍ତୁ | 

ଚାଷ ପ୍ରସ୍ତୁତ

ଧାନ କ୍ଷେତର ପ୍ରସ୍ତୁତି ପାରମ୍ପରିକ ଉପାୟରେ କରାଯାଇଥାଏ । 12 ରୁ 24 ଘଣ୍ଟା ପରେ ରୋପଣ କରନ୍ତୁ । କ୍ଷେତରେ 1 ରୁ 3 ସେମିରୁ ଅଧିକ ପାଣି ରଖନ୍ତୁ ନାହିଁ | ଏହା ସହିତ, ଗଛ ଲଗାଇବା ପୂର୍ବରୁ କ୍ଷେତରେ 10 ରୁ 10 ଇଞ୍ଚ ଦୂରତା ଚିହ୍ନଟ କରନ୍ତୁ | ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିରେ 25 ରୁ 35 ଦିନର ଚାରା ରୋପଣ କରନ୍ତୁ | କ୍ଷେତରେ ପ୍ରତିରୋପଣ ପରେ ଗଛ ହଳଦିଆ ରହେ | ଶ୍ରୀ ପଦ୍ଧତିରେ 8 ରୁ 14 ଦିନ ମଧ୍ୟରେ, 2 ଟି ପତ୍ର ଦେଖାଯାଏ । 

ଧାନ ତଳି ରୋଇବା ସମୟରେ ହାତର ଆଙ୍ଗୁଠି ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଚିତ୍ | ଧାନ ତଳି ଅଧିକ ଗଭୀରତାରେ ରୋପଣ କରାଯାଏ ନାହିଁ | ଅଧିକାଂଶ କୃଷକ ପୋଟାଶ ଖତ ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି ନାହିଁ | ଶ୍ରୀ ପଦ୍ଧତି ପ୍ରତିରୋପଣରେ ପାରମ୍ପରିକ ଉପାୟରେ କ୍ଷେତ୍ର ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ | ଗୋଟିଏ ଏକରରେ 7 ରୁ 8 କ୍ୱିଣ୍ଟାଲ କମ୍ପୋଷ୍ଟ ପ୍ରୟୋଗ କରାଯାଏ |  ଫସଫେଟ୍ ଏବଂ ପୋଟାଶ୍ ସାର ବ୍ୟବହାର କରାଯିବା ଉଚିତ୍ |  8 ଇଞ୍ଚ ଗଭୀର କ୍ଷେତରେ ଚଉଡା ଡ୍ରେନ ତିଆରି କରନ୍ତୁ |  ପ୍ରତିରୋପଣ ସମୟରେ କ୍ଷେତ ଓଦା ରହିବା ଉଚିତ୍ | 20 ରୁ 50 ସେଣ୍ଟିମିଟର ଦୂରତାରେ ଗଛ ଲଗାହେବା ଉଚିତ୍ । କିଛି ଦିନ ମଧ୍ୟରେ କ୍ଷେତ୍ର ସବୁଜ ହୋଇଯାଏ |

ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ, ଅନାବନା ଗଛ  ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ହାତଚାଳିତ କନୋ ୱିଡର୍ ବ୍ୟବହୃତ ହୁଏ, ଏହି କାରଣରୁ ମାଟି ହାଲୁକା ହୋଇଯାଏ, ଏବଂ ଏଥିରେ ଅଧିକ ବାୟୁ ଚଳାଚଳ ମଧ୍ୟ ସମ୍ଭବ ହୋଇଥାଏ |  ପାରମ୍ପରିକ ପଦ୍ଧତିରେ ଅଧିକାଂଶ କୃଷକ କେବଳ ଥରେ ଅନାବନା ଗଛ ଅପସାରଣ କରନ୍ତି | ଏହି କାରଣରୁ ଚେରଗୁଡ଼ିକ ବାୟୁ ପାଏ ନାହିଁ ଏବଂ ପୁରୁଣା ଚେରଗୁଡ଼ିକ ମରିବା ଆରମ୍ଭ କରେ | ଶ୍ରୀ ପଦ୍ଧତିରେ ଧାନ ତଳି ରୋଇବା ପରେ, କନୋ ୱିଡର୍ ମେସିନ୍ ଅତି କମରେ 2 ରୁ 15 ଦିନ ବ୍ୟବଧାନରେ ଚାଲିଥାଏ ।