goat breeds in India pic credit @pexel, @canva
ଭାରତ ଛେଳି ପାଳନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଏକ ପ୍ରମୁଖ ଦେଶ। ଆମ ଦେଶରେ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ଛେଳି ପ୍ରଜାତି ପାଳନ କରାଯାଉଛି । ଯାହାକି ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଜଳବାୟୁ ପରିସ୍ଥିତି, ପୋଷଣ ଓ ଆର୍ଥିକ ଗୁଣାବଳୀ ଅନୁସାରେ ବିଭକ୍ତ। ତେବେ ଆପଣ ଆମ ଦେଶର ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ଛେଳି ବିଷୟରେ ଜାଣିଛନ୍ତି କି ? ଆସନ୍ତୁ ଆଲୋଚନା କରିବା ଭାରତରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା ଶୀର୍ଷ ୧୦ଟି ଛେଳି ପ୍ରଜାତି ବିଷୟରେ।
୧. ଜମୁନାପାରୀ:
ଏହି ପ୍ରଜାତି ଉତ୍ତର ଭାରତର ଜମୁନା ଉପତ୍ୟକାରେ ବିକଶିତ ହୋଇଛି। ଏଗୁଡ଼ିକ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବିଶେଷ ଭାବେ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ। ଜମୁନାପାରୀ ଛେଳି ପ୍ରତିଦିନ ପ୍ରାୟ ୨-୩ ଲିଟର ଦୁଗ୍ଧ ଦେଇଥାଏ। ଏହାର ଶରୀର ଗଠନ ମଧ୍ୟମ ଆକାରର ଏବଂ ରଙ୍ଗ ସାଧାରଣତଃ ବାଦାମୀ ହୋଇଥାଏ।
୨. ଭାରତୀୟ ବେନ୍ଗାଲୀ:
ଏହି ପ୍ରଜାତି ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଓ ବାଂଲାଦେଶରେ ପାଇଁଯାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକର ମୁଖ୍ୟ ଗୁଣ ହେଉଛି ରଙ୍ଗର ବୈଚିତ୍ର୍ୟ। ଏଗୁଡ଼ିକର ରଙ୍ଗ କଳା, ଧଳା କିମ୍ବା ଚିତାବିଚିତ୍ର ହେଇଥାଏ। ଏହି ପ୍ରଜାତି ଛେଳି ଗୁଡ଼ିକ ପ୍ରାୟ ୧-୧.୫ ଲିଟର ଦୁଗ୍ଧ ଦେଇଥାନ୍ତି।
୩. ମାଲାବାରୀ:
ମାଲାବାରୀ ବା କେରଳ ଛେଳି ପ୍ରଜାତିଟି କେରଳ ଓ ତାମିଲନାଡୁ ରାଜ୍ୟରେ ପାଇଁଯାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକର ମୁଖ୍ୟ ଗୁଣ ହେଉଛି ଉଚ୍ଚ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା। ଏକ ମାଲାବାରୀ ଛେଳି ପ୍ରାୟ ୨-୩ ଲିଟର ଦୁଗ୍ଧ ଦେଇପାରେ। ଏଗୁଡ଼ିକର ଗାତ୍ରବର୍ଣ୍ଣ ସାଧାରଣତଃ କଳା ହୋଇଥାଏ।
୪. ସାନେନ୍:
ସାନେନ୍ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳିଗୁଡ଼ିକ ରାଜସ୍ଥାନ ଓ ପଶ୍ଚିମୀ ରାଜ୍ୟମାନଙ୍କରେ ପାଇଁଯାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକ ମୁଖ୍ୟତଃ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରାପ୍ତି ପାଇଁ ପାଳିତ ହୋଇଥାଏ। ସାନେନ୍ ଛେଳିର ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନକ୍ଷମତା ମଧ୍ୟମ। ସାନେନ୍ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳି ଗୁଡ଼ିକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସହନଶୀଳ ଓ ଖରା ଦିନ ପାଇଁ ବିଶେଷ ଅନୁକୂଳ।
୫. ଜାଲୌନୀ:
ଜାଲୌନୀ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳି ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଜାଲୌନ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଆସିଛି। ଏଗୁଡ଼ିକ ଉଚ୍ଚ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ପାଇଁ ବିଖ୍ୟାତ। ଏକ ଜାଲୌନୀ ଛାଗୀ ପ୍ରାୟ ୨-୩ ଲିଟର ଦୁଗ୍ଧ ଦେଇପାରେ। ଏଗୁଡ଼ିକର ଗାତ୍ରବର୍ଣ୍ଣ ଧଳା ହୋଇଥାଏ।
୬. କାଜ୍ରୀ:
କାଜ୍ରୀ ପ୍ରଜାତି ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀରରୁ ଆସିଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକ ପର୍ବତୀୟ ଅଞ୍ଚଳ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁକୂଳ। କାଜ୍ରୀ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳିର ମୁଣ୍ଡ ବଡ଼ ହୋଇଥାଏ ଏବଂ ଏଗୁଡ଼ିକର ଲମ୍ବା ଓ ବାଟିକା ଲୋମ ଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକର ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ ମଧ୍ୟମ ସ୍ତରରେ ଥାଏ।
୭. ମାରୱାରୀ:
ମାରୱାରୀ ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ପ୍ରଜାତି ଯାହା ରାଜସ୍ଥାନରୁ ଆସିଛି। ଏଗୁଡ଼ିକର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଏଗୁଡ଼ିକର ଲମ୍ବା ଓ ଢଳଢଳିଆ କାନ। ମାରୱାରୀ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳି ଖରା ଦିନପାଇଁ ବିଶେଷ ଭାବେ ଅନୁକୂଳ। ଏଗୁଡ଼ିକର ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟମ ଧରଣର ହୋଇଥାଏ ।
୮. ବର୍ବରୀ:
ବର୍ବରୀ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳି ଗୁଡ଼ିକ ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗ ଓ ବିହାରରୁ ଆସିଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକ ପାବନା ଛେଳି ଭାବରେ ମଧ୍ୟ ପରିଚିତ। ବର୍ବରୀ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳିର ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟମ ମାତ୍ରାର। କିନ୍ତୁ ଏଗୁଡ଼ିକ ମାଂସ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବିଶେଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି।
୯. କାଂଗ୍ରା:
କାଂଗ୍ରା ପ୍ରଜାତିର ଛେଳି ଗୁଡ଼ିକ ଜମ୍ମୁ ଓ କାଶ୍ମୀରରୁ ଆସିଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକର ବିଶେଷତ୍ୱ ହେଉଛି ଲମ୍ବା ଲୋମ। କାଂଗ୍ରା ପ୍ରଜାତିର ଛାଗମାନେ ପର୍ବତୀୟ ଅଞ୍ଚଳର ଜଳବାୟୁ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଅନୁକୂଳ। ଏଗୁଡ଼ିକର ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟମ ସ୍ତରରେ ଥାଏ।
୧୦. ଗୁଜରାଟୀ:
ଗୁଜରାଟୀ ପ୍ରଜାତି ଗୁଜରାଟ ରାଜ୍ୟରୁ ଆସିଥାଏ। ଏଗୁଡ଼ିକର ଗାତ୍ରବର୍ଣ୍ଣ ସାଧାରଣତଃ ଧଳା କିମ୍ବା ଧଳା ଓ କଳା ମିଶ୍ରିତ ହୋଇଥାଏ। ଗୁଜରାଟୀ ପ୍ରଜାତିର ଛେଳିମାନେ ଦୁଗ୍ଧ, ମାଂସ ଓ ଲୋମ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବିଶେଷ ପ୍ରସିଦ୍ଧି ଅର୍ଜନ କରିଛନ୍ତି। ଏଗୁଡ଼ିକର ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ କ୍ଷମତା ମଧ୍ୟମ ସ୍ତରରେ ଥାଏ।
ଉପରୋକ୍ତ ପ୍ରଜାତିଗୁଡ଼ିକ ଭାରତରେ ପାଳିତ ହେଉଥିବା କେତେକ ପ୍ରମୁଖ ଛେଳି ପ୍ରଜାତି। ଏଗୁଡ଼ିକ ଭିନ୍ନ ଭିନ୍ନ ଗୁଣାବଳୀ କାରଣରୁ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଯୋଜନ ପାଇଁ ପାଳିତ ହେଉଛନ୍ତି। ଜମୁନାପାରୀ, ମାଲାବାରୀ, ଜାଲୌନୀ ପ୍ରଭୃତି ମୁଖ୍ୟତଃ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ପାଳିତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଅନ୍ୟପକ୍ଷରେ, ସାନେନ୍, ବର୍ବରୀ, ଗୁଜରାଟୀ ପ୍ରଭୃତି ମୁଖ୍ୟତଃ ମାଂସ ଓ ଲୋମ ପାଇଁ ପାଳିତ ହୋଇଥାନ୍ତି। ଭାରତରେ ଛେଳି ପାଳନ ଶିଳ୍ପ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ କୃଷିଜାତ ଶିଳ୍ପ ଭାବରେ ବିକଶିତ ହୋଇଛି। ଏହା ଅନେକ ଖୁଚୁରା ଓ କ୍ଷୁଦ୍ର ଚାଷୀଙ୍କ ପାଇଁ ଏକ ବଡ଼ ଜୀବିକା ସମ୍ବଳ। ଯଥାଯଥ ପରିଚାଳନା, ପ୍ରଜାତି ଉନ୍ନତିକରଣ ଓ ବଜାର ସୁବିଧା ସହିତ ଏହି ଶିଳ୍ପକୁ ଅଧିକ ଲାଭଜନକ କରାଯାଇପାରିବ।
ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ -
Share your comments