ଦେଶରେ କ୍ରମାଗତ ଭୂତଳ ଜଳ ସ୍ତରକୁ ହ୍ରାସ ହେବା ଦ୍ୱାରା କେନ୍ଦ୍ର ଏବଂରାଜ୍ୟ ସରକାର ଅନେକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ ନେଉଛନ୍ତି। ମାଇକ୍ରୋ ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ସରକାର ଏବେ ପ୍ରୋତ୍ସାହିତ କରୁଛନ୍ତି। ଗ୍ରୀଷ୍ମ ଋତୁରେ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଜଳସେଚନ ପାଇଁ ବହୁତ ଚିନ୍ତା କରିବାକୁ ପଡିଥାଏ, ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ରାଜସ୍ଥାନ ସରକାର ଚାଷୀଙ୍କ ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ କୃଷକଙ୍କ ସ୍ୱାର୍ଥ ଦୃଷ୍ଟିରୁ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଛନ୍ତି।
ରାଜ୍ୟରେ ଭୂତଳ ଜଳ ସ୍ତର ହ୍ରାସକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ କୃଷି ଜଳସେଚନ ଉପକରଣକୁ କମ୍ ବ୍ୟବହାର କରିବା ପାଇଁ ପ୍ରୋତ୍ସାହନ ଦିଆଯାଉଛି, ଡ୍ରିପ୍ ଜଳସେଚନ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲ ଜଳସେଚନର (drip and sprinkler irrigation) ବ୍ୟବସ୍ଥାର ବ୍ୟବହାର ଜଳ ଅପଚୟକୁ ରୋକିପାରିବ, ଡ୍ରପ୍ ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବହାର କରି 80 ପ୍ରତିଶତ ଜଳ ସଞ୍ଚୟ ହୋଇପାରିବ ଯେତେବେଳେ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲର ଜଳସେଚନ 40-50 ପ୍ରତିଶତ ଜଳ ସଞ୍ଚୟ କରାଯାଇପାରିବ l
ଏଭଳି ପରିସ୍ଥିତିରେ ଚାଷୀଙ୍କୁ ସରକାର ଡ୍ରିପ୍ ଜଳସେଚନ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲ ଜଳସେଚନର (drip and sprinkler irrigation) ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସବସିଡି ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି। ବର୍ତ୍ତମାନ ରାଜସ୍ଥାନ ସରକାର ମଧ୍ୟ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଡ୍ରିପ୍ ଜଳସେଚନ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲ ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ ପାଇଁ ବିପୁଳ ସବସିଡି ପ୍ରଦାନ କରୁଛନ୍ତି। ସରକାର ଚାଷୀଙ୍କୁ 75 ପ୍ରତିଶତ ସବସିଡି ଦେବାର ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି । 2023 ମସିହାରେ ସରକାର 4 ଲକ୍ଷ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଏହି ଯୋଜନାର ଲାଭ ପ୍ରଦାନ କରିବାକୁ ଲକ୍ଷ୍ୟ ଧାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି।
ଡ୍ରିପ୍ ଜଳସେଚନ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲ ଜଳସେଚନ ଉପରେ ସବସିଡି
ରାଜସ୍ଥାନର ଚାଷୀଙ୍କୁ ମାଇକ୍ରୋ ଜଳସେଚନ ମିଶନ ଅଧୀନରେ ଅନୁସୂଚିତ ଜାତି, ଅନୁସୂଚିତ ଜନଜାତି, କ୍ଷୁଦ୍ର କୃଷକ, ପ୍ରାନ୍ତ କୃଷକ ଏବଂ ମହିଳା କୃଷକଙ୍କୁ 75 ପ୍ରତିଶତ ସବସିଡି ଦିଆଯାଉଥିବାବେଳେ ଅନ୍ୟ କୃଷକମାନଙ୍କୁ 70 ପ୍ରତିଶତ ସବସିଡି ଦେବାର ଧାର୍ଯ୍ୟ କରାଯାଇଛି ।
ଏହି ଯୋଜନାର ଲାଭ କେବଳ ରାଜସ୍ଥାନ ରାଜ୍ୟର ଚାଷୀଙ୍କୁ ଦିଆଯିବ, ଅନ୍ୟ ରାଜ୍ୟର କୃଷକମାନେ ଯୋଗ୍ୟ ହେବେ ନାହିଁ, ଏହି ଯୋଜନାର ଫାଇଦା ଉଠାଇବାକୁ ହେଲେ ଚାଷୀଙ୍କୁ ସର୍ବନିମ୍ନ 0.2 ରୁ 2 ହେକ୍ଟର କୃଷି ଜମି ରହିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏ ଯେଉଁମାନଙ୍କ ପାଖରେ ଜଳ ଉତ୍ସ, ଟ୍ୟୁବ୍ କୂଅ କିମ୍ବା ଇଲେକ୍ଟ୍ରିକ୍, ଡିଜେଲ ଚାଳିତ ପମ୍ପ ସେଟ୍ ସହିତ ଅନ୍ୟ ଜଳ ଉତ୍ସ ଅଛି ସେମାନେ ମଧ୍ୟ ଏହାର ଲାଭ ଉଠାଇପାରିବେ |
ଡ୍ରିପ୍ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲର ସିଷ୍ଟମ୍ ପାଇଁ ଆବେଦନ-
ଡ୍ରିପ୍ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲର ଜଳସେଚନ (drip and sprinkler irrigation) ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ସବସିଡି ପାଇବାକୁ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଅନଲାଇନ୍ ଆବେଦନ କରିବାକୁ ପଡିବ | ଏଥିପାଇଁ କୃଷକମାନେ ରାଜସ୍ଥାନ କିଷାନ ସାଥି ପୋର୍ଟାଲ ମାଧ୍ୟମରେ ଆବେଦନ କରିପାରିବେ। ଆବେଦନ ସହିତ ଚାଷୀଙ୍କୁ ଜମିବାଡ଼ି ତଥ୍ୟ ସହିତ ଅନଲାଇନରେ ଆବଶ୍ୟକ ଆବେଦନ ତଥ୍ୟ ଅପଲୋଡ୍ କରିବାକୁ ପଡିବ |
ଅନଲାଇନରେ ଆବେଦନ କରିବା ପାଇଁ କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଦସ୍ତାବିଜ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ ଯେପରିକି ଆବେଦନକାରୀ କୃଷକଙ୍କ ଆଧାର କାର୍ଡ / ଜାତି ଆଧାର କାର୍ଡ, ଜାତି ପ୍ରମାଣପତ୍ର (କେବଳ ଏସସି ଏବଂ ଏସଟି କୃଷକମାନଙ୍କ ପାଇଁ), ବିଦ୍ୟୁତ୍ ବିଲ୍, କୃଷକଙ୍କ ମୋବାଇଲ୍ ନମ୍ବର ଯାହା ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ | ବ୍ୟାଙ୍କ ପାସବୁକ୍ର ପ୍ରଥମ ପୃଷ୍ଠାର କପି , ଆଧାର ଏବଂ ବ୍ୟାଙ୍କ ପାସବୁକ୍ ର ସବିଶେଷ ତଥ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ ହେବ |
ଅଧିକ ସୂଚନା ପାଇଁ କେଉଁଠାରେ ଯୋଗାଯୋଗ କରିବେ
ଡ୍ରିପ୍ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲର (drip and sprinkler irrigation) ଉପରେ ସବସିଡି ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଅଧିକ ସୂଚନା ପାଇଁ କୃଷକମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଜିଲ୍ଲାର କୃଷି ବିଭାଗ ସହିତ ଯୋଗାଯୋଗ କରିପାରିବେ, ଏହା ବ୍ୟତୀତ କୃଷକମାନେ ରାଜ କିଷାନ ପୋର୍ଟାଲ ପରିଦର୍ଶନ କରି ଏହି ଯୋଜନା ବିଷୟରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସୂଚନା ପାଇପାରିବେ।
କମ୍ ଜଳ ସହିତ ଅଧିକ ଅଞ୍ଚଳକୁ ଜଳସେଚନ କରିବାକୁ କୃଷକମାନେ କ୍ଷେତରେ ଡ୍ରିପ୍ ଏବଂ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲର ଜଳସେଚନର (drip and sprinkler irrigation) ବ୍ୟବସ୍ଥା ସ୍ଥାପନ କରିବା ଉଚିତ | ଏହି ପ୍ରଣାଳୀରେ , ପ୍ରତ୍ୟେକ ବୁନ୍ଦା ଜଳ ଉଦ୍ଭିଦ ଉପରେ ପଡେ, ଯେଉଁ କାରଣରୁ ଉଦ୍ଭିଦ ସିଧାସଳଖ ଜଳ ପାଇଥାଏ ଏବଂ ମାଟିରେ ଆବଶ୍ୟକ ଆର୍ଦ୍ରତା ବଜାୟ ରଖେ | ଏହି ପଦ୍ଧତିରେ 80ପ୍ରତିଶତ ଜଳ ସଞ୍ଚୟ ହୋଇଥିବାବେଳେ ସ୍ପ୍ରିଙ୍କଲର ସିଷ୍ଟମରେ ଫସଲ ଉପରେ ପାଣି ଛିଞ୍ଚାଯାଏ, କମ୍ ପାଣିରେ ଫସଲ ଅଧିକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଜଳସେଚିତ ହୁଏ | ଏହି ସିଷ୍ଟମ ବ୍ୟବହାର କରି ପ୍ରାୟ 40-50 ପ୍ରତିଶତ ଜଳ ସଞ୍ଚୟ ହୋଇପାରିବ |
ଅଳ୍ପ ଜଳରେ କିପରି କରିବେ ଅଧିକ ଅମଳ ? ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା.....