ବାଧାମୁକ୍ତ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ପାଇଁ ଆନ୍ତଃସରକାରୀ କମିଟି

Governmental Committee meeting on trade transit, image source - pexels

ବେଆଇନ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ବାଣିଜ୍ୟ, ଟ୍ରାଞ୍ଜିଟ୍‌ ଏବଂ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଭାରତ-ନେପାଳ ଆନ୍ତଃସରକାରୀ କମିଟି (ଆଇଜିସି) ବୈଠକ ଜାନୁଆରୀ ୧୦ ଏବଂ ୧୧ ଦୁଇ ଦିନ ଧରି କାଠମାଣ୍ଡୁରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଯାଇଛି।

ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ବାଣିଜ୍ୟ ବିଭାଗର ସଚିବ ଶ୍ରୀ ସୁନୀଲ ବର୍ଥୱାଲ ଭାରତୀୟ ପ୍ରତିନିଧି ଦଳର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ, ଯେଉଁଥିରେ ବିଭିନ୍ନ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଓ କାଠମାଣ୍ଡୁସ୍ଥିତ ଭାରତୀୟ ଦୂତାବାସର ବରିଷ୍ଠ ଅଧିକାରୀମାନେ ସାମିଲ ଥିଲେ। ନେପାଳୀ ପକ୍ଷର ନେତୃତ୍ୱ ନେଇଥିଲେ ନେପାଳ ସରକାରଙ୍କ ଶିଳ୍ପ, ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଯୋଗାଣ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସଚିବ ଶ୍ରୀ ଗୋବିନ୍ଦ ବାହାଦୂର କର୍କି। ତାଙ୍କ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ନେପାଳୀ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ବିଭାଗର ପ୍ରତିନିଧିମାନେ ଉପସ୍ଥିତ ଥିଲେ।

ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ନିବେଶ ସମ୍ପର୍କକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଏକ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଆଇଜିସିର ଏହି ବୈଠକରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ଆର୍ଥିକ ସମ୍ପର୍କର ବ୍ୟାପକ ସମୀକ୍ଷା କରାଯାଇଥିଲା। ଉଭୟ ପକ୍ଷ ପାରସ୍ପରିକ ବଜାର ପ୍ରବେଶ ପ୍ରସଙ୍ଗ, ଆଇପିଆର ଏବଂ ଶୁଳ୍କ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ପ୍ରସଙ୍ଗଗୁଡ଼ିକର ସମୀକ୍ଷା କରିଥିଲେ। ମୁଖ୍ୟ ପ୍ରସଙ୍ଗରେ ଟ୍ରାଞ୍ଜିଟ୍ ଚୁକ୍ତି ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟ ଚୁକ୍ତିର ସମୀକ୍ଷା, ବିଦ୍ୟମାନ ଚୁକ୍ତିନାମାରେ ପ୍ରସ୍ତାବିତ ସଂଶୋଧନ, ମାନର ସମନ୍ୱୟ ଏବଂ ରକ୍ସୌଲ-ବୀରଗଞ୍ଜ ରେଳ ଲାଇନର ବିଦ୍ୟୁତକରଣ ସମେତ ବାଣିଜ୍ୟ ଭିତ୍ତିଭୂମିର ସମନ୍ୱିତ ବିକାଶ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ଆଲୋଚନା କରାଯାଇଥିଲା।

ଏହି ବୈଠକରେ ଭାରତୀୟ ପକ୍ଷ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ ଯେ ୨ ଲକ୍ଷ ମେଟ୍ରିକ ଟନ ଗହମ ଯୋଗାଣ ପାଇଁ ନେପାଳର ଅନୁରୋଧକୁ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି। ନେପାଳକୁ ଅତ୍ୟାବଶ୍ୟକ ସାମଗ୍ରୀ ଯୋଗାଣ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିବାରେ ନିରନ୍ତର ସମର୍ଥନ ପାଇଁ ନେପାଳୀ ପକ୍ଷ ଭାରତୀୟ ପକ୍ଷକୁ ପ୍ରଶଂସା କରିଥିଲେ।

ନେପାଳ ପକ୍ଷର ଅନୁରୋଧ କ୍ରମେ, ଭାରତୀୟ ପକ୍ଷ ସହମତ ହୋଇଥିଲେ ଯେ ସଡ଼କ ପରିବହନ ଏବଂ ରାଜପଥ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟର ପ୍ରଚଳିତ ନିୟମାବଳୀ ଅନୁଯାୟୀ, ଭାୟା ଫୁଲବାରୀ (ଭାରତ) ମାର୍ଗ ଦେଇ କାକରଭିଟ୍ଟା (ନେପାଳ)-ବାଂଲାବନ୍ଧ (ବାଂଲାଦେଶ)ରେ କାର୍ଗୋ-ଇନ୍-ଟ୍ରାନଜିଟ୍ ସମ୍ବନ୍ଧରେ ଦୁଇଟି ଏକ୍ସଲ୍ ଯାନ ପାଇଁ ସର୍ବାଧିକ ଏକ୍ସଲ୍ ଓଜନ ୧୮.୫ ଟନ୍ ଏବଂ ତିନୋଟି ଏକ୍ସଲ୍ ଯାନ ପାଇଁ ୨୮ ଟନ୍ ଓଜନ ନେପାଳୀ ଯାନ କ୍ଷେତ୍ରରେ ଲାଗୁ ହେବ। ନେପାଳୀ ପକ୍ଷର ଅନୁରୋଧର ଜବାବରେ ଭାରତୀୟ ପକ୍ଷ ସୂଚନା ଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସାଲ ସିଡ୍ସ ଏବଂ ଚାୟୋଟେକୁ ଭାରତର ପ୍ଲାଣ୍ଟ କ୍ୱାରାଣ୍ଟାଇନ୍ ଅର୍ଡରରେ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ କରାଯାଇଛି। ପ୍ରକ୍ରିୟାକୃତ ସାମଗ୍ରୀ (ଉଦ୍ଭିଦ ଉତ୍ପାଦ) ତାଲିକାରେ ଜଟାମାସି-ମୂଳ ସାର; ସୁଗନ୍ଧ କୋକିଲା ବେରି ସାର; ସୁଗନ୍ଧୱାଲ ରାଇଜୋମ ସାର ଏବଂ ତୈମୁର ବେରି ସାର ପାଇଁ ଅନୁରୋଧ ମଧ୍ୟ ଗ୍ରହଣ କରାଯାଇଛି।

ଭାରତୀୟ ପକ୍ଷର ଅନୁରୋଧ କ୍ରମେ, ନେପାଳୀ ପକ୍ଷ ସେମାନଙ୍କ ବୈଷୟିକ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଏପାକ୍ୟୁ ଏବଂ ପଲିହାଇଡ୍‌ ୨୮ ପରି ଉତ୍ପାଦଗୁଡ଼ିକର ପୁନଃବର୍ଗୀକରଣ ସମ୍ବନ୍ଧୀୟ ଡକ୍ୟୁମେଣ୍ଟେସନ୍ ସମୀକ୍ଷା କରିବାକୁ ଖୋଲାଖୋଲି ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ନେପାଳକୁ ଦୁଗ୍ଧ ରପ୍ତାନୀ କ୍ଷେତ୍ରରେ ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଥିବା ସମସ୍ୟା ଉପରେ ଭାରତୀୟ ପକ୍ଷ ଆଲୋକପାତ କରିଥିଲେ। ନେପାଳରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଭାବରେ ଉତ୍ପାଦିତ ଦୁଗ୍ଧ ଉତ୍ପାଦ ଯେପରିକି ହ୍ୱେ ଏବଂ ଚିଜ୍ ସଂକ୍ରାନ୍ତରେ ଭାରତର ଅନୁରୋଧକୁ ବିଚାର କରିବା ଲାଗି ନେପାଳୀ ପକ୍ଷ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ।

ନୂତନ ସମନ୍ୱିତ ଚେକ ପୋଷ୍ଟ ଏବଂ ରେଳ ସଂଯୋଗ ନିର୍ମାଣ ସହିତ ଭାରତ ଏବଂ ନେପାଳ ମଧ୍ୟରେ ବାଧାମୁକ୍ତ ସୀମା-ପାର ସଂଯୋଗକୁ ସୁଦୃଢ଼ କରିବା ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟରେ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ପଦକ୍ଷେପକୁ ଏହି ବୈଠକରେ ସ୍ୱାଗତ କରାଯାଇଥିଲା। ସମୃଦ୍ଧ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟର ସହଭାଗୀ ଦୃଷ୍ଟିକୋଣକୁ ପ୍ରତିଫଳିତ କରି ଉଭୟ ପକ୍ଷ ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ସଂଯୋଗକୁ ଆଗକୁ ନେବା ପାଇଁ ପ୍ରତିବଦ୍ଧତା ବ୍ୟକ୍ତ କରିଥିଲେ। ନେପାଳ ଏବଂ ଏସଏଏଫଟିଏ ସହିତ ଅନ୍ଲାଇନ ସିଓଓର ସ୍ୱୀକୃତି ଉପରେ ଆଲୋଚନା ପାଇଁ ଏକ ମିଳିତ କାର୍ଯ୍ୟ ଗୋଷ୍ଠୀ ଗଠନ କରିବାକୁ ଉଭୟ ପକ୍ଷ ରାଜି ହୋଇଥିଲେ।

ଯୁଗ୍ମ ସଚିବ ସ୍ତରରେ ବେଆଇନ ବାଣିଜ୍ୟ କାରବାର ମୁକାବିଲା ପାଇଁ ବାଣିଜ୍ୟ, ପରିବହନ ଏବଂ ସହଯୋଗ ଉପରେ ଆନ୍ତଃ-ସରକାରୀ ଉପ-କମିଟି (ଆଇଜିଏସସି)ର ଏକ ବୈଠକ ପୂର୍ବରୁ କାଠମାଣ୍ଡୁରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା।

୨୦୨୫ ମସିହା ଜାନୁଆରୀ ୧୧ ତାରିଖରେ କନଫେଡେରେସନ୍ ଅଫ୍ ଇଣ୍ଡିଆନ୍ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଜ୍ (ସି.ଆଇ.ଆଇ.) ଏବଂ ଫେଡେରେସନ୍ ଅଫ୍ ନେପାଳୀ ଚାମ୍ବର୍ସ ଅଫ୍ କମର୍ସ ଆଣ୍ଡ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରି (ଏଫ୍.ଏନ୍.ସି.ସି.ଆଇ.) ଦ୍ୱାରା ଏହି ଯୁଗ୍ମ ବ୍ୟବସାୟିକ ଫୋରମର ଦ୍ୱିତୀୟ ସଂସ୍କରଣ ଆୟୋଜିତ ହୋଇଥିଲା। ଇଣ୍ଡିଆନ ଅଏଲ କର୍ପୋରେସନର ନିର୍ଦ୍ଦେଶକ (ପାଇପଲାଇନ, ଯୋଜନା ଏବଂ ବ୍ୟବସାୟ ବିକାଶ) ଶ୍ରୀ ଏନ. ସେନ୍ଥିଲ କୁମାର ଏବଂ ନେପାଳ ନିବେଶ ବୋର୍ଡର ସଦସ୍ୟ ସୁଶ୍ରୀ ଭବାନୀ ରାଣା ଏହାର ସହ-ଅଧ୍ୟକ୍ଷତା କରିଥିଲେ। ଦ୍ୱିପାକ୍ଷିକ ବାଣିଜ୍ୟ ଓ ନିବେଶ ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ବ୍ୟବସାୟିକ ସୁଗମତାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ଲାଗି ଜେ.ବି.ଏଫ୍. ଉଭୟ ପକ୍ଷର ବ୍ୟବସାୟୀମାନଙ୍କୁ ସେମାନଙ୍କ ପରାମର୍ଶ ଦେବା ନିମନ୍ତେ ସୁଯୋଗ ପ୍ରଦାନ କରିଥିଲା।

ଉଭୟ ନେପାଳୀ ଆମଦାନୀ ଏବଂ ରପ୍ତାନୀରେ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ ଯୋଗଦାନ ଦେଇ ଭାରତ ନେପାଳର ସର୍ବବୃହତ ବାଣିଜ୍ୟ ଏବଂ ନିବେଶ ଅଂଶୀଦାର ହୋଇ ରହିଛି। ଆଇ.ଜି.ସି.ରେ ଆଲୋଚନା ଦ୍ୱାରା ଦୁଇ ଦେଶ ମଧ୍ୟରେ ଆର୍ଥିକ ଏବଂ ବାଣିଜ୍ୟିକ ସମ୍ପର୍କ ଆହୁରି ସୁଦୃଢ଼ ହେବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।