ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ: କୃଷି ଜଳସେଚନରେ ଆଣିଲେ ବୈପ୍ଲବିକ ପରିବର୍ତ୍ତନ

Shri Pratap Chandra Sarangi pic credit @pcsarangi, @canva

ଭାରତ ସରକାରଙ୍କ ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଓଡ଼ିଶାର ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ବିକାଶ ପାଇଁ ବିଭିନ୍ନ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି। ମାନ୍ୟବର ସାଂସଦ ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ଏହି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକର ମୁଖ୍ୟ ପଥପ୍ରଦର୍ଶକ ଅଟନ୍ତି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ କିପରି ଭାବରେ ବାଲେଶ୍ୱରରେ ଜଳ ଶକ୍ତି ଉପରେ କାମ କରି ଆଜି କିପରି ସମଗ୍ର ଦେଶ ପାଇଁ ଏକ ପ୍ରେରଣାର ଉତ୍ସ ପାଲଟିଛନ୍ତି l

ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ ଜନ୍ମସ୍ଥାନ ଓଡ଼ିଶାର ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲା। ଗୁରୁତର ଆର୍ଥିକ ଅବସ୍ଥାରେ ସେ ବଢ଼ିଥିବାରୁ ସେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଦୁର୍ଦ୍ଦଶା ଓ ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଭଲଭାବେ ବୁଝିପାରିଥିଲେ। ସାଂସଦ ହେବା ପରେ ସେ ନିଜ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀର ବିକାଶ ପାଇଁ ବହୁତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱରରେ ବିଭିନ୍ନ ଜଳ ସଂରକ୍ଷଣ ପ୍ରକଳ୍ପ ହାତକୁ ନେଇଛନ୍ତି। ପ୍ରଥମତଃ, ସେମାନେ ଭୂତଳ ଜଳ ପୁନର୍ଭରଣ ପାଇଁ ବହୁତ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ବାଲେଶ୍ୱରର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ବହୁତ କମ୍ ରହିଥିଲା। ତେଣୁ ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ସେଠାରେ ଭୂତଳ ଜଳ ପୁନଃଭରଣ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି। ଏହି କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷାଜଳ ସଂଗ୍ରହ କରି ମାଟିରେ ପ୍ରବେଶ କରାନ୍ତି, ଯାହାଫଳରେ ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ।

ଦ୍ୱିତୀୟତଃ, ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱରର ଜଳଜ ଭିଟାମାଟି ସୁଦୃଢ଼ୀକରଣ କରିଛନ୍ତି। ବାଲେଶ୍ୱରରେ ଅନେକ ନଦୀ ଅଛି ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଭିଟାମାଟି ବହୁତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ। କିନ୍ତୁ ଅନେକ ସ୍ଥାନରେ ଏହି ଭିଟାମାଟି କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ ହୋଇଯାଇଥିଲା। ତେଣୁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏହି ଭିଟାମାଟିଗୁଡ଼ିକୁ ପୁନଃସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ସୁଦୃଢ଼ କରିଛନ୍ତି।

ତୃତୀୟତଃ, ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱରରେ ଜଳ ବିତରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁଜଲ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ବରରେ ଜଳ ବିତରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉନ୍ନତ କରିଛନ୍ତି। ବାଲେଶ୍ବରରେ ଅନେକ ପରିବାର ପିଇବା ପାଣି ପାଇଁ ଅନେକ ଦୂରରୁ ପାଣି ଆଣିବାକୁ ବାଧ୍ୟ ହେଉଥିଲେ। ଏହି ସମସ୍ୟା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ନୂତନ ନଳକୂପ ସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି, ପାଇପ୍‌ ଲାଇନ୍‌ ବିଛାଇଛନ୍ତି ଏବଂ ପାଣି ବିଶୋଧନାଗାର ସ୍ଥାପନ କରିଛନ୍ତି। ଏହାଫଳରେ ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳର ଲୋକମାନେ ନିର୍ଭରଯୋଗ୍ୟ ପାନୀୟ ଜଳ ପାଇବାରେ ସମର୍ଥ ହୋଇଛନ୍ତି।

ଚତୁର୍ଥତଃ, ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱରରେ କୃଷି ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉନ୍ନତ କରିଛନ୍ତି। ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳରେ କୃଷକମାନେ ଯଥେଷ୍ଟ ଜଳସେଚନର ଅଭାବ ଭୋଗୁଥିଲେ। ଫଳସ୍ୱରୂପ ଶସ୍ୟ ଉତ୍ପାଦନ କମ୍ ହେଉଥିଲା। ଏହି ସମସ୍ୟା ଦୂର କରିବା ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ନୂତନ ନହର ଖନନ କରିଛନ୍ତି, ପୁରୁଣା ନହରଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଜଳବାୟୁ ଅନୁକୂଳ ସେଚନ ପ୍ରଣାଳୀ ପ୍ରବର୍ତ୍ତନ କରିଛନ୍ତି। ଫଳସ୍ୱରୂପ କୃଷକମାନେ ବର୍ତ୍ତମାନ ଆବଶ୍ୟକୀୟ ଜଳସେଚନ ପାଇପାରୁଛନ୍ତି ଏବଂ ଫସଲ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଛି। ଯାହାକି ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଚାଷୀ ସମାଜ ପାଇଁ ତାଙ୍କର ଅବଦାନକୁ ସୂଚାରୁ ରୂପେ ପ୍ରଦର୍ଶିତ କରିଥାଏ l

ପଞ୍ଚମତଃ, ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱରରେ ନଦୀ ତଟବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି। ବାଲେଶ୍ୱରର ବହୁ ଅଞ୍ଚଳ ବର୍ଷା ଜନିତ ବନ୍ୟା ସମସ୍ୟାରେ ପୀଡ଼ିତ ହୋଇଥାଏ। ବର୍ଷାଦିନରେ ନଦୀଗୁଡ଼ିକ ଉଚ୍ଛ୍ୱାସିତ ହୋଇ ଘରବାଡ଼ି, ଶିକ୍ଷାନୁଷ୍ଠାନ ଓ ଫସଲ କ୍ଷେତ୍ରକୁ କ୍ଷତିଗ୍ରସ୍ତ କରିଥାଏ। ଏହି ସମସ୍ୟାକୁ ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱରର ବିଭିନ୍ନ ନଦୀ କୂଳରେ ଉଚ୍ଚ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ତଟବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରିଛନ୍ତି। ଏହା ବନ୍ୟାର ପ୍ରକୋପକୁ ହ୍ରାସ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଛି।

ଏହି ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମଗୁଡ଼ିକ ପଛରେ ମାନ୍ୟବର ସାଂସଦ ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ମହତ୍ତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ରହିଛି। ସେ ନିଜ ନିର୍ବାଚନ ମଣ୍ଡଳୀର ବିକାଶ ପାଇଁ ଅନବରତ ଭାବେ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କର ଏହି ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ଫଳରେ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱର ପାଇଁ ଏତେ ବଡ଼ ପରିମାଣର ଅର୍ଥ ବିନିଯୋଗ କରିଛନ୍ତି।

ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ଫଳରେ ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାରେ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହାତକୁ ନେଇଛନ୍ତି। ଏଗୁଡ଼ିକ ମଧ୍ୟରୁ କିଛି ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ ନିମ୍ନରେ ଦିଆଯାଇଛି:

1. ଭୂତଳ ଜଳ ପୁନର୍ଭରଣ: ଶ୍ରୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ କ୍ରମେ ଜିଲ୍ଲାରେ 32ଟି ଭୂତଳ ଜଳ ପୁନର୍ଭରଣ କେନ୍ଦ୍ର ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି। ଏହି କେନ୍ଦ୍ରଗୁଡ଼ିକ ବର୍ଷାଜଳ ସଂଗ୍ରହ କରି ମାଟିରେ ପ୍ରବେଶ କରାନ୍ତି, ଯାହାଫଳରେ ଭୂତଳ ଜଳସ୍ତର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ।

2.ଭିଟାମାଟି ସୁଦୃଢ଼ୀକରଣ: ଜଳ ଶକ୍ତି ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଶ୍ରୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ପରାମର୍ଶ କ୍ରମେ ବାଲେଶ୍ୱରର 28 କି.ମି. ଭିଟାମାଟି ସୁଦୃଢ଼ କରିଛନ୍ତି।

3. ଜଳ ବିତରଣ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉନ୍ନତିକରଣ: ଶ୍ରୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ଅନୁରୋଧ କ୍ରମେ ଜିଲ୍ଲାରେ 125 କି.ମି. ପାଇପ୍‌ ଲାଇନ୍‌ ବିଛାଯାଇଛି ଏବଂ ଅନେକ ନୂତନ ନଳକୂପ ସ୍ଥାପନ କରାଯାଇଛି।

4. କୃଷି ଜଳସେଚନ ବ୍ୟବସ୍ଥା ଉନ୍ନତି: ଶ୍ରୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ପ୍ରସ୍ତାବ କ୍ରମେ ବାଲେଶ୍ୱରରେ 76 କି.ମି. ନୂତନ ନହର ଖନନ କରାଯାଇଛି ଏବଂ ପୁରୁଣା ନହର ଗୁଡ଼ିକର ପୁନରୁଦ୍ଧାର କରାଯାଇଛି।

5. ନଦୀ ତଟବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ: ବନ୍ୟା ସମସ୍ୟାକୁ ସମାଧାନ କରିବା ପାଇଁ ଶ୍ରୀ ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ପ୍ରୟାସ କ୍ରମେ ଜିଲ୍ଲାର 82 କି.ମି. ଦୂରୀରେ ଉଚ୍ଚ ଶକ୍ତିଶାଳୀ ତଟବନ୍ଧ ନିର୍ମାଣ କରାଯାଇଛି।

ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀ କେବଳ ବାଲେଶ୍ୱର ଜିଲ୍ଲାର ବିକାଶ ନୁହେଁ, ବରଂ ସମଗ୍ର ଓଡ଼ିଶାର ଉନ୍ନତି ପାଇଁ ମଧ୍ୟ କାର୍ଯ୍ୟ କରିଛନ୍ତି। ସେ ରାଜ୍ୟ ସରକାରଙ୍କୁ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ରମ ହାତକୁ ନେବା ପାଇଁ ପ୍ରରୋଚିତ କରିଛନ୍ତି। ତାଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ଫଳରେ ହିଁ ଓଡ଼ିଶା ସରକାର ଗ୍ରାମାଞ୍ଚଳ ବିକାଶ, ରାସ୍ତାଘାଟ ନିର୍ମାଣ, ଶିକ୍ଷା ଓ ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟସେବା ବ୍ୟବସ୍ଥାକୁ ଉନ୍ନତ କରିବା ପାଇଁ ବହୁତ ପଦକ୍ଷେପ ନେଇଛନ୍ତି।

ଓଡ଼ିଶାବାସୀ ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କୁ ତାଙ୍କର ଏହି ନିଷ୍ଠାପର ଓ ନିରନ୍ତର ପ୍ରୟାସ ପାଇଁ କୃତଜ୍ଞତା ଜଣାଇବା ଉଚିତ୍। ତାଙ୍କ ପ୍ରୟାସ ଓ କେନ୍ଦ୍ର ସରକାରଙ୍କ ସହଯୋଗ ଫଳରେ ଓଡ଼ିଶାର ଅନେକ ଅଞ୍ଚଳ ଆଜି ବିକାଶର ପଥରେ ଅଗ୍ରସର ହେଉଛି। ଭବିଷ୍ୟତରେ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କର ଏହି ପ୍ରୟାସ ଜାରି ରହିବ ବୋଲି ଆଶା କରାଯାଉଛି।ମାନ୍ୟବର ଶ୍ରୀ ପ୍ରତାପ ଚନ୍ଦ୍ର ଷଡ଼ଙ୍ଗୀଙ୍କ ଜଳ ଶକ୍ତି ମିଶନ ପ୍ରତି ଅବଦାନ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ସ୍ୱାଗତ ଯୋଗ୍ୟ l

ଅଧିକ ପଢ଼ନ୍ତୁ -

ଦିଲ୍ଲୀରେ ପ୍ରତାପଙ୍କ ସ୍ବପ୍ନ ର ମାଟି ଘର