ଆବର୍ଜନାକୁ ଇକୋ-ଫ୍ରେଣ୍ଡଲି କାରିଗରୀରେ ପରିଣତ କରି ଲକ୍ଷପତି

Madhya Pradesh Man Creates Eco-Friendly Items from Banana Waste and Earns Thousands

ମଧ୍ୟପ୍ରଦେଶର ବୁରହାନପୁର ହେଉଛି ଏକ ଉଲ୍ଲେଖନୀୟ କଦଳୀ ଚାଷ କରାଯାଉଥିବା ଅଞ୍ଚଳ, ଯେଉଁଥିରେ ପ୍ରାୟ 16,000 ହେକ୍ଟର ଜମି ଫଳ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ସମର୍ପିତ | ସ୍ଥାନୀୟ କୃଷକମାନେ ସାଧାରଣତ ନୂତନ ଫସଲ ଲଗାଇବା ପୂର୍ବରୁ ସେମାନଙ୍କ କ୍ଷେତରୁ କଦଳୀ ଗଛର ଡାଳ ଏବଂ ପତ୍ର ସଫା କରିବା ପାଇଁ ଅତିରିକ୍ତ ଶ୍ରମ ନିଯୁକ୍ତ କରନ୍ତି | ଅବଶିଷ୍ଟ ଆବର୍ଜନାକୁ ଗର୍ତ୍ତରେ କିମ୍ବା ଅନ୍ୟ ଏକ ସ୍ଥାନରେ ଜମା ହୋଇ କ୍ଷୟ ହେବାକୁ ଛାଡି ଦିଆଯାଏ |

କିନ୍ତୁ ସମାନ ଅଞ୍ଚଳରୁ ଏମବିଏ ସ୍ନାତକ କରିଥିବା ମେହୁଲ ଶ୍ରଫ ଯିଏକି ଏହି ଅନୁମାନ କରାଯାଉଥିବା ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁରେ କିଛି ନୂଆ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ଦେଖିଥିଲେ। ଏହା ପରେ ସେ ଏହି ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ମାଧ୍ୟମରେ ଏକ ସଫଳ ବ୍ୟବସାୟ ଗଠନ କରିବାକୁ ନିଷ୍ପତ୍ତି ନେଇଥିଲେ।

"ମୁଁ ଆମ ଅଞ୍ଚଳର କୃଷକମାନଙ୍କୁ ଦେଖିଥିଲି ଯେ ଅମଳ ପରେ କଦଳୀ ଆବର୍ଜନା ସଫା କରାଯାଇଥାଏ । କୌଣସି ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ମୁଁ ମଧ୍ୟ କୃଷି ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଭାବରେ ଥିବା ଅପାର ସମ୍ଭାବନା ବିଷୟରେ ଜାଣିନଥିଲି। କୃଷକମାନଙ୍କୁ ସହାୟତା କରିବା ପାଇଁ ମୁଁ ଏକ ସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବସାୟ ସୃଷ୍ଟି କରିବାକୁ ଚାହୁଁଥିଲେ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି।

ମେହୁଲଙ୍କ ସ୍ଥାୟୀ ବ୍ୟବସାୟ, ଯାହା 2018 ରେ ପ୍ରତିଷ୍ଠିତ ହୋଇଥିଲା, କଦଳୀକୁ ଫାଇବରରେ ପରିଣତ କରେ ଯାହା କାଗଜ, ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଉପଯୋଗୀ ଜିନିଷ ତିଆରିରେ ବ୍ୟବହୃତ ହୋଇପାରେ | ସେ ବର୍ତ୍ତମାନ ପ୍ରତି ମାସରେ ତିନି ରୁ ପାଞ୍ଚ ଟନ୍ କଦଳୀ ଫାଇବର ବିକ୍ରି କରି ବାର୍ଷିକ ପ୍ରାୟ 30 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ଆୟ କରୁଛନ୍ତି।

2016 ରେ, ମେହୁଲ ତାଙ୍କର ଏମବିଏ ସମାପ୍ତ କରିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ପରିବାରର ଅଳଙ୍କାର କମ୍ପାନୀରେ କାମ କରିବା ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ | କିନ୍ତୁ ନିଜର ବ୍ୟବସାୟ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ତାଙ୍କର ସର୍ବଦା ଗଭୀର ଇଚ୍ଛା ଥିଲା |

ଏହି ଲକ୍ଷ୍ୟ ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ସେ ଏକ କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମ ଏବଂ ନୈତିକ ବ୍ୟବସାୟ ଧାରଣା ଖୋଜିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ | "ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ପ୍ରଥମେ ବୁରହାନପୁର ଜିଲ୍ଲା ମାଜିଷ୍ଟ୍ରେଟଙ୍କ ସହ କଥାବାର୍ତ୍ତା କଲି , ସେ ମୋତେ ପରାମର୍ଶ ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଯେତେବେଳେ ମୁଁ ଏକ ନୂତନ ବ୍ୟବସାୟ ଆରମ୍ଭ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲି, ସେତେବେଳେ ମୁଁ ମୋର ସ୍ଥାନୀୟ ଅଞ୍ଚଳରେ କଣ କରିପାରିବି ବୋଲି ପ୍ରଥମେ ଚିନ୍ତା କରିଥିଲି ବୋଲି ସେ ଦାବି କରିଛନ୍ତି |

ଜିଲ୍ଲା ସରକାର ଏବଂ ନଭସାରୀ କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ ବୁରହାନପୁରରେ ଆୟୋଜିତ ଏକ ଅଧିବେଶନରେ ମେହୁଲ ମଧ୍ୟ ଯୋଗ ଦେଇଥିଲେ। ସେ ଆହୁରି ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଏକ ଦୃଢ଼ ବ୍ୟବସାୟ ରଣନୀତି ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବାକୁ ତାଙ୍କୁ ପ୍ରାୟ ଦୁଇ ବର୍ଷ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବାକୁ ପଡିଲା | "କର୍ମଶାଳାରେ ସେମାନେ କଦଳୀରୁ କିପରି ଫାଇବର ସୃଷ୍ଟି କରାଯାଇପାରିବ ଏବଂ ଏହାକୁ ବୟନ, କାଗଜ ଏବଂ ହସ୍ତତନ୍ତ କ୍ଷେତ୍ରରେ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ ସେ ବିଷୟରେ ଆଲୋଚନା କରିଥିଲେ।"ସେ କହିଛନ୍ତି, "ବାରମ୍ବାର କୃଷି ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଉଥିଲେ ମଧ୍ୟ ମୁଁ ମୋର ଅନୁସନ୍ଧାନରୁ ଆବିଷ୍କାର କଲି ଯେ କଦଳୀରେ ବହୁ ପରିମାଣର ସେଲୁଲୋଜ୍ ଏବଂ ପ୍ରାକୃତିକ ଫାଇବର ଥାଏ। କପଡ଼ାରେ ତିଆରି ଫାଇବର ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ସେଗୁଡିକ ଆଦର୍ଶ ଇନପୁଟ୍ ଅଟେ।

ମେହୁଲ ନିଶ୍ଚିତ କରିଥିଲେ ଯେ ବିପଦ, ଅସୁବିଧା ଏବଂ ବଜାର ଆକାର ସମେତ ତାଙ୍କ ଉଦ୍ୟୋଗ ଆରମ୍ଭ କରିବା ପୂର୍ବରୁ ସେ ବାଣିଜ୍ୟର ବିବରଣୀକୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ରୂପେ ବୁଝିଥିଲେ ।
2018 ମେହୁଲଙ୍କ ସ୍ଥାୟୀ ବ୍ରାଣ୍ଡ, ଶ୍ରଫ୍ ଇଣ୍ଡଷ୍ଟ୍ରିଜ୍ ର ଶୁଭାରମ୍ଭର କରିଥିଲେ | ସେ ବୁରହାନପୁରରେ ଏକ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ସୁବିଧା ପ୍ରତିଷ୍ଠା କଲେ ଏବଂ ସେହି ଅଞ୍ଚଳର ଚାଷୀଙ୍କ ଠାରୁ କଦଳୀପତ୍ର କିଣିବା ଆରମ୍ଭ କଲେ |

ମେହୁଲଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, କଦଳୀ ଫାଇବର ପାଇଁ ବଜାର ଖୋଜିବା ସେ ସାମ୍ନା କରିଥିବା ସବୁଠୁ ବଡ ଅସୁବିଧା ଥିଲା। ସେ କହିଛନ୍ତି, "ବିଶ୍ୱର ସର୍ବବୃହତ କଦଳୀ ଉତ୍ପାଦନକାରୀ ଦେଶ ହୋଇଥିଲେ ମଧ୍ୟ ଆମେ ଫସଲର ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସାମର୍ଥ୍ୟରେ ପହଞ୍ଚି ନାହୁଁ। ଏହି ପରିପ୍ରେକ୍ଷୀରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ଆବଶ୍ୟକ।"

“ମାର୍କେଟିଂ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ବୟନ ଫାଇବରର ସମ୍ଭାବନା ବିଷୟରେ ଟେକ୍ସଟାଇଲ ସେକ୍ଟରରେ ଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ମନାଇବା ଟିକେ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଥିଲା। ସେମାନେ କିଛି ନୂତନ ଏବଂ ଜୈବିକ ଚେଷ୍ଟା କରିବାକୁ ନାରାଜ | ତେଣୁ, ମୁଁ ଲାଭ ଫାଇଦାଠାରୁ ମଧ୍ୟ କମ୍ ପାଇଁ ତାଙ୍କୁ ଫାଇବର ପ୍ରଦାନ କଲି |"

ପରିଶେଷରେ, ସେ ଏହି ତନ୍ତୁରୁ ହସ୍ତତନ୍ତ ଉତ୍ପାଦନ କରିବାର ସମ୍ଭାବନା ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବାକୁ ଆଗେଇ ଆସିଲେ | ବିଭିନ୍ନ ହସ୍ତତନ୍ତ ତିଆରି ପାଇଁ ସେ ସେମାନଙ୍କୁ ବୁରହାନପୁରର ଗ୍ରାମୀଣ ମହିଳାମାନଙ୍କୁ ଦେଇଥିଲେ। ମେହୁଲଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, "ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ତିଆରି କରିବା ପାଇଁ କାରିଗରମାନଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦେବା ଆଉ ଏକ ପ୍ରସଙ୍ଗ ଥିଲା କାରଣ ସେମାନେ କଞ୍ଚାମାଲ ସହିତ ଅପରିଚିତ ଥିଲେ। ପ୍ରାରମ୍ଭରେ ମୁଁ ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରୁଥିଲି, କିନ୍ତୁ ବର୍ତ୍ତମାନ ମୁଁ କଦଳୀ ଫାଇବର ବ୍ୟବହାର କରି ହସ୍ତତନ୍ତ ତିଆରି କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିବା ପାଇଁ ଜଣେ ପ୍ରଶିକ୍ଷକ ନିଯୁକ୍ତ କରିଛି।"

“ଆମ ପାଇଁ ହସ୍ତତନ୍ତ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ଆମେ ବର୍ତ୍ତମାନ 40 ରୁ ଅଧିକ ମହିଳାଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରୁଛୁ। ଏହା ସହିତ ଆମର ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ୟୁନିଟ୍ 10 ଜଣଙ୍କୁ ନିୟୋଜିତ କରିଥାଏ ବୋଲି ସେ କହିଛନ୍ତି। ଏହି ହସ୍ତଶିଳ୍ପଗୁଡ଼ିକରେ କାନ୍ଥ ଘଣ୍ଟା,ଯୋଗ ମ୍ୟାଟ୍, ପୂଜା ମ୍ୟାଟ୍, ଦଉଡି, ବ୍ୟାଗ, ଚାରା ରୋପଣକାରୀ, ଟୋକେଇ ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ଜିନିଷ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | ସେମାନଙ୍କର ଆକାର ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟର ପରିମାଣ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଏହି ଜିନିଷଗୁଡ଼ିକର ମୂଲ୍ୟ 100 ରୁ 2,000 ଟଙ୍କା ମଧ୍ୟରେ ରହିଥାଏ |

ମହାମାରୀ ଆରମ୍ଭ ହେବା ସହିତ 2020 ରେ ଏହି ଫାର୍ମର ଲାଭ କମ ହଇଯାଇଥିଲା | ସେ କହିଛନ୍ତି, "ବିକ୍ରୟ ହ୍ରାସ ପାଇଲା ଏବଂ ଏହା ଆମପାଇଁ ଅନ୍ୟତମ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ ସମୟ ଥିଲା। ବର୍ତ୍ତମାନ ଭଲ ହେବା ପରେ ଆମେ ପୁନରୁଦ୍ଧାର ରାସ୍ତାରେ ଅଛୁ। ବର୍ତ୍ତମାନ ସେମାନେ ପ୍ରତିମାସରେ ତିନି ରୁ ପାଞ୍ଚ ଟନ୍ ଫାଇବର ଉତ୍ପାଦନ କରୁଛନ୍ତି।"

କାଗଜ ତିଆରି ପାଇଁ ହସ୍ତଶିଳ୍ପ ପାଇଁ ଫାଇବର ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ବିକଳ୍ପ | ତଥାପି, କଦଳୀ ଫାଇବରରୁ କାଗଜ ଉତ୍ପାଦନ ପାଇଁ ବହୁ ପରିଶ୍ରମ ଆବଶ୍ୟକ | ତେଣୁ, ଆମେ ବର୍ତ୍ତମାନ କଞ୍ଚାମାଲ ଯୋଗାଉ ଏବଂ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଶ୍ରମକୁ ଆଉଟସୋର୍ସ କରୁଛୁ ବୋଲି ସେ ଦାବି ରଖିଛନ୍ତି।

ତାଙ୍କ କହିବାନୁସାରେ, ତାଙ୍କର ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର ଅନେକ କଦଳୀ ଉତ୍ପାଦକଙ୍କ ପାଇଁ ଆଶୀର୍ବାଦ ଅଟେ। "ଆମେ ଆମର କ୍ରୟ କର୍ମଚାରୀଙ୍କୁ କ୍ଷେତକୁ ପଠାଉଛୁ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ କୃଷକ ମୋତେ ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ କ୍ଷେତ ସଫା କରିବା ଆବଶ୍ୟକ କରନ୍ତି ମୋତେ ଜଣାନ୍ତି। ସେମାନେ କ୍ଷେତରୁ କୃଷି ବର୍ଜ୍ୟବସ୍ତୁ ସଂଗ୍ରହ କରନ୍ତି, ଏହାକୁ ଭାଗ କରି ଆମ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ କେନ୍ଦ୍ରକୁ ଆଣନ୍ତି। ମେହୁଲ ଏହା ମଧ୍ୟ କହିଛନ୍ତି , ଏହି ମୁହୂର୍ତ୍ତରେ ସେ ଏହି ଅଞ୍ଚଳର 50 ରୁ 100 ଜଣ ଚାଷୀଙ୍କ ଠାରୁ ନିୟମିତ ଭାବରେ ଷ୍ଟେମ୍ ପାଇଥାନ୍ତି। ସେ କହିଛନ୍ତି ଯେ ଡାଳ କାଟିବା ଏବଂ କ୍ଷେତ ସଫା କରିବା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ଶ୍ରମର ମୂଲ୍ୟ ସେମାନେ ଏଡ଼ାଇ ପାରିବେ।

 

ମହୁମାଛି ଚାଷକରି ବାର୍ଷିକ 25 ଲକ୍ଷ ଟଙ୍କା ରୋଜଗାର କଲେ ସଫଳ ଚାଷୀ ନରେନ୍ଦ୍ର

ISROର ମାଗଣା ସାର୍ଟିଫିକେସନ୍ ପାଠ୍ୟକ୍ରମ