ବିଭିନ୍ନ ଜଳବାୟୁ ଏବଂ ମୃତ୍ତିକାର ଅବସ୍ଥା ହେତୁ ଭାରତରେ ଆମ୍ବର ବହୁତ ବିବିଧତା ରହିଛି | ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରେ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଡିଏନ୍ଏ ମାର୍କର ଚିହ୍ନଟ କରାଯାଇଛି ଯାହା ଆମ୍ବ କିସମର (Mangifera indica L) ଜେନେଟିକ ପରିବର୍ତ୍ତନଶୀଳତାକୁ ଭାରତର ବିଭିନ୍ନ ଭାଗରେ ବିଭିନ୍ନ ପରିବେଶରେ ବଢାଇଥାଏ |ବାସ୍ତବରେ, ଭାରତରେ 1500 କିସମର ଆମ୍ବ ଅଛି | ପ୍ରତ୍ୟେକ ପ୍ରକାରର ଆମ୍ବର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ୱାଦ, ଆକୃତି ଏବଂ ରଙ୍ଗ ରହିଥାଏ |
ଆମ୍ବ (Mangifera indica L.) ପ୍ରଥମେ ଭାରତରେ 4000 ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଚାଷ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ଆଜି ଆମ ଦେଶ ପୃଥିବୀର ଅଧା ଆମ୍ବ ଯୋଗାଣ ଉତ୍ପାଦନ କରେ (ଯଦିଓ ଏହାର ଅଧିକାଂଶ ଅଂଶ ଘରୋଇ ଭାବରେ ଖିଆଯାଏ) l ବୈଜ୍ଞାନିକ ଜୀବାଶ୍ମର ପ୍ରମାଣ ସୂଚାଇ ଦିଏ ଯେ ଆମ୍ବ ଏହାର ପ୍ରଥମ ରୂପ - 25 ରୁ 30 ନିୟୁତ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଭାରତ, ମିଆଁମାର ଏବଂ ବାଂଲାଦେଶରେ ଦେଖାଯାଇଥିଲା ଏହାପରେ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହେଲା | ଆମ୍ବକୁ ଦିଆଯାଇଥିବା ସର୍ବପ୍ରଥମ ନାମ ଥିଲା ଅମର -ଫଳ |
ଆମ୍ବ ଏକ ବହୁମୁଖୀ ଫଳ ଏବଂ ଏହାକୁ ବିଭିନ୍ନ ଖାଦ୍ୟରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରେ | ଭାରତର କିଛି ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ ଖାଦ୍ୟ :
1. ଆମ୍ବ କାଲାକାନ୍ଦ (Mango Kalakand)
2. ଆମ୍ବ ଚଣା ଚାଟ୍ (Aam Chana Chaat)
3. କଞ୍ଚା ଆମ୍ବ ଚଟନି (Raw Mango Chutney)
4. ଆମ୍ବ ପାମ୍ପଡ (Aam Papad)
5. ଆମ୍ବ କୁଲଫି (Mango Kulfi)
6. କଞ୍ଚା ଆମ୍ବ ଡାଲ୍ (Raw Mango Dal)
7. ଆମ୍ବ ଝୋଳ (Aam Jhol)
ଆମ୍ବ କିସମର ବିବିଧତା ପାଇଁ ଭାରତ ଜଣାଶୁଣା | ଅନେକ ପ୍ରକାରର ଆମ୍ବ ଏଠାରେ ବଜାରରେ ସେମାନଙ୍କର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସ୍ୱାଦ, ବସ୍ତ୍ର ଏବଂ ସୁଗନ୍ଧ ସହିତ ଉପଲବ୍ଧ | ଏଠାରେ ଆମେ ଆପଣଙ୍କୁ ଭାରତର ଶ୍ରେଷ୍ଠ ୧୦ଟି ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଆମ୍ବ କିସମ ବିଷୟରେ କହିବାକୁ ଯାଉଛୁ |
ଆଲଫୋନ୍ସୋ: (Alphonso)
ଏହି ଆମ୍ବ କିସମକୁ "ଆମ୍ବ ରାଜା" କୁହାଯାଏ | ଆଲଫୋନସୋ ହେଉଛି ଭାରତର ସବୁଠାରୁ ଲୋକପ୍ରିୟ ଏବଂ ମହଙ୍ଗା ଆମ୍ବ | ଏହାର ଏକ ସମୃଦ୍ଧ, ସୁଗନ୍ଧିତ, କ୍ରିମିଆ ଗଠନ ଏବଂ ପ୍ରଚୁର ମିଠା ସ୍ୱାଦ ଅଛି |
କେଶର : (keshar)
ଗୁଜୁରାଟର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ କିସମ, ଏହାର ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ କମଳା ରଙ୍ଗର ମଧ୍ୟଅଂଶ ଏବଂ ରସଯୁକ୍ତ ଗଠନ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏହାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସୁଗନ୍ଧ ସହିତ ଏହା ଖଟା-ମିଠା ଆମ୍ବ ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା |
ଚାଉନ୍ସା: (Chaunsa)
ଚାଉନ୍ସା ଉତ୍ତର ଭାରତର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ କିସମ, ଯାହାର ମିଠା ଏବଂ ସୁଗନ୍ଧିତ ସ୍ୱାଦ ଲୋକଙ୍କୁ ଖୁସି କରେ | ଏଥିରେ ଫାଇବରହୀନ ପଲ୍ପ ଏବଂ ସୁନାର ହଳଦିଆ ଚର୍ମ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ |
ଦସେରୀ: (Dussehri)
ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଦସେରୀ ଏକ ମିଠା ଏବଂ ସୁଗନ୍ଧିତ ଆମ୍ବ କିସମ, ଏହାର ସୂକ୍ଷ୍ମ ସ୍ୱାଦ ଏବଂ ରସାତ୍ମକ ଗଠନ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏହାର ପତଳା ଚର୍ମ ଏବଂ ଉଜ୍ଜ୍ୱଳ ହଳଦିଆ ମାଂସ ପାଇଁ ବଜାରରେ ବେଶ ଜଣାଶୁଣା |
ମାଲଦା: (Malda)
ବିହାରର ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ କିସମ ମଧ୍ୟରୁ ମାଲଦା ଅନ୍ୟତମ, ଯାହା ମିଠା ଏବଂ ରସଯୁକ୍ତ ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏହାର ଚର୍ମ ପତଳା ଏବଂ ଏଥିରେ ଅଧିକ ପଲ୍ପ ଥାଏ |
ଲାଙ୍ଗଡା: (Langda)
ଉତ୍ତରପ୍ରଦେଶର ଏହା ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ କିସମ, ଯାହା ଏହାର ମିଠା ଏବଂ ଖଟା-ମିଠା ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏଥିରେ ଫାଇବରହୀନ ପଲ୍ପ ଏବଂ ସବୁଜ-ହଳଦିଆ ଚର୍ମ ଥାଏ |
ଟୋଟାପୁରୀ: (Totapuri)
ଟୋଟାପୁରୀ ଦକ୍ଷିଣ ଭାରତର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ କିସମ, ଏହାର ଲମ୍ବା ଆକୃତି ଏବଂ ଅନନ୍ୟ ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏହାର ମୋଟା ଚର୍ମ ଏବଂ ହଳଦିଆ-କମଳା ରଙ୍ଗର ପଲ୍ପ ରହିଛି |
ନୀଲମ: (Neelam)
ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ କିସମ, ଏହାର ମିଠା ଏବଂ ରସଯୁକ୍ତ ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏଥିରେ ପତଳା ଚର୍ମ ଏବଂ ହଳଦିଆ-କମଳା ରଙ୍ଗର ମଧ୍ୟଅଂଶ ଖାଇବାକୁ ବେଶ ନିଆରା |
ବଙ୍ଗନାପାଲ୍ଲୀ: (Banganapalli)
ବଙ୍ଗନାପଲ୍ଲୀ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ଆମ୍ବ କିସମ, ଏହାର ମଧୁର ଏବଂ ସୁଗନ୍ଧିତ ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏହାର ମୋଟା ଚର୍ମ ଏବଂ ହଳଦିଆ-କମଳା ରଙ୍ଗର ପଲ୍ପ ଅଛି |
ହିମସାଗର: (Himsagar)
ହିମସାଗର ପଶ୍ଚିମବଙ୍ଗର ଏକ ଲୋକପ୍ରିୟ ବିବିଧତା, ଏହାର ମିଠା ଏବଂ ରସଯୁକ୍ତ ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ ଜଣାଶୁଣା | ଏହାର ଚର୍ମ ପତଳା ଏବଂ ସୁବର୍ଣ୍ଣ-ହଳଦିଆ ରଙ୍ଗ ସମସ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରିଥାଏ |