ବାସମତି ଚାଉଳ, ଯାହାକୁ ପ୍ରାୟତ ଚାଉଳର ରାଜା ବୋଲି ମଧ୍ୟ କୁହାଯାଏ, ଏହାର ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସୁଗନ୍ଧ, ଲମ୍ବା ଶସ୍ୟ ଏବଂ ଅସାଧାରଣ ସ୍ୱାଦ ପାଇଁ ପ୍ରସିଦ୍ଧ | ଭାରତୀୟ ଉପମହାଦେଶରେ ବ୍ୟାପକ ଭାବରେ ଚାଷ କରାଯାଏ, ବିଶେଷ କରି ହିମାଳୟ ଅଞ୍ଚଳର ଉର୍ବର ସମତଳ ଅଞ୍ଚଳରେ ବାସମତି ଚାଉଳ ବିଶ୍ୱବ୍ୟାପୀ ଲୋକପ୍ରିୟତା ହାସଲ କରିଛି | ଏହି ମୂଲ୍ୟବାନ ଶସ୍ୟର ଚାଷ କରିବା ଏକ ଯତ୍ନଶୀଳ ଏବଂ ସଠିକ୍ ପ୍ରକ୍ରିୟା ସହିତ ଜଡିତ, ବାସ୍ମାଟିର ଅନନ୍ୟ ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟଗୁଡିକ ସଂରକ୍ଷିତ ହୋଇଛି |
ଏହି ଗାଇଡ୍ ରେ, ଆମେ ବାସମତି ଚାଉଳ ଚାଷର ପର୍ଯ୍ୟାୟ କ୍ରମେ ଅନୁସନ୍ଧାନ କରିବୁ, ସଠିକ୍ କିସମରୁ ଅମଳ ଏବଂ ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପରିଚାଳନା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସମସ୍ତ ସୂଚନା ସମ୍ପର୍କରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଅବଗତ କରାଇବୁ |
ସଠିକ ପ୍ରକାର ଚୟନ:
ସଠିକ୍ ଚାଷ ପାଇଁ ବାସମତି ଚାଉଳର ସଠିକ୍ ଚୟନ ହେଉଛି ପ୍ରଥମ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପଦକ୍ଷେପ | ସେଠାରେ ଅନେକ ବାସମତି ଚାଉଳ କିସମ ଉପଲବ୍ଧ, ପ୍ରତ୍ୟେକର ନିଜସ୍ୱ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ଗୁଣ ଅଛି | କେତେକ ଲୋକପ୍ରିୟ କିସମ ମଧ୍ୟରେ ବାସମତି 370, ପୁସା ବାସମତି 1121, ଏବଂ ପୁସା ବାସମତି 1509 ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ | ବିଭିନ୍ନ ଚୟନ କରିବା ସମୟରେ ଜଳବାୟୁ, ମୃତ୍ତିକା ପ୍ରକାର ଏବଂ ବଜାର ଚାହିଦା ପରି କାରକକୁ ବିଚାର କରାଯିବା ଉଚିତ |
ଜଳବାୟୁ ଆବଶ୍ୟକତା:
ବସମାଟି ଚାଉଳ ଟ୍ରପିକାଲ୍ ରେ ସବଟ୍ରୋପିକାଲ୍ ଜଳବାୟୁରେ ସୁ-ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଋତୁ ସହିତ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ | ଅଙ୍କୁର ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଏହା ଏକ ଉଷ୍ମ ଜଳବାୟୁ ଆବଶ୍ୟକ କରେ, ତା’ପରେ ଶସ୍ୟ ଭରିବା ସମୟରେ ଶୀତଳ ତାପମାତ୍ରା ଦ୍ୱାରା ଏହାର ଚରିତ୍ରିକ ସୁଗନ୍ଧ ଏବଂ ବିସ୍ତାରିତ ଶସ୍ୟର ବିକାଶ ହୁଏ | ଏହି ଧାନ ବଢୁଥିବା ସମୟରେ ତାପମାତ୍ରା ପରିସର 20 ° C ରୁ 32 ° C (68 ° F ରୁ 89.6 ° F) ମଧ୍ୟରେ ରହିବା ଉଚିତ୍ |
ମୃତ୍ତିକା ପ୍ରସ୍ତୁତି:
ବାସମତି ଚାଉଳ ଭଲ ନିଷ୍କାସିତ, ଉର୍ବର ମୃତ୍ତିକାକୁ ପସନ୍ଦ କରେ | ଭଲ ଜୈବିକ ପଦାର୍ଥ ସହିତ ଲୋମି ମୃତ୍ତିକା ବାସମତି ଚାଷ ପାଇଁ ଆଦର୍ଶ | ସଠିକ୍ ମୃତ୍ତିକା ପ୍ରସ୍ତୁତିରେ ମୃତ୍ତିକାର କ୍ଲୋଡ୍ ଭାଙ୍ଗିବା ଏବଂ ଜଳବାୟୁରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବା ପାଇଁ କ୍ଷେତରେ ହଳ କରିବା ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ |
ପୂର୍ବ ରୋପଣ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ:
ବାସମତି ଚାଉଳ ମଞ୍ଜି ବୁଣିବା ପୂର୍ବରୁ, ଅଙ୍କୁର ଏବଂ ଶୀଘ୍ର ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଏକ ଉପଯୁକ୍ତ ପରିବେଶ ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ ଅନେକ ପୂର୍ବ-ବୃକ୍ଷରୋପଣ କାର୍ଯ୍ୟ କରିବା ଉଚିତ |
ବିହନ ଚିକିତ୍ସା:
ମୃତ୍ତିକା ଦ୍ୱାରା ହେଉଥିବା ରୋଗରୁ ରକ୍ଷା କରିବା ପାଇଁ ଫଙ୍ଗିସାଇଡ୍ ସହିତ ବାସମତି ଚାଉଳ ମଞ୍ଜି ଚିକିତ୍ସା କରନ୍ତୁ | ମଞ୍ଜି ବୁଣିବା ପୂର୍ବରୁ 24 ଘଣ୍ଟା ପାଣିରେ ଭିଜାଇଲେ ଅଙ୍କୁର ହାର ବଢାଇପାରେ |
ନର୍ସରୀ ପ୍ରସ୍ତୁତି:
ମୂଖ୍ୟ କ୍ଷେତକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହେବା ପୂର୍ବରୁ ବାସ୍ମାଟି ଚାଉଳ ପ୍ରାୟତ ନର୍ସରୀରେ ଆରମ୍ଭ ହୋଇଥାଏ | ଏକ ଭଲ ସ୍ତରୀୟ ନର୍ସରୀ ଶଯ୍ୟା ପ୍ରସ୍ତୁତ କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସିତ ମଞ୍ଜିକୁ ଧାଡିରେ ବୁଣନ୍ତୁ | ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଜଳ ଯୋଗାନ୍ତୁ ଏବଂ ଆର୍ଦ୍ରତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ନର୍ସରୀକୁ ନଡ଼ା କିମ୍ବା ପତଳା ପ୍ଲାଷ୍ଟିକରେ ଘୋଡାନ୍ତୁ |
ପ୍ରତିରୋପଣ:
ବିହନଗୁଡିକ 15 ରୁ 20 ସେଣ୍ଟିମିଟର (6 ରୁ 8 ଇଞ୍ଚ) ଉଚ୍ଚତାରେ ପହଞ୍ଚିବା ପରେ, ସେମାନେ ମୁଖ୍ୟ କ୍ଷେତ୍ରକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତର ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ | ପ୍ରତିରୋପଣ ଏକକ ଉଦ୍ଭିଦ ବ୍ୟବଧାନକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ ଏବଂ ଉତ୍ତମ ତୃଣକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପାଇଁ ଅନୁମତି ଦିଏ |
ପ୍ରତିରୋପଣ ସମୟ:
ବାସମତି ଚାଉଳ ବିହନ ପ୍ରତିରୋପଣ ପାଇଁ ଆଦର୍ଶ ସମୟ ହେଉଛି ମୌସୁମୀ ଆରମ୍ଭ ସମୟରେ | ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି ଏହା ସାଧାରଣତ ଜୁନ୍ ରୁ ଜୁଲାଇ ମଧ୍ୟରେ ହୋଇଥାଏ | ପ୍ରତିରୋପଣ ଶକ୍ ହ୍ରାସ କରିବା ପାଇଁ ସନ୍ଧ୍ୟା କିମ୍ବା ମେଘୁଆ ଦିନରେ ପ୍ରତିରୋପଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ |
ଉଦ୍ଭିଦ ବ୍ୟବଧାନ:
ବିଭିନ୍ନତା ଉପରେ ନିର୍ଭର କରି 20 ସେମି x 20 ସେମି ରୁ 25 ସେମି x 25 ସେମି ବ୍ୟବଧାନରେ ବାସମତି ଚାଉଳ ବିହନ ଲଗାନ୍ତୁ | ସଠିକ୍ ବ୍ୟବଧାନ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ସୂର୍ଯ୍ୟ କିରଣର ଅନୁପ୍ରବେଶ ଏବଂ ବାୟୁ ପ୍ରବାହକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ, ଯାହା ରୋଗର ଆଶଙ୍କା କମ କରିଥାଏ |
ଫସଲ ପରିଚାଳନା:
ବାସମତି ଚାଉଳ ଫସଲ ପରିଚାଳନାରେ ପୁଷ୍ଟିକର ପରିଚାଳନା, ଜଳ ପରିଚାଳନା ଏବଂ କୀଟନାଶକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ସହିତ ବିଭିନ୍ନ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ ଅନ୍ତର୍ଭୁକ୍ତ
ଫର୍ଟିଲାଇଜେସନ୍:
ବାସମତି ଚାଉଳ ଉତ୍ତମ ଅମଳ ଏବଂ ଗୁଣବତ୍ତା ହାସଲ କରିବା ପାଇଁ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ପୁଷ୍ଟିକର ପରିଚାଳନା ଆବଶ୍ୟକ କରେ | ମୃତ୍ତିକା ପରୀକ୍ଷା ଫଳାଫଳ ଉପରେ ଆଧାର କରି ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍, ଫସଫରସ୍ ଏବଂ ପୋଟାସିୟମ୍ ପ୍ରୟୋଗ କରନ୍ତୁ | ଏହା ସହିତ, ଜୈବିକ ଖତ କିମ୍ବା କମ୍ପୋଷ୍ଟର ପ୍ରୟୋଗ ମୃତ୍ତିକାର ଗଠନ ଏବଂ ଉର୍ବରତାରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ |
ଜଳ ପରିଚାଳନା:
ବାସମତି ଚାଉଳ ଚାଷ ପାଇଁ ଉପଯୁକ୍ତ ଜଳ ସ୍ତର ବଜାୟ ରଖିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ | ଫସଲ ଏହାର ବୃଦ୍ଧି ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ପର୍ଯ୍ୟାପ୍ତ ଜଳ ଆବଶ୍ୟକ କରୁଥିବାବେଳେ, ଶସ୍ୟ ଭରିବା ସମୟରେ ଅଧିକ ଜଳ ସୁଗନ୍ଧ ଏବଂ ଶସ୍ୟର ଗୁଣ ହ୍ରାସ କରିପାରେ | ଜଳ ନିଷ୍କାସନରୁ ରକ୍ଷା ପାଇବା ପାଇଁ କ୍ଷେତରେ ଉପଯୁକ୍ତ ଜଳ ନିଷ୍କାସନ ସୁବିଧା ରହିବା ଉଚିତ୍ |
ତୃଣକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ:
ତୃଣକ ପ୍ରତିଯୋଗିତା ବାସମତି ଚାଉଳ ଅମଳ ଉପରେ ଯଥେଷ୍ଟ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ | ମାନୁଆଲ ତୃଣକ କିମ୍ବା ପୂର୍ବ-ଉତ୍ପତ୍ତି ଏବଂ ପରବର୍ତ୍ତୀ ଉତ୍ପାଦନ ହରବାଇସିଡ୍ସର ପ୍ରୟୋଗ ତୃଣକକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ | ଫସଲର ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଅଭିବୃଦ୍ଧି ସମୟରେ ତୃଣକ ବିଶେଷ ଭାବରେ ଜରୁରୀ |
ରୋଗ ଏବଂ କୀଟନାଶକ ପରିଚାଳନା:
ବାସମତି ଚାଉଳ ବିଭିନ୍ନ ରୋଗ ଏବଂ କୀଟନାଶକ ଦ୍ୱାରା ସଂକ୍ରମିତ ହୁଏ ଯାହା ଉଭୟ ଅମଳ ଏବଂ ଗୁଣ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ | ରାସାୟନିକ କୀଟନାଶକ ବ୍ୟବହାରକୁ କମ୍ କରିବା ପାଇଁ ସମନ୍ୱିତ ପୋକ ପରିଚାଳନା (ଆଇପିଏମ୍) ଅଭ୍ୟାସ କାର୍ଯ୍ୟକାରୀ କରିବା ଜରୁରୀ ଅଟେ |
ସାଧାରଣ ରୋଗ:
ବାସମତି ଚାଉଳରେ ବ୍ଲାଷ୍ଟ, ଶୀଟ୍ ବ୍ଲାଇଟ୍ ଏବଂ ବ୍ରାଉନ୍ ସ୍ପଟ୍ ଭଳି ରୋଗ ସାଧାରଣ ଦେଖାଯାଏ | ଫୁଙ୍ଗିସାଇଡ୍ ଚିକିତ୍ସା ଏବଂ ରୋଗ ପ୍ରତିରୋଧକ କିସମ ଏହି ସମସ୍ୟାଗୁଡିକ ପରିଚାଳନା କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥାଏ |
ସାଧାରଣ ପୋକ:
ଷ୍ଟେମ୍ ବୋରର୍, ପତ୍ର ଫୋଲ୍ଡର୍, ଏବଂ ବ୍ରାଉନ୍ ପ୍ଲାଣ୍ଟ ହପର୍ ପରି କୀଟନାଶକ ଚାଉଳ ଫସଲକୁ ନଷ୍ଟ କରିପାରେ | ଜୈବିକ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ ପଦକ୍ଷେପ, ଯେପରିକି ପ୍ରାକୃତିକ ଶିକାରକାରୀଙ୍କୁ ପରିଚିତ କରାଇବା ଏବଂ କୀଟନାଶକ of ଷଧର ଯଥାର୍ଥ ବ୍ୟବହାରକୁ ସୁପାରିଶ କରାଯାଏ |
ଅମଳ:
ଏହାର ଅନନ୍ୟ ସୁଗନ୍ଧ ଏବଂ ସ୍ୱାଦର ସର୍ବାଧିକ ଅଭିବ୍ୟକ୍ତି ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ପାଇଁ ସଠିକ୍ ସମୟରେ ବାସମତି ଚାଉଳ ଅମଳ କରିବା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ |
ଅମଳ ସମୟ:
ବାସମତି ଚାଉଳ ପ୍ରତିରୋପଣର 120 ରୁ 150 ଦିନ ପରେ ଅମଳ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ | ସଠିକ୍ ପର୍ଯ୍ୟାୟରେ ଅମଳ, ଯେତେବେଳେ ଶସ୍ୟଗୁଡିକ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ପରିପକ୍ୱ କିନ୍ତୁ ତଥାପି ଉଦ୍ଭିଦ ଉପରେ, ଭିନ୍ନ ସୁଗନ୍ଧ ଏବଂ ବିସ୍ତାରିତ ଶସ୍ୟକୁ ସଂରକ୍ଷଣ କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ |
ଅମଳ କୌଶଳ:
ବାସମତି ଚାଉଳକୁ ମେସିନ ବା ଦା ରେ କାଟି ହାତରେ ଅମଳ କରନ୍ତୁ | ଅମଳ ପରେ ଫସଲକୁ କ୍ଷେତରେ ଶୁଖିବା ପାଇଁ କିଛି ଦିନ ଛାଡିଦିଅ | ଯଥେଷ୍ଟ ପରିମାଣରେ ଶୁଖିଗଲା ପରେ, ଶସ୍ୟକୁ ନଡ଼ାଠାରୁ ଅଲଗା କରିବା ପାଇଁ ଧାନ ଦିଅନ୍ତୁ |
ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପରିଚାଳନା:
ବାସମତି ଚାଉଳର ଗୁଣବତ୍ତା ବଜାୟ ରଖିବା ଏବଂ ଏହାକୁ ବଜାର ବଣ୍ଟନ ପାଇଁ ପ୍ରସ୍ତୁତ କରିବା ପାଇଁ ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପରିଚାଳନା ଅତ୍ୟନ୍ତ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ |
ଶୁଖାଇବା:
ଘଷିବା ପରେ ଆର୍ଦ୍ରତା କମାଇବା ପାଇଁ ବାସମତି ଚାଉଳକୁ ଖରାରେ ଶୁଖାନ୍ତୁ | ସଠିକ୍ ଶୁଖାଇବା ଛାଞ୍ଚର ବୃଦ୍ଧିକୁ ରୋକିଥାଏ ଏବଂ ଚାଉଳର ଦୀର୍ଘାୟୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରେ |
ସଂରକ୍ଷଣ:
କୀଟନାଶକକୁ ରୋକିବା ଏବଂ ଗୁଣବତ୍ତା ବଜାୟ ରଖିବା ପାଇଁ ବାସମତି ଚାଉଳକୁ ପରିଷ୍କାର ଏବଂ ଶୁଷ୍କ ଅବସ୍ଥାରେ ରଖନ୍ତୁ | ସଠିକ୍ ଭାବରେ ଗଚ୍ଛିତ ବାସମତି ଚାଉଳ ଏହାର ସୁଗନ୍ଧ କିମ୍ବା ସ୍ବାଦକୁ ସାମ୍ନା ନକରି ଏକ ବର୍ଦ୍ଧିତ ସମୟ ପାଇଁ ଗଚ୍ଛିତ ହୋଇପାରିବ |
ମିଲିଂ:
ଧଳା ଚାଉଳ ପାଇବା ପାଇଁ ମିଲିଂ ହେଉଛି ଚାଉଳ ଶସ୍ୟର ବାହ୍ୟ ସ୍ତରଗୁଡିକ ଅପସାରଣ କରିବାର ପ୍ରକ୍ରିୟା | ବାସମତି ଚାଉଳକୁ ପ୍ରାୟତ ବିଭିନ୍ନ ଡିଗ୍ରୀରେ ମିଲ୍ କରାଯାଏ, ଯାହା ଗ୍ରାହକଙ୍କୁ ବ୍ରାଉନ୍ ବାସ୍ମାଟି ଚାଉଳ (କମ୍ ପଲିସ୍) ଏବଂ ଧଳା ବାସ୍ମାଟି ଚାଉଳ (ଅଧିକ ପଲିସ୍) ମଧ୍ୟରେ ବାଛିବାକୁ ଦେଇଥାଏ |
ବାସମତି ଚାଉଳ ଚାଷ କରିବା ଏକ ଯତ୍ନଶୀଳ ପ୍ରକ୍ରିୟା ଯାହା ସଠିକ୍ ବିବିଧତା ବାଛିବା ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ଅମଳ ପରବର୍ତ୍ତୀ ପରିଚାଳନା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ସବିଶେଷ ଧ୍ୟାନ ଦେଇଥାଏ | ଭିନ୍ନ ସୁଗନ୍ଧ, ଲମ୍ବା ଶସ୍ୟ, ଏବଂ ବାସମତି ଚାଉଳର ଅସାଧାରଣ ସ୍ୱାଦ ଏହାକୁ ବିଶ୍ୱ ବଜାରରେ ଏକ ମୂଲ୍ୟବାନ ଦ୍ରବ୍ୟରେ ପରିଣତ କରେ | ଏହି ବିସ୍ତୃତ ଗାଇଡ୍ ଅନୁସରଣ କରି, କୃଷକମାନେ ବାସମିତ ଚାଉଳର ସଫଳ ଚାଷକୁ ସୁନିଶ୍ଚିତ କରିପାରିବେ, ଏହାର ଅନନ୍ୟ ଗୁଣ ବଞ୍ଚାଇ ପାରିବେ ଏବଂ ଏହି ରାଜକୀୟ ଶସ୍ୟର ଉତ୍ତରାଧିକାରୀଙ୍କ ଅବଦାନରେ ସହଯୋଗ କରିପାରିବେ |
Makhana farming: ଧାନ ବିଲରେ କରନ୍ତୁ ମଖାନା ଚାଷ
Basmati 1: ଓଡ଼ିଶା ଚାଷୀଙ୍କ ପ୍ରଥମ ପସନ୍ଦ ଏହି ଚାଉଳ, ମିଳୁଛି ପ୍ରବଳ ଲାଭ